De muzikale ontgroening van Martha Da'ro

De wereld gered

De filmwereld betrad Martha Da’ro vanuit het niets, nadat ze samen met haar tegenspeler Aboubakr Bensaihi zonder filmervaring gecast werd voor de hoofdrol in Black. Dat was de next-level move van de regisserende spitsbroeders Adil El Arbi en Bilall Fallah, die met hun castingbureau Hakuna meer mensen met een allochtone achtergrond op het scherm willen krijgen.

“Ik besef nu dat ik superjong was in mijn hoofd. De opnames waren in 2014. Ik was 19, bij de audities 18. De aandacht die ik nadien kreeg, de interviews, de festivals, de prijzen, dat was overwhelmend. Ik probeerde vooral heel hard met mijn voeten op de grond te blijven, waardoor ik wat te serieus was en niet altijd kon genieten.”

Newbie

Martha Da’ro noemt zichzelf ook “een newbie” als het over muziek gaat, maar uit het niets komt ze dus niet helemaal. Soul’Art bracht haar al naar het podium, al was de aandacht daarbij bescheiden. Maar nu ze het solo probeert, mogen de spots wel vol op haar, zoals bij haar eerste soloshow in het voorprogramma van Mahalia in de Botanique vorig najaar. Haar eerste single, ‘Summer blues’, verscheen in november, in april volgt haar debuut-ep, Cheap wine & Paris.

Parijs

“Na een casting in Parijs zat ik op een bankje in de zon te filosoferen, met wat madeleintjes en goedkope wijn. (Lacht) Ik zat zo diep in mijn gedachten dat ik mezelf bijna van op een afstand zat te observeren, alsof ik een foto van mezelf nam. Ik vond het sterk van mezelf dat ik had doorgezet om daar te staan. Zonder arrogant te willen zijn: ik weet dat ik goed ben in wat ik doe, en ga daar helemaal voor.”

Drive

De artistieke drive van Martha Da’ro is groot. Ze acteert in film en theater (samen met Johannes en Pieter Genard ging ze vorig jaar De wereld redden voor Arsenaal/Lazarus), ze schrijft en maakt clips. Die drive heeft ze niet van thuis meegekregen. “In het middelbaar wilde ik drama doen, maar mijn ouders zagen daar geen toekomst in. Ik ben de tweede oudste van zes. Voor mijn broers en zussen wil ik gerust het zwarte schaap zijn, als ik maar deuren kan openen.” (Lacht)

Cesária Évora

Martha Da’ro’s ouders ontvluchtten in de jaren 1990 Angola, dat als voormalige kolonie van Portugal door een aanhoudende burgeroorlog werd verscheurd. “Voor hen was naar hier komen een kwestie van overleven. Ik begrijp hun bezorgdheid over mijn toekomst, ze vinden het belangrijk om een goed en zeker leven op te bouwen. En daar past een kunstenaarsbestaan niet in. Nu, mijn moeder is mijn grootste fan hoor. Tegelijk zegt ze: ga je nu morgen weer beginnen te studeren? (Lacht) Mijn vader is wel blij met wat ik doe, maar de muziek is zijn stijl niet. Hij luistert naar semba en Cesária Évora.”

'Chega de Saudade'

In ‘Summer blues’ is die muziek slechts een verre echo. Rond Martha Da’ro’s wat kinderlijke, maar unieke stem horen we experimentele soul en r&b met een jazzy, dromerige sfeer. Geprikt op een verwrongen sambabeat die ze in elkaar knutselde met de Brusselse producers Sabali en Jay Psar. “Ik heb zitten graven in de geschiedenis en de muziekcultuur van Angola. Heel veel slaven zijn destijds van Angola naar Brazilië gebracht. Hun muziek, de semba, heeft daar de basis gelegd voor de samba. Dat heeft me dan weer bij bossanova gebracht, en bij João Gilberto. Zijn teksten en zijn stem hebben mij betoverd. Van hem heb ik ‘Chega de saudade’ al eens gecoverd.”

Belgisch én Angolees

“Ik ben nog nooit in Angola geweest,” vertelt Martha Da’ro. “Maar ik heb er nog veel familie. Ik communiceer vaak met hen per telefoon of via sociale media. Ik denk dat het belangrijk is om te begrijpen vanwaar je komt. Dat maakt alles wat je doet, en waar je naartoe gaat, logischer. Authentieker ook dan dat je probeert ergens bij te horen.”

Evident is dat niet. “Nee. Je ouders komen uit een totaal andere wereld, en jij komt buiten en dan moet je het zelf uitzoeken. Er is niemand die je zegt, zo zit deze cultuur in elkaar. Je krijgt als kind in plaats daarvan de boodschap: dit is niet jouw cultuur.”

Op de vraag of ze zich Belg voelt, reageert ze fel. “Daar denk je toch pas over na als die vraag je gesteld wordt? Dat is hetzelfde als vragen of ik me vrouw voel. Euh, ja? Ik moet niet Angolees óf Belgisch zijn, ik ben de twee. Dat maakt me ook sterