Eerste Brussels Jewellery Week: juwelen met een verhaal

Voor de allereerste keer organiseert de gloednieuwe Brusselse vzw Les Brucelles een festival rond hedendaagse juwelen. “Er is zoveel talent in dit land, maar door de Belgische bescheidenheid is dat te weinig geweten,” oordelen de organisatoren.

Wat als een mini-expo in een Brusselse school begon, groeide de afgelopen twee jaar uit tot een volwaardig nieuw evenement dat een ietwat miskende discipline uit de schaduw wil halen. Anders dan de stukken die je bij een traditionele juwelier vindt, zit er achter hedendaagse juwelen een sterker engagement. “Nog te vaak worden hedendaagse juwelen gezien als iets elitairs, waardoor ze onbekend en dus onbemind blijven,” vertelt Brigitte Raoult, een van de zes oprichters van Les Brucelles – genoemd naar een pincet. “Daar willen we verandering in brengen,” vult Sandra Kleimberg aan. “Daarom kozen we voor een hond als campagnebeeld. Het is een speelse verwijzing naar het typisch Brusselse Zinneke. We willen een eigenzinnig evenement van hoge kwaliteit aanbieden, zonder onszelf té serieus te nemen. Zo willen we een zo breed mogelijk publiek laten kennismaken met onze discipline.”

“Als uitgeweken Italiaanse kan ik ook zonder pretentie stellen dat er in dit land enorm veel talent aanwezig is, maar dat dat door de Belgische bescheidenheid soms té weinig geweten is. In de voorbereiding van ons evenement zijn wij er zelf zelfs van geschrokken hoeveel ontwerpers en scholen hier zijn,” vult Monica Bobbi aan.

Dat het zestal de eerste editie van het evenement in Brussel organiseert, heeft te maken met een grote liefde voor de stad. “Sommige mensen uit de organisatie zijn hier geboren, andere zijn inwijkelingen. We houden van het internationale karakter en van de openheid naar andere culturen toe. Bovendien is Brussel de hoofdstad van Europa en past ons evenement perfect bij wat MAD Brussels doet voor de mode- en designsector,” vertelt Raoult.

In Fieri: hoop na de pandemie

Met de hoofdtentoonstelling 'In Fieri' vindt Les Brucelles onderdak bij MAD Brussels, het centrum voor mode en design. De tentoonstelling brengt meer dan honderd stukken van 51 internationale ontwerpers. Veel juwelen zijn speciaal ontworpen voor de open call, waaraan ontwerpers uit maar liefst 37 landen deelnamen. “Als thema kozen we voor In Fieri, wat 'In wording' betekent in het Latijn. Elke creatie is een transformatie van de materie én van de kunstenaar, maar het is ook op onszelf als jonge vzw van toepassing. Bovendien wilden we na twee jaar pandemie een beetje hoop brengen,” vertelt Bobbi.

Tussen de juwelen bevinden zich verschillende statement-stukken, waarbij ontwerpers variëren in hun onderzoek naar een specifiek materiaal, een maatschappelijk vraagstuk of een meer persoonlijke queeste. Zo brengt Carole De Vleesschouwer een broche uit suiker, waarmee ze reflecteert over de manier waarop suiker in ons lichaam transformeert. Of verzamelde Charlotte Van de Velde voor haar Solitaire Ring Sizer solitaire ringen op rommelmarkten. Al hun verhalen brengt ze nu opnieuw samen in een nieuw juweel.
Naast het werk van deze jonge Brusselse ontwerpers omvat 'In Fieri' ook creaties van internationaal bekende namen zoals Gentenaar Siegfried De Buck, de Duitse Nicole Beck of de Japanse Arata Fuchi.

Negen Belgische juweelopleidingen

De tweede tentoonstelling 'Be.NEXT' brengt studenten en docenten van maar liefst negen Belgische juweelopleidingen – zeven Nederlandstalige en twee Franstalige – samen in de Berg van Barmhartigheid. “Bijna alle scholen zijn op onze oproep ingegaan. We brengen hen samen en geven hen een plek, maar laten het aan henzelf over om die plek onder elkaar te verdelen en samen in te vullen. Op die manier willen we de ontmoeting tussen de studenten en docenten van de verschillende opleidingen stimuleren,” vertelt Raoult. “Ook dat behoort tot onze kernwaarden: jong talent een kans geven en een platform bieden waar ze hun ervaringen kunnen delen. Dat bestaat tot nu toe nog niet in België,” vult Bobbi aan. “Nu steeds meer studenten voor juweelontwerp kiezen, en nu we elkaar weer mogen ontmoeten, willen we hen meer in contact brengen met elkaar. Aangezien de verschillende scholen een andere aanpak en opleiding hebben, zal dat zeker tot interessante inzichten leiden, voor elkaar en voor het publiek.”

De stad in langs ateliers

Met een stadstoer langs Brusselse galerijen en ateliers, handig verzameld op een flyer, wil Les Brucelles de sector meer zicht­baarheid geven bij het grote publiek. Dat de deuren letterlijk zullen openstaan, moet de drempel verlagen. Zo toont Collectors Gallery op de Zavel het werk van de Antwerpse Daniël Von Weinberger, terwijl More Upstairs Gallery in diezelfde wijk de aandacht vestigt op de ooit bijzonder prestigieuze school van Maredsous.

Daarnaast wijdt het kunstencentrum Elevensteens een tentoonstelling aan VIV, een jong collectief uit Straatsburg. In de Dansaertwijk zelf opent Saskia Shutt de deuren van haar atelier, en Els Van Steelandt haar atelier-winkel.
“Op basis van onze open call voor 'In Fieri' heeft Diederick Van Hovell zich verdiept in de Romeinse tijd, waarin die uitdrukking verband hield met een orgasme. Het levert kleurrijke, speelse, bewegende en muzikale juwelen op, die te zien zijn op In Fieri, maar ook bij NOJ in de Dansaertwijk,” vertelt Bobbi.

Inclusieve juwelen als symbool

In de reeks Creative Lunches nodigt MAD Brussels de Surinaams-Nederlandse juweelontwerpster Chequita Nahar uit voor een lezing rond inclusieve juwelen. “In mijn creaties werk ik rond maatschappelijke vraagstukken – zoals vriendschap of de dood. Geïnspireerd door mijn Surinaamse roots, waarin rituelen en symbolen nog omnipresent zijn, creëer ik juwelen die zo'n symbolische waarde in zich dragen. Zo bestaat in Suriname de Matti of mattenklopperring , die kracht en connectie verbeeldt en die vrienden vaak aan elkaar schenken. In niet-westerse culturen heb je nog veel meer van die stille communicatievormen. Die traditionele stukken transformeer ik via mijn eigen beeldtaal in een hedendaags juweel,” vertelt Nahar.

“Aangezien de kracht van het materiaal een belangrijke rol speelt in de betekenis, werk ik graag met natuurlijke materialen. Zo vermeng ik bijvoorbeeld pemba – een witte stof die tijdens traditionele ceremoniën op de huid wordt gesmeerd om kwade geesten af te schrikken – met wit porselein. Wat ik het fijnste vind aan juwelen, is dat je er een verhaal mee kan vertellen en dat ze mensen met elkaar in gesprek laten gaan. Dat we op die manier nieuwe connecties leggen, is mooi meegenomen.”

Brussels Jewellery Week Gratis toegang (behalve de lezingen en workshops), van 29 april tot 8 mei 2022, www.brusselsjewelleryweek.com
De lunch met Chequita Nahar vindt plaats op 6 mei bij MAD Brussels, www.mad.brussels.
Op het evenement zijn de meeste juwelen ook te koop.