De Ommegang in vier vragen

De stoet van de Ommegang trekt op woensdag 26 en vrijdag 28 juni opnieuw door de straten van Brussel. Maar wat is de oorsprong van de Ommegang? En wat is het belang van die stoet voor hedendaags Brussel? BRUZZ klaart het voor je uit in vier vragen.

Ieder jaar trekt de Ommegang door de straten van Brussel. Daarbij zorgen 1.400 figuranten voor de folkloristische totaalbelevenis. Maar wat is de oorsprong van die traditie, en waar kan je je dit jaar aan verwachten?

Waar ligt de oorsprong van de Ommegang?

De Ommegang dateert uit het midden van de veertiende eeuw, leert historicus Roel Jacobs ons. Jacobs schreef een boek over de Ommegang en beschreef daarin hoe de stoet oorspronkelijk een processie was ter ere van Onze-Lieve-Vrouw van de Zavel, patroonheilige van de gilde van de kruisboogschutters. Het bekendste voorbeeld werd de processie van 1549, waarbij keizer Karel V zijn zoon en troonopvolger koning Filips II voorstelde aan onze gewesten. Elke stad probeerde zich op dat moment op haar best te tonen: Brussel deed dat door een Ommegang te organiseren die meer dan ooit schitterde. “Het was tegelijk een machtsverstoon van de steden tegenover de keizer,” aldus Jacobs. “De keizer moest plaatsnemen en drie uur lang zwijgen en luisteren naar wat de stadsmagistraten te vertellen hadden.”

Waaruit bestaat de Ommegang vandaag?

“In 1930 werd de Ommegang opnieuw vanonder het stof gehaald, onder andere omwille van de 100-jarige verjaardag van België,” aldus Jacobs. “Vandaag bestaan de festiviteiten uit heel wat verschillende onderdelen. Een twee kilometer lange processie begint aan het Warandepark en trekt van daaruit naar de Grote Markt. In dat decor volgt een twee uur durend spektakel met paarden, fanfares, reuzen en zelfs een draak. Daarnaast vindt een wedstrijd voor kruisboogschutters plaats op de Zavel, en worden allerlei activiteiten voorzien voor jong en oud. “Het zijn twee vzw’s die jaarlijks hun schouders zetten onder dit evenement,” aldus Jacobs. “Daarvoor worden ze uiteraard ondersteund met subsidies van de Stad en het Gewest.”

Hoe belangrijk is de Ommegang voor hedendaags Brussel?

“Brussel is een erg multiculturele stad en het stadsbeeld is de laatste honderd jaar sterk veranderd,” legt Jacobs uit. “Dat is een reden om ons meer met geschiedenis bezig te houden. De organisatoren neigen vandaag misschien een beetje te veel naar show en spektakel. Misschien moet er meer aandacht aan de inhoud van het evenement besteed worden,” aldus Jacobs. Daarnaast is het fenomeen waarbij steden een sterk eigen bewustzijn vertonen, volgens de historicus een erg actueel thema. “Ook vandaag is dat geen eenvoudige zaak. We moeten nadenken over de relatie van de stad tot de politieke machthebbers, en de Ommegang herinnert ons daaraan.”

Wat staat er op woensdag en vrijdag op het programma?

Het schouwspel op de Grote Markt wordt vanaf 20 uur opgesteld en gaat van start om 20.45 uur. Wie de stoet wil bewonderen vanuit de tribune die voor het stadhuis wordt opgesteld, betaalt daar 52 euro voor. Wie toekijkt vanaf de tribune die opgesteld wordt voor het Huis van de Hertogen van Brabant, betaalt tussen 42 en 52 euro. De VIP-plaatsen in deze tribune kosten dan weer 82 euro. De schietwedstrijd van de kruisboogschutters start vanaf 19.20 uur aan de Grote Zavel en is gratis. De eveneens kosteloze Middeleeuwse markt achter de Beurs vindt plaats van 26 tot en met 29 juni, telkens van 12 uur tot 21 uur.