Korte lijstjes en Vlaamse lijsttrekkers: dit valt op bij de gemeenteraads­verkiezingen

De definitieve lijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen zijn bekend. Daar zijn veel tweetalige lijsten bij, toppolitici kiezen vaak voor een plaats als lijstduwer en meer Nederlandstaligen dan voordien trekken een tweetalige lijst. BRUZZ zet zes opvallende zaken op een rij.

De lijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 13 oktober zijn bekend. Al moet er nog een kleine slag om de arm worden gehouden. De lijsten moeten nog definitief gevalideerd worden. BRUZZ zet zes opvallende zaken op een rij.

(1) Tweetalige lijsten in alle 19 gemeenten

Nederlandstalige partijen met een Franstalige tegenhanger zetten in oktober het liefst lokaal in op samenwerking met hun zusterpartij.

Zo komt Vooruit bijna overal op met PS, Open VLD met MR en CD&V met Les Engagés, Groen diende zelfs in alle 19 gemeenten lijsten in samen met Ecolo. Die lijsten heten ook Ecolo-Groen. Er staan in totaal 117 Groen-kandidaten op.

Alleen N-VA (9 gemeenten), Vlaams Belang (3) en Vooruit (1) komen als Nederlandstalige partijen onder hun eigen naam op in één of meerdere Brusselse gemeenten.

CD&V zal met 33 kandidaten op de stembrieven staan in 16 van de 19 gemeenten, voornamelijk met zusterpartij Les Engagés en soms ook zonder Les Engagés en samen met MR, zoals in Vorst. In Evere staat Ingrid Haelvoet voor CD&V vierde op de Lijst van PS-burgemeester Ridouane Chahid, in Schaarbeek komt CD&V'er Anton Schuurmans op met Ecolo-Groen.

Vooruit.brussels telt 77 kandidaten verspreid over vijftien gemeenten, bijna altijd in samenwerking met PS. Enkel in Schaarbeek trekt de partij solo naar de verkiezingen als Vooruit+, met als lijsttrekker Vlaams Parlementslid Hannelore Goeman.

Open VLD gaat met zestig kandidaten in alle negentien de gemeenten naar de kiezer. Bijna overal is dat met de MR. Alleen in Schaarbeek en Evere kiest de partij voor een ander kartel. Schepen Quentin Van den Hove en Brussels parlementslid Imane Belguenani staan er op de Schaarbeekse Lijst Burgemeester van minister Clerfayt (Défi). In Evere hebben Open VLD en PS sinds jaar en dag een goede samenwerking. Dat is deze keer niet anders. Open VLD’ers Martine Raets en Michèle Lelotte op de lijst van Chahid (PS).

(2) Nederlandstalige clash in Jette

Ondanks het Franstalige overwicht bij de gemeenteraadsverkiezingen hebben meer een meer tweetalige lijsten een Nederlandstalige lijsttrekker. Vooral in Jette worden de verkiezingen een clash der Brusselse Vlamingen, daar neemt ontslagnemend minister Sven Gatz (MR-VLD) het als liberaal lijsstrekker op tegen de Brusselse parlementsleden Fouad Ahidar (Team Fouad Ahidar+1090) en Jan Busselen (PTB-PVDA). In Koekelberg trekt de Nederlandstalige Marie Bijnens de lijst van Ecolo-Groen.

Maar ook in Brussel-stad en Molenbeek trekt een Nederlandstalige de PTB-PVDA-lijst: respectievelijk Bruno Bauwens en Dirk De Block.

(3) 'Kwaliteit boven kwantiteit'

Niet alle partijen hebben in alle gemeenten lijsten ingediend. Partijen zoals N-VA, PVDA en Team Fouad Ahidar komen in amper de helft of minder van de Brusselse gemeenten op. Het ziet ernaar uit dat ze strategisch te kiezen voor die plaatsen waar ze de grootste kans maken, in plaats van hun middelen te verspreiden over alle 19 gemeenten.

Team Fouad Ahidar (7 gemeenten) en PVDA (9 gemeenten) lijken zich te concentreren op de grotere gemeenten en dan zeker al waar ze in juni al goed scoorden. Ahidars partij, in juni dé verrassing met 3 Nederlandstalige zetels, komt op in zeven gemeenten: Brussel-Stad, Sint-Jans-Molenbeek, Anderlecht, Schaarbeek, Jette, Sint-Joost-ten-Node maar ook Sint-Lambrechts-Woluwe. In Evere doen ze dat, ondanks eerdere aankondigingen, niet. Het lukte de partij niet om geschikte kandidaten te vinden. “Wij gaan voor kwaliteit eerder dan voor kwantiteit, en focussen ons op de gemeenten waar we in juni het beste scoorden”, zo legt toenmalig Kamerlijsttrekker voor TFA, Ammar Dabbour uit aan BRUZZ.

Zowel PTB-PVDA als N-VA trekken naar de kiezer in negen van de 19 gemeenten. De uiterst linkse partij komt op in Brussel-Stad, Schaarbeek, Anderlecht, Sint-Jans-Molenbeek, Elsene, Vorst, Jette, Sint-Gillis en Etterbeek. N-VA mikt dan weer op gemeenteraadsleden in Brussel-Stad, Schaarbeek, Ganshoren, Koekelberg, Anderlecht, Sint-Agatha-Berchem, Ukkel, Sint-Jans-Molenbeek en Jette.

