Festival Kanal waardeert de kanaalbuurt op

"De concrete aanleiding waren mijn ervaringen bij het uitbouwen van de creatieve brouwerij op de Belle Vue-site, die plots verkocht werd door de gemeente Molenbeek," zegt Wim Embrechts van Platform Kanal. "Ik heb toen mensen rond mij verzameld en onder meer door de inbreng van Eric Corijn beseft dat niet zozeer die brouwerij alleen van belang was, maar alle wijken rond het kanaal, die in zowat alle statistieken tot de 'zwarte' wijken van Brussel behoren. Het is namelijk daar dat ook de jeugd zit en waar de toekomst van Brussel zal moeten gemaakt worden. Het doel van ons platform is om die fragiele wijken met een bottom-upaanpak klaar te maken voor die toekomst. Om in de wijken plekken te laten ontstaan die voor andere publieken interessant kunnen zijn. Twintig jaar stedenbouwkundige plannen van het Brussels gewest, hebben voor een aantal positieve zaken gezorgd, maar een gemeenschappelijke visie is er niet. We willen zelf moeite doen om zo'n visie op te bouwen en over de sectoren samen te werken aan deze wijk. Want ondanks alles zal het kanaal een centrale as worden in het stadscentrum."

Het is dus niet alleen een artistieke en socio-culturele aangelegenheid.
Wim Embrechts: Platform Kanal heeft verschillende werkgroepen. Kanal Education probeert studenten en docenten van universiteiten en hogescholen te mobiliseren om zoveel mogelijk studie te verrichten rond de problematiek in de kanaalzone. Kanal Architecture werkt momenteel aan een project rond cartografie, om de wijken eens op een interessante manier in kaart te brengen en eventueel vooruit te denken naar een nieuw gewestelijk ontwikkelingsplan. Kanal Economics gaat proberen actoren in de lokale economie samen te brengen. Voor dit festival hebben we toch al wat financiële ondersteuning gekregen van ondernemingen als Depot Design, KBC, Athenor, Abatan, Thurn & Taxis en Inter-Beton. Zij hebben niet altijd evenveel feeling met de cultuursector maar zagen dat we met een concreet project kwamen en kunnen zo'n festival wel gebruiken.

De werkgroep Kanal Culture is de drijvende kracht achter het festival. Het gaat om een nuleditie die we hebben opgehangen aan de Week van de Mobiliteit en de Autoloze zondag, waar we dus iets aan toevoegen. Heel Brussel komt dan op straat en je kunt ook makkelijker zaken organiseren in de openbare ruimte.

Is het een ook gelegenheid om het publiek van buiten Brussel aan te trekken?
Embrechts: Daar ben ik na mijn ervaringen met BRXLBRAVO bescheiden in geworden. De resultaten volgen daar meestal bijlange na de inspanningen niet. Laat ons in de eerste plaats een sterk inhoudelijk programma uitwerken. Als het product goed is, zal het zichzelf wel verkopen.

Op het programma

Checkpoint Charlie is een van de twee producties die speciaal voor het festival zijn gemaakt. Daarvoor neemt de Molenbeekse kunstenaar Emilio López-Menchero weer een stuk van de openbare ruimte in. Hij plaatst op strategische wijze een kopie van het beruchte Checkpoint Charlie - jarenlang de controlepost tussen de Amerikaanse en Russische zones in Berlijn - op de brug tussen Dansaertstraat en Gentsesteenweg. Het kanaal als Brusselse muur? Een kleine provocatie die tot nadenken stemt. (17 > 19/9, Vlaamse Poort)

Ook de circusschool École de Cirque de Bruxelles is creatief aan het kanaal. Zij doen juist wel alle moeite om het kanaal over te steken en doen dat als koorddansers op een koord over het water. Ze zorgen onderweg voor artistieke hoogstandjes en nodigen ook de omstanders uit om de oversteek te wagen. (17/9, 14 > 17.00, Materialenkaai)

Een tweede speciale productie is de fotoexpositie Foto kanal van Kurt Deruyter. Hij is de fotograaf die een paar jaar geleden het fotoboek over de (inwoners van de) Marollen maakte. Dit keer heeft hij verschillende maanden door de kanaalzone gewandeld, zowel in Brussel als in Molenbeek. Hij heeft met de 'Kanalenaars' gepraat en dan fotoshoots georganiseerd met zo'n 65 van hen. De foto's zullen op de meest uiteenlopende manieren worden gepresenteerd in de zone. Op monumentale zeilen of in kleine verborgen hoekjes. (17 > 19/9)

Ook erg zichtbaar wordt het programma met de koren Kanaal Zang/Kanal Chanté. Op Autoloze zondag profiteert Festival Kanal van de relatieve stilte op straat door een twintigtal koren op verschillende plekken hun verscheiden repertoire te laten zingen. Toeschouwers kunnen zelf een muzikale wandeling of fietstocht samenstellen. In de loop van de namiddag komen alle koren samen aan metro Graaf van Vlaanderen voor een finale. (19/9, 11.30, 13.30 naast Kaaitheater, 12.30, 14.30, koer Klein Kasteeltje, 11.30, 13.30 Brug Toekomststraat)

Omdat Festival Kanal het publiek in beweging wil brengen bestaat een groot deel van het programma uit wandelingen en fietstochten die drie dagen na elkaar op het programma staan. Ze zijn ingedeeld in een aantal categorieën. De 'Ketwalks' zijn wandelingen waarin jongeren hun eigen buurt aan de deelnemers laten zien. Organisaties als jeugdhuis Chicago, Foyer en Klein Kasteeltje vaardigen ketten af.

Daarnaast zijn er ook de Artist Walks waarop de buurten met een experimentele, creatieve of eigenzinnige blik worden bekeken. Onder de hoofding Keep on Walking zitten een aantal gespecialiseerde wandelingen onder leiding van bijzondere personen. Een voorbeeld is 'Madammen op de fiets'. Een initiatief van de vrouwenwerking Caleidoscoop van de Vaartkapoen uit Molenbeek, waar een aantal moslima's leerden fietsen. Aicha en Samira nodigen deelnemers nu uit voor een fietstocht doorheen hun wijk en zorgen voor een woordje uitleg bij hun favoriete plekjes. (120 min., F/N, 19/9, 13.00, Vlaamse Poort)

Voorts zijn er heel wat installaties op heel wat verschillende plaatsen. In het Kaaitheater kun je drie avonden lang terecht voor Bolscan, een omnidirectionele video van CREW/Eric Joris. Het vlaggen- en signalisatieproject Bifröst van Jerôme Considérant en Charleroi/Danses is te zien aan de gevel van de Belel-Vuebrouwerij. Je kunt kennismaken met organisaties die zich in de buurt ophouden en er wordt ook een colloquium gehouden over kunst in de openbare ruimte. Het volledige programma staat in de gratis programmabrochure.

:: 17/->19/9, verschillende locaties, Festivalcentrum: kaaitheater, Akenkaai 2, Brussel, 02.201.59.59, www.festivalkanal.be