Culinair ontdekt: erbseneintopf

Winterpret is aangebroken. Tijd om dingen te gaan eten die ons aan de winter doen denken. Wie weet wordt het weer geen echte winter!

Ik ben geen fan van tartiflette, die aardappelsmurrie met klef gekookte kaas uit de Alpen. Ook niet van glühwein, ook al is dat nog écht een oude lokale traditie. Onder de naam van hypocras bestond die hier al in de middeleeuwen, een manier om slechte wijn te verkopen: suiker bij, specerijen en verwarmd ... Het parfum van die specialiteiten is ook moeilijk verteerbaar. Geef mij dan maar erwtensoep.

Erwtensoep kan erg chic zijn, dan heet ze potage Saint Germain en wordt ze gemaakt met nieuwe erwtjes in de lente. Maar erwtensoep van droge erwten is een volksgerecht, bekend van West-Azië tot de Britse eilanden.

Ik heb goede herinneringen aan de Erbseneintopf in Duitsland, vullende erwtenbrij, meestal met aardappelen en brood, die je gewoon langs de baan kon eten als je ergens in Bremen of Hamburg moest zijn. In dit seizoen welteverstaan. De Duitse Raststätte hebben vaak een bijzondere keuze van spijzen, afwijkend van de internationale frituur-en-ketchupkeuken.

Zo'n eenpansgerecht (Eintopf) wordt gemaakt met droge spliterwten. In veel supermarkten staan ze onopvallend te wachten op de wakkere klant. Doe ze in een ruime kom en zet ze onder regenwater. Laat een nacht weken. Ons stadswater bevat veel calcium-ionen, en dat houdt bonen hard bij het koken. Vandaar regenwater! Gekookt water is ook een mogelijkheid: door vooraf het water te koken, worden de opgeloste calciumzouten omgezet in neutraal carbonaat (ketelsteen).

Laat in een ketel blokjes gesneden gerookt spek uitzweten, voeg er dobbelsteentjes ajuin, knolselder en wortel aan toe, laat even bakken. Doe er dan de geweekte erwten bij, samen met voldoende water tot alles onder staat. Kruid met peper en zout (opgelet, het spek is al zout), laurierblad en marjolein. Over dat laatste kruid zijn de meeste Duitse bronnen het eens. Laat een dertigtal minuten koken. Doe er dan aardappel bij, in blokjes. Nog eens koken, klein half uur, tot de aardappelen gaar zijn. Leg er dan enkele frankfurterworstjes in om op te warmen, of kasseler rookvlees in hapklare stukken en verdeel over de kommen van de genodigden. Dien op met wat brood.

Dit was de dagelijkse kost bij de Duitse lange omvaart. Erwten waren goedkoop en bleven lang goed. Maar bij sommige scheepvaartmaatschappijen stond er zo vaak erwtensoep op het menu, dat er een wet werd uitgevaardigd die een limiet stelde aan het aantal keren Erbseneintopf per week.