Veiligheid in de Brabantwijk: 'De al dramatische situatie gaat van kwaad naar erger'

In de laatste rechte lijn naar de gemeenteraadsverkiezingen focust BRUZZ op de belangrijke thema's in de negentien gemeenten. Deze week nemen we de veiligheidssituatie in de Brabantwijk onder de loep. Die is ongezien, zegt Daan Bauwens van vzw Utsopi, de Belgische Unie van Sekswerkers. "Zelfs wij voelen ons hier de laatste tijd bedreigd en dat was vroeger niet zo."

"In de Brabantwijk kwamen de voorbije legislatuur verschillende crisissen samen", meent Daan Bauwens. "Tijdens de coronapandemie kon het sekswerk in de wijk er grotendeels niet doorgaan. Volgens sommigen is dat een goede zaak, maar het ramenwerk bracht een bepaalde sociale controle met zich mee. Door het wegvallen ervan hebben dealers de wijk toen overgenomen."

"Gelijktijdig zagen we de opkomst van de crackepidemie in Brussel en werd de opvangcrisis van asielzoekers hier ook zichtbaar", gaat hij verder. "Dat heeft ervoor gezorgd dat de veiligheidssituatie in de wijk, die al dramatisch was, van kwaad naar erger evolueert."

"In 2018 vond de moord plaats op Eunice Osayande (een 23-jarige sekswerker die met zeventien messteken om het leven werd gebracht, red.) en in 2022 trokken wij zelf aan de alarmbel over de penibele veiligheidssituatie in de wijk", somt hij op. "We hebben toen letterlijk gevraagd of er nog een tweede dodelijk slachtoffer moest volgen eer er actie ondernomen werd." Twee maanden later volgde dat slachtoffer, de 29-jarige politie-inspecteur Thomas Monjoie.

"Wij werken al jaar en dag ter plaatse in de wijk en hebben hier al sinds 2019 onze kantoren. Dat de afvalophaling hier deze zomer gestaakt werd vinden wij begrijpelijk", stelt Bauwens. "De veiligheid van de afvalophalers is hier niet altijd gegarandeerd en zelfs voor ons voelt het hier de laatste tijd bedreigend", meent hij. "Vroeger was dat niet zo."

Officieel statuut

Sinds 1 juni vorig 2022 is sekswerk niet langer verboden in ons land. Sindsdien kunnen sekwerkers legaal werken als zelfstandige en op die manier sociale rechten opbouwen. Die wet bood alleen nog geen oplossing voor de situatie van sekswerkers die in loondienst willen werken.

Werken onder contract, dus met toegang tot de sociale zekerheid (pensioen, gezondheidszorg, werkloosheid) werd mogelijk gemaakt door een nieuwe arbeidswet voor sekswerk. Na twee jaar lobbyen door vzw Utsopi keurde het Belgische parlement deze wet goed op 3 mei 2024. De wet biedt extra bescherming en arbeidsrechten voor sekswerkers en stelt tegelijkertijd voorwaarden aan wie werkgever kan worden.

"Die nieuwe wet gaat in voege vanaf 1 december dit jaar en is een stap vooruit voor sekswerkers in het algemeen", vertelt Bauwens. "Maar het grootste deel van de sekswerkers hier zijn vrouwen met een migratie-achtergrond met een complexe, individuele situatie. Zij hebben dus een gerichte persoonlijk aanpak nodig, ik betwijfel of dit statuut hen veel zal helpen. We weten bovendien pas over een jaar of tien wat het precieze effect van de wet zal zijn."

'Verrottingsbeleid'

De Brabantwijk is een zorgenkind van zowel de gemeente Schaarbeek als Sint-Joost-Ten-Node. Alleen gaan de gemeentes anders te werk in hun aanpak en communicatie met de vzw: "Wij staan in een constante dialoog met de gemeente Schaarbeek. Met burgemeester Emir Kir van Sint-Joost-Ten-Node loopt dat volledig anders", merkt Bauwens op.

"Kir voert een verrottingsbeleid, hij laat de problemen aanzwellen en veretteren, om dan uiteindelijk de schuld te steken op de sekswerkers. Terwijl zij, net als de andere bewoners van de wijk, het slachtoffer zijn van het aanslepende geweld", besluit Bauwens.