Émilie Dequenne over 'het ondenkbare'

Bestaat er voor een actrice en jonge moeder een zwaardere rol dan die van moderne Medea? Ik denk het niet. Émilie Dequenne kwijt zich buitengewoon goed van de taak. “Om me te beschermen heb ik me intens voorbereid.”

Geen vertolking bracht Joachim Lafosse op het idee om Émilie Dequenne te vragen voor de rol van moeder die haar vier kinderen dood steekt, maar een herinnering aan het emotionele geweld toen ze in mei 1999 in Cannes op het podium geroepen werd om de Palm voor de beste actrice in ontvangst te nemen voor haar vertolking in Rosetta. De tranen rolden toen over haar wangen.

"Waar jij nu over begint! Dat dateert uit de vorige eeuw. Lafosse zat toen nog op school, als ik het goed heb." Dequenne deemsterde niet weg na haar triomfantelijk debuut. Ze denkt met plezier terug aan haar vertolkingen in La fille du RER van André Téchiné, de kaskraker Le pacte des loups, Une femme de ménage van Claude Berri, het 'lichtvoetige' Mariées mais pas trop van Catherine Corsini of Écoute le temps (Fissures) van Alanté Kavaité. Maar haar spel in À perdre la raison is toch van een andere grootorde.

Het ondenkbare
"Ik prijs me gelukkig dat Lafosse aan mij gedacht heeft," zegt ze nuchter en bescheiden. Ze speelt de moeder die het ondenkbare doet, met volle overgave maar niet onvoorbereid. "Om me te beschermen heb ik me intens voorbereid. Ik heb bijvoorbeeld met het hoofd psychiatrie van het Brussels Sint-Pieters ziekenhuis gesproken. Ik wou absoluut het verschil kennen tussen de psychose van mijn personage, Murielle, en mijn eigen kleine neuroses, de neuroses van een normale meid. Om niet verloren te lopen wou ik heel goed het onderscheid kennen tussen hoe ik ben en hoe Murielle is. Dat stond met toe om in het personage te duiken zonder me pijn te doen."

"Zo'n rol is niet zonder risico voor je eigen mentale gezondheid, maar ik wist dat het wel zou gaan. Vergelijk het met de topsporter die er voor gaat en zijn spieren tot het uiterst beproeft maar oplet voor spierscheuren en zware kwetsuren."

Behoorde geenszins tot de intense voorbereiding: Geneviève Lhermitte. "Ik heb geen woord over die affaire gelezen. Ik leef al jaren in Parijs, ik was van die zaak amper op de hoogte. Infanticide is jammer genoeg niet zo uniek. Onlangs nog pleegde in Florida een moeder zelfmoord nadat ze haar vier kinderen had gedood. Mijn vertrekpunt was het scenario. Daar herkende ik een immense tragedie in met in de hoofdrol een personage dat heel moeilijk te verdedigen is en dus heel wat voorbereiding zo vergen. Ik zou me misschien in het fait divers verdiept hebben als het de bedoeling was om een docufictie te draaien. Dan kan copy paste nuttig zijn. Maar À perdre la raison is fictie."

Andere kijk?
Heeft Dequenne na À perdre la raison een andere kijk op ouders die hun kinderen doden? Niet echt. "Ik begrijp het nog altijd niet. Ik ben zelf een moeder. Zo'n daad is vreselijk angstaanjagend, ontzettend droeving, te tragisch, niet te begrijpen. Begrijpen is bijna excuseren. Dat is niet de bedoeling. Ook als Murielle begreep ik er niets van. Murielle leeft van dag tot dag. Ze beseft niet wat haar overkomt, ze zit er midden in. Ze zich is zich niet bewust van wat ze doet op het einde. Ze is te ver heen, totaal krankzinnig."

Murielle achterlaten kostte Dequenne geen moeite. "Zodra de opnames er op zitten, ben ik klaar met mijn personage. Sinds À perdre la raison heb ik nog een andere film opgenomen: La traversée van Jérôme Cornuau. Daarin speel ik een zeer evenwichtige, goed in haar vel zittende celliste die in staat is om haar man te steunen wanneer hun klein meisje plots verdwijnt. In dit beroep begin je altijd weer van vooraf aan. Zijn er geen opnames dan vind je me gewoon thuis met de kinderen of bij de familie in België. Ik ben een familiemens."