Sophie Lauwers van Bozar overleden

Sophie Lauwers is op 55-jarige leeftijd overleden. De borstkanker waartegen ze al jaren streed, is haar fataal geworden. Lauwers was sinds vorig jaar directeur-generaal van Bozar, waar ze al sinds 2001 aan de slag is. Het personeel reageert verslagen op het nieuws. "We zullen Sophie herinneren als een fijnzinnige persoonlijkheid die met passie en veel humor in het leven stond."

Sophie Lauwers moest regelmatig in behandeling. Desondanks bleef ze aan het werk, en dat op het hoogste niveau. "Eigenlijk is dat ook een vorm van therapie", zei ze daarover. "Zo blijf je volop in het leven staan en behoud je het vertrouwen in de toekomst. Je kijkt anders naar de dingen nadat je de dood in de ogen hebt gekeken."

Lauwers werd geboren in Halle, als dochter van een kunstminnende patissiersfamilie. Op haar twaalfde ging ze naar de Balletschool in Antwerpen, wat ze 'haar deur naar een andere wereld' noemde. Hoewel de microbe haar te pakken kreeg, gaf ze er na enkele jaren de brui aan. "Ik wilde niet de onvervulde droom van mijn moeder verwezenlijken. Een gemiste kans, want ik zat graag op ballet en was er best goed in", zei ze in een interview met Knack.

Ster van Molenbeek

Uiteindelijk ging ze in Brussel geschiedenis studeren aan de VUB en werd de stad ook haar thuis. Ze woonde in Molenbeek. Die gemeente zette Lauwers drie weken geleden nog in de bloemetjes tijdens de 'Sterren van Molenbeek'. Lauwers was een van de veertien laureaten. "Ik was enorm vereerd toen ik het nieuws vernam van de burgemeester. Ik wil dan ook mijn steentje bijdragen aan het geheel der dingen - ook op professioneel vlak. En wanneer ze vragen waar ik woon zeg ik ‘Molenbeek’ omdat ik dat belangrijk vind om mee te geven. Als er dan andere mensen ook van daar zijn, creëert dat direct een band.”

Lauwers kreeg die ster mede op basis van haar verdiensten in de kunstwereld. Na een uitstapje in de reclamewereld vond ze daar haar weg, eerst als projectcoördinator op de wereldtentoonstelling in Lissabon en later tijdens 'Brussel 2000', toen de stad een van de negen culturele hoofdsteden van Europa was.

Borstkanker

In 2001 werd ze dan tentoonstellingscoördinator in Bozar. "Dit huis maakt deel uit van mijn leven en heeft mij ook in grote mate gevormd", zei ze daar in een interview in april nog over. In 2011 werd ze adjunct-directeur. Het was in die periode dat ze te horen kreeg dat ze borstkanker had.

Die ziekte baarde haar grote zorgen, maar het gaf haar ook kracht. "Voordat ik kanker had, was ik heel onzeker, twijfelde ik aan alles en durfde ik nooit het woord te nemen. Maar toen bij mij borstkanker gediagnosticeerd werd, zei ik 'What the fuck!'. Dat gaf me een zekere vrijheid, en ik trok me niks meer aan van wat anderen over me dachten", zei ze recent nog in Le Soir. Die kanker overwon ze ook, wat ze het gelukkigste moment van haar leven noemde. "Het besef dat ik mijn kinderen toch zou zien opgroeien."

In 2015 werd ze, naar eigen zeggen net dankzij die nieuwe mondigheid, directeur Tentoonstelling. Ze zette diverse succesvolle tentoonstellingen op poten, waaronder die over Fernand Léger, Michael Borremans, Picasso als beeldhouwer, Keith Haring en David Hockney. Het enorme succes van die laatste tentoonstelling, verraste haar allerminst. "Een kunstenaar die gewoon de lente en de schoonheid van de natuur vastlegt en ons daarmee aan de essentie herinnert: dat spreekt mensen meer dan ooit aan."

In die tijd kreeg Bozar ook corona en een dakbrand te verwerken. Ook was er sociale beroering: het personeel klaagde over de hoge werkdruk die met de vele tentoonstellingen gepaard ging. Het leidde tot het vertrek van toenmalig directeur Paul Dujardin.

In oktober 2021 volgde Lauwers hem dan, tot haar eigen verrassing, op als directeur-generaal, en dit voor een termijn van zes jaar. "Het is misschien raar om het achteraf te zeggen, maar ik had dit zelf niet verwacht. Maar ik wilde ook geen spijt hebben dat ik het niet had geprobeerd."

Lauwers wilde vooral behouden wat Dujardin had neergezet, maar vond het ook belangrijk om af te bakenen. "Het mag niet te veel worden", zei ze. "Ik wil de essentie bewaken en dat zijn de kunsten." Daarnaast wilde ze het publiek beter bereiken en het gigantische archief ontsluiten.

Dit jaar zou voor Lauwers vooral in het teken staan van de honderdste verjaardag van Bozar. Van 1 april tot 21 juli vinden heel wat feestelijkheden plaats. Maar zonder directeur-generaal Lauwers, die bekend stond als een zachte kracht, wordt dat een feest in mineur.

De Raad van bestuur, het Directiecomité en het voltallige personeel van Bozar zijn "diep getroffen door dit verlies", klinkt het in een reactie van het kunsthuis donderdagochtend. "Bozar verliest met haar een ervaren leider en inspirerende collega. Tot het laatst is ze voor ons huis blijven werken."

"We zullen Sophie herinneren als een fijnzinnige persoonlijkheid die met passie en veel humor in het leven stond. Ze putte kracht uit schoonheid en kunst en straalde dat met de glimlach uit naar haar omgeving."

Bozar opent van 10 tot 28 juni een publiek rouwregister, gemaakt door Valérie Mannaerts. Iedereen is dagelijks welkom tussen 10 en 18 uur om een afscheidswoord neer te schrijven. Wie een persoonlijk bericht wenst over te maken aan de familie kan iets verzenden naar het rouwadres: Bozar/Sophie Lauwers – Ravensteinstraat 23 – 1000 Brussel.

Herbekijk: Sophie Lauwers: 'Alle sleutelfuncties bij Bozar zijn in vrouwenhanden'

Eind 2021 was Sophie Lauwers een van de sleutelfiguren in ons jaaroverzicht. Vanuit het torentje bovenop het Flageygebouw in Elsene lieten vijf Brusselaars hun licht schijnen over de actualiteit van het afgelopen jaar. Herbekijk hier de volledige aflevering.