De bibliotheek van Joost Vandecasteele: de achterflaplezer

Van bepaalde schrijvers hield hij alles, zoals van de Canadese Rachel Cusk, “op wie iedereen zo gek is, omdat ze zo bloedeerlijk is over haar eigen falen als vrouw”, van de Vlaming Tom Ronse en van de Amerikaanse satirische romanschrijver Chuck Palahniuk, en ook alle Murakami’s, “al zijn die niet allemaal even goed maar het zijn zulke schone, pure covers”. “En,” voegt hij er nog aan toe, “ook alle Marc Diddens.”

Op het boekenrek staat Hugo Claus’ Het Verdriet van België naast Tom Lanoye, en Dimitri Verhulst naast Louis-Paul Boon. “Ik denk dat Boon dat graag zou gehad hebben.” In de buurt staan ook de Paul Austers en de Michel Houellebecqs, maar daar is eigenlijk niet over nagedacht. En dan veert Vandecasteele opeens recht en vraagt: “Jullie zijn toch geen wetsdokters of zo? Was dat geen wetsvoorstel van Groen dat je kon belast worden op antieke boeken?”

Logo weggesneden

Vandecasteele heeft altijd al iets met boeken gehad. Zijn eerste lezersbrief als zeventienjarige ging al over boeken: “Ze hadden in de bibliotheek van Zwevegem in West-Vlaanderen, waar ik vandaan kom, computers aangeschaft en er waren ouders die ontdekt hadden dat er jongeren waren die volwassen boeken lazen. En toen mochten er bepaalde boeken niet meer uitgeleend worden aan min-achttienjarigen. Toen wist ik dat boeken gevaarlijk konden zijn. Nu moet ik zeggen dat ik De Duivelsverzen van Salman Rushdie gepikt heb. Bij sommige boeken die ik gepikt heb, zie je dat er een gat in is, daar was het logootje van de bibliotheek. Mijn moeder had ontdekt dat ik verboden boeken pikte en omdat ze bang was dat de politie ging langskomen, knipte ze er het logootje uit.”

Maar er was niet alleen Rushdie, er waren ook boeken over Julien Lahaut en de boeken van Karl Marx. “Jammer dat de PVDA Karl Marx van ons heeft afgepakt, nu kunnen we Marx niet meer claimen. Nu zegt de PVDA zelfs dat Marx dat niet zo bedoeld heeft, dat godsdienst opium van het volk is. Typisch communisten, iedereen tevreden willen stellen.”

De boeken van Vandecasteele zijn dikke visitekaartjes om af te geven, zegt hij, ze moeten naar iets anders leiden, want hij wil niet in één medium blijven steken. “Elk boek is een excuus om met iets anders bezig te zijn. Ik ben al een tijdje bezig met een game, en ik weet dat ik die game mag maken, omdat die gamejongens ooit een boek van mij gelezen hebben. En na de publicatie van mijn boek Massa heb ik een tijdlang een column gekregen in een financieel dagblad.”

Vandecasteele is ook verslaafd aan podcasts: “Ik dwaal met mijn podcast door Brussel zoals de situationisten dat deden en dan luister ik naar alles wat te beluisteren valt en leer ik heel veel bij.” Tegen eind augustus verschijnt Vandecasteeles volgende luisterboek, Wraakengel heet het: “Maar het boek is niet door mij ingesproken, het zou al te vreemd zijn om met mijn stem te debiteren ‘Hallo, ik ben een meisje.’ Het gaat over een moeder – ik weet echt niet waar het idee vandaan komt – die superkrachten bezit en zich laat inhuren om mannen te straffen. Het boek begint met één beeld: net op het ogenblik dat de vrouw twee mannen in elkaar aan het kloppen is, wordt ze gebeld door de babysit die vraagt of ze nog lang wegblijft. Het is een Nederlandstalige superheldenroman en afgezien van Mega Mindy is dit echt wel nieuw. Ik wil het pulpgenre misbruiken om iets over agressie te zeggen. Wie in Brussel woont, weet dat agressie een heel aanwezig fenomeen is en je krijgt die er niet uit. Brussel zal altijd buigen voor diegene die het luidst roept. Nu denken politici dat ze alles kunnen oplossen met paaltjes, maar er komt een dag dat er geen paaltjes meer zijn om de problemen op te lossen.”