#MuseumAtHome: van museumkatten tot een dag in quarantaine met Roger Ballen

Als jij niet naar het museum komt, dan komt het museum naar jou. Na de oproep van koepelorganisatie Brussels Museums aan de hoofdstedelijke musea zijn onder de noemer #MuseumAtHome al heel wat initiatieven gelanceerd om de vereenzamende kunstcollecties tot bij het publiek te krijgen. Van een blik in het hoofd en atelier van Roger Ballen tot de avonturen van museumkatten Mitsu en Kalisj.

Het initiatief #MuseumAtHome is een manier om de Brusselse musea te verbinden rond een positief initiatief. Daar is nood aan, klinkt het bij Brussels Museums. En dus wordt er gretig op ingegaan. Voorlopig hebben 22 musea zich ingeschreven in het project.

“In deze eerste fase duiken de musea vooral in hun archieven,” vertelt Jérôme Bruyère van de vzw Brussels Museums. “Ze brengen hun expo’s nog eens voor het voetlicht, documenteren hun werking of stellen scherp op een bepaald kunstwerk. En dat is logisch. Er zijn heel wat bekommernissen in deze periode. De sector zit echt… euh, hoe zeg ik dat proper… tja, in deep shit. Dat voelen wij ook. De onzekerheid is groot. De mensen zijn iets kwijt, zowel in de musea als daarbuiten. #MuseumAtHome kan een pleister op de wonde zijn. Het genereert aandacht voor de musea en versterkt de solidariteit.”

De initiatieven van de verschillende musea zijn uiteenlopend. Het Mode & Kant Museum bijvoorbeeld deelt een reeks luistermodelessen (in het Frans), met onder anderen het Brusselse enfant terrible Jean-Paul Lespagnard en Carine Gilson, de ontwerpster die onder anderen Beyoncé en Nicole Kidman kleedt.

Het Museum voor Natuurwetenschappen slaat dan weer de handen in elkaar met VRT NU, het onlineplatform van de openbare omroep, dat de documentairereeks Er was eens tot 19 april integraal online zet. Je wandelt er langs de iguanodons, duikt er in de rijke collectie en volgt er de medewerkers voor een blik achter de schermen.

Het Riolenmuseum opent virtueel de deuren. Vanuit je zetel kan je – zonder geurtjes en ratten – het ondergrondse stelsel verkennen. Villa Empain geeft zijn nieuwe tentoonstelling Mappa mundi een plek op Instagram, door in te zoomen op een specifiek werk uit de expo en verhalen te delen over zijn sublieme art-decopand. En het MIMA in Molenbeek zal wekelijks interviews met zijn iconoclastische kunstenaars en 3D-bezoeken van de voorbije expo’s online plaatsen.

ADAM, het Brusselse designmuseum, deelt zijn workshops op social media. Zo kan je je eigen fanzine creëren, of je kinderen wat punkattitude bijbrengen. De Centrale for Contemporary Art gaat nog een stapje verder in de rebellie en lanceert een nieuw initiatief, naast video’s van voorbije tentoonstellingen, workshops en korte interviews. Het museum heeft onder meer vier kunstenaars gevraagd om een inkijk te geven in hun leven en werk in quarantaine. Binnenkort kan je binnenkijken bij Leen Van Dommelen, Stéphane Roy, Ronny Delrue en de Zuid-Afrikaanse Roger Ballen. Bereid je voor op een trip naar de rafelranden van de menselijke ziel.

“Dat soort nieuwe initiatieven zal je misschien meer zien verschijnen naarmate de quarantaine langer duurt. Iedereen is nog wat op zoek naar manieren om een brug naar het publiek te bouwen,” vertelt Jérôme Bruyère van Brussels Museums nog. “Maar dat levert soms grappige initiatieven op, zoals de katten van het Museum Kunst & Geschiedenis.”

“Ja, katten!” lacht Bart Schouppe van het Museum Kunst & Geschiedenis als we hem opbellen. “Het is heel vreemd om te zien hoeveel mensen die foto koesteren. Katten scoren altijd op social media. En ja, het is ook een verwijzing naar de vorige lockdowndie Brussel kende, na de aanslagen van 22 maart 2016, toen die kattenfoto’s een manier waren om geen info te lekken op social media. En het is fijn voor onze medewerkers. We werken, zoals zoveel mensen thuis, en dat vergt aanpassingen. Die katten zijn een manier om je toch een beetje betrokken te blijven voelen.”

Eerst was er Mitsu, een van de katten van de directrice van het Museum Kunst & Geschiedenis. Intussen siert ook Kalisj (zoethout in het Aalsters), de kat van Bart Schouppe zelf, de Instagram-pagina van het Museum Kunst & Geschiedenis. “Door Kalisj ben ik op het idee gekomen. Je kent het wel: je zit thuis aan je computer en plots flaneert je kat over je toetsenbord. Een beetje compagnie tijdens het thuiswerk zorgt zo ook voor creatieve ideeën.”

En dat is de uitdaging nu. “Enerzijds is deze periode bijzonder moeilijk. Normaal communiceren met je publiek is niet meer mogelijk. Dus het is wat behelpen. Tegelijk maakt dat dit moment ook net zeer interessant. Het vraagt het uiterste van je creativiteit. Er staat dus nogal wat op het programma naast de katten. Onder meer 3D-verkenningen van een aantal objecten uit het museum, foto’s en filmpjes van onze collectie… En dat is belangrijk, het biedt afleiding in deze tijden.”

En het houdt het contact met de buitenwereld in leven. “Het is heel mooi om te zien hoeveel bezoekers ons al foto’s uit het museum hebben bezorgd. We zullen binnenkort ook mensen uitnodigen om ons tekeningen en knutselwerken van het museum of een stuk uit onze collectie te bezorgen. Het is een manier om deze periode door te komen. Social media zijn echt een godsgeschenk op dit moment. Met en zonder katten.”

Een overzicht van alle deelnemende musea en links naar hun initiatieven is hier te vinden.