Vlaams Belang dient slechts drie lijsten in, in Brussel-Stad, Evere en Jette, naar eigen zeggen ‘een bewuste keuze’. Het toont ook aan hoe de extreem-rechtse partij lokaal in Brussel voet aan de grond verliest, met Brussel-stad en Jette als uitzondering. In Evere heeft extreem-rechts dan weer altijd goed gescoord.

(4) Met z'n tweeën naar de kiezer

Sommige ingediende lijsten zijn erg kort. Zo komt N-VA in Koekelberg op met amper twee kandidaat-gemeenteraadsleden. Bram Feyaerts is lijsttrekker en Maria Avila lijstduwer.

Ook Team Fouad Ahidar heeft een ultrakorte lijst, namelijk in Sint-Lambrechts-Woluwe. Faress Dabbour en Sally Dabbour doen er met zijn tweeën een gooi naar een zetel in de gemeenteraad. Faress en Sally zijn broer en zus, én familie van Ammar Dabbour, die in juni de federale lijst trok voor TFA.

“Ze zijn mijn achterneef en -nicht”, zo legt Ammar Dabbour uit. “Maar ik heb hen niet aangespoord om nu op te komen. Faress was al voordien politiek actief bij een andere partij en heeft veel talent. In juni was hij mijn eerste opvolger op de Kamerlijst. Ik weet zeker dat ze een goed resultaat zullen neerzetten.”

(5) Zwaargewichten duwen

Traditioneel is de lijstduwersplaats voorbehouden aan bekende gezichten die hun partij in hun eigen gemeente een duwtje in de rug willen geven, ook bij deze lokale verkiezingen is dat zo. En door de decumul - verkozenen moeten voor het eerst kiezen tussen schepencollege of parlement, is die tendens nog versterkt.

Zo duwt ontslagnemend Vlaams minister voor Brussel Benjamin Dalle de lijst Les Engagés-CD&V in Brussel-Stad. Elke Van den Brandt, Nadia Naji en Tinne Van der Straeten duwen de Ecolo-Groen-lijst in respectievelijk Ganshoren, Molenbeek en Koekelberg. Zakia Khattabi steunt haar partijgenoot Christos Doulkeridis vanop de laatste plaats in Elsene. Ook ontslagnemend staatssecretaris voor Huisvesting Nawal Ben Hamou duwt de PS-Vooruit-lijst in Brussel-Stad, haar collega Ans Persoons van Vooruit staat op de voorlaatste plaats.

Daarnaast is de plaats ook een soort laatste politieke wapenfeit voor afscheidnemende politici. Oud-burgemeester Martine Payfa duwt in Watermaal-Bosvoorde, haar opvolger Olivier Deleuze doet hetzelfde bij Ecolo-Groen. Ook ontslagnemend Brussels minister-president en 26 jaar drager van de burgemeesterssjerp Rudi Vervoort (PS) duwt in Evere, hij maakt plaats voor huidig waarnemend burgemeester Chahid. Al zei Chahid afgelopen dinsdag op RTL dat alles in handen lag van de kiezer, en een sterke score van Vervoort de zaken misschien nog kon doen kantelen.

Ten slotte vinden kiezers ook enkele oudgedienden onderaan. Zo duwt voormalig Brussels staatssecretaris voor Mobiliteit Robert Delathouwer voor PS-Vooruit in Koekelberg. Voormalig minister Brigitte Grouwels blinkt op plaats 46 voor Les Engagés-CD&V in Brussel-Stad.

(6) Gemiddeld 6,5 lijsten

Gemiddeld kan je in een Brusselse gemeente kiezen uit 6,5 deelnemende lijsten. Het grootste aantal lijsten is ingediend in Schaarbeek en in Brussel-Stad, daar hebben kiezers op 13 oktober keuze uit tien lijsten. Ook in Anderlecht en Jette is er met negen lijsten veel keuze. In Oudergem en Sint-Pieters-Woluwe daarentegen valt het electorale aanbod beperkter uit, daar komen maar vier lijsten op.

PS, Ecolo-Groen en Les Engagés komen op in alle 19 Brusselse gemeenten. MR doet dat in 18 gemeenten, alleen in Sint-Joost-ten-Node hebben ze geen lijst ingediend. Opvallend, Défi komt niet op in Sint-Jans-Molenbeek, nadat lokaal kopstuk Michaël Vossaert de partij verliet en nu de tweede plaats inneemt bij de Molenbeekse MR.

Verder heb je lokale lijsten in Anderlecht, Schaarbeek, Sint-Jans-Molenbeek, Ukkel, Sint-Agatha-Berchem en Watermaal-Bosvoorde, in Sint-Joost-ten-Node trekt burgemeester Emir Kir (ex-PS) met een eigen Lijst Burgemeester naar de kiezer.

Volt komt op in Etterbeek en Sint-Gillis, in die laatste gemeente in kartel met Défi. De links-flamingante partij Vista van Jan Wostyn heeft uiteindelijk een lijst in één gemeente, namelijk Brussel-Stad, in tandem met Collectif Citoyen.

Voor U, het project dat voormalig Open VLD-schepen Els Ampe mee heeft opgericht komt nergens apart op. Wel staat er een Voor U-kandidate op de MR+-lijst in Brussel-Stad (Ana Kazemi op plaats 6) en op de liberale scheurlijst 1030 Ensemble in Schaarbeek (met Ava Basiri op plaats 26).