Boekhandel en galerie Grafik verspreidt liefde in tijden van corona

Steek een kunstenaar tussen vier muren en hij vindt een manier om uit te breken en zijn creaties aan een publiek te helpen. De gekoesterde Schaarbeekse boekhandel/galerie Grafik helpt daar deze dagen een handje bij door liefde te verspreiden in tijden van corona.

“De vernissage van de expo van Wide Vercnockes Drieman afgelopen zaterdag hebben we moeten afgelasten. De workshops ook, alleen de yogasessies op maandag gaan door, maar dan online,” vertelt Leticia Sere van Grafik. Het zijn bizarre tijden, ook voor de Schaarbeekse boekhandel/galerie met een hart voor grafische kunsten.

De impact van de quarantaine begint voelbaar te worden, maar de situatie die ons tegelijk letterlijk verdeelt en figuurlijk verenigt, pookt ook de creativiteit op. “Zeker,” reageert Sere. “Ik zag net nog een post van (de Antwerpse boekhandel, ks) De Groene Waterman die met een leuk idee op de proppen kwamen. Je belt of sms’t met de vraag naar een bepaald boek, de boekhandel legt het klaar, en jij kan het als klant komen afhalen. Een soort takeaway voor boeken. Helaas hebben we gisterenavond vernomen dat de boekhandel gesloten moet blijven tot 2 april.”

Maar de creatieve kriebel heeft grotere gevolgen dan louter een vernieuwing van de manier waarop mensen leeswaren inslaan. Grafik beweegt zich intussen al enige tijd in het imposante web dat de grafische kunsten in Brussel hebben gesponnen. En dat web komt nu volop in actie na een oproep van Leticia Sere om ‘liefde’ te verspreiden in tijden van corona. “Mijn aanvankelijke idee was om tekenaars uit te nodigen om samen een cadavre exquis te maken, een tekenspel dat je plooit en waarop door telkens een nieuwe tekenaar wordt voortgeborduurd. Alleen zou dat via de post moeten gebeuren, en zouden we misschien ongewild extra mensen besmetten. Niet de bedoeling!” (Lacht)

Het zineformat, een papieren medium dat een DIY-geest koppelt aan een precieuze, eigenzinnige vorm en inhoud en dat welig tiert in de Brusselse undergroundscene, bood een uitweg. “Ik had al verschillende calls voor zines zien voorbijkomen, maar dan eerder rond een thema als het einde van de wereld. Ik wilde, zeker nu mensen wat angstig en onzeker zijn, op iets positiefs focussen. Iets als liefde in tijden van corona. Dat kan van alles zijn: solidariteit tussen mensen, de liefde van hulpverleners voor hun patiënten of de liefde in een koppel.”

Twee dagen na de oproep staat de teller van deelnemende kunstenaars aan Love in times of corona al op vijftig. Veel Brusselaars – zoals Vincent Wagnair, McCloud Zicmuse, Charlotte Van Hacht, Sergio Menéndez en Samuel Vanderveken –, maar ook onze eigenste briljante Wide Vercnocke, enkele hoogbegaafde illustratoren uit de Antwerpse scene – zoals Emma Verhulst, Jango Jim en Charlotte Dumortier –, of bijvoorbeeld de Berlijnse hoogvlieger Lasse Wandschneider doen mee. Leticia Sere: “De deadline is 16 april, dus het aantal deelnemers zal nog flink toenemen. Bovendien wordt dit een gedeeld project, Emma Verhulst lanceert vanuit Antwerpen eenzelfde oproep. Mogelijk komt er zelfs een gezamenlijke website waarop alle zines worden aangeboden.”

“De bedoeling is om zoveel mogelijk mensen te bereiken,” licht Emma Verhulst toe. “Ik heb de open call een beetje opengetrokken door ook schrijvers, grafisch ontwerpers en vrije kunstenaars aan te spreken en te betrekken in één format. Het moet een multidisciplinaire kruisbestuiving worden waarin solidariteit en de liefde voor tekst en beeld centraal staan. Beeldend werk en tekst belichten steeds het menselijke leven en lijden, en dat is nu niet anders, in tijden van ziekte, beperkingen en regels die de hele bevolking treffen.”

EEN BLIJVENDE INDRUK
“Dit is de eerste keer dat mijn generatie in aanraking komt met een pandemie,” vervolgt Verhulst. “Ik denk dat deze ervaring een blijvende indruk op ons gaat nalaten. Zoals Leticia al aangaf: we willen met dit project een positieve noot geven aan dit verhaal. Zie het als een uitdrukking van dankbaarheid voor het bruisende sociale leven dat we gewoon zijn en een manier om een zekere bewustwording te verspreiden over het belang om dat sociale leven collectief te bewaken en in stand te houden.”

“De tekeningen die uit onze call voortvloeien,” pikt Leticia Sere in, “zullen we au fur et à mesure op onze Instagram-account delen en bundelen we na de deadline in een digitaal zine, dat iedereen zal kunnen raadplegen. Achteraf risodrukken we het als boekje in A5-formaat. Die risotechniek (die wat van het zeefdrukken wegheeft en intense kleurafdrukken oplevert, ks) vormt een uitdaging voor kunstenaars. Ze kunnen spelen met toonverschillen en patronen. En net dat is nu interessant, om even echt in het moment van het tekenen te zijn.”

Precies omdat het zulke onzekere tijden zijn. “Daar wou ik met dit project ook echt de aandacht op vestigen. Voor illustratoren, die overwegend als freelancer werken, is deze periode heel moeilijk. Grote bedrijven doen tijdelijk de deuren dicht, en de kunstenaars zien heel veel van hun opdrachten wegvallen. In normale omstandigheden is het leven van een freelancer al hard, maar nu ligt werkelijk alles plat. Het maakt je superangstig om niet te weten hoe je gaat rondkomen. Om dan collectief met iets bezig te zijn, echt samen te werken, onder illustratoren, dat geeft een goed gevoel. Het kan een hoopvol en positief lichtpuntje zijn in tijden van corona. Op die manier kan kunst misschien echt zalvend werken.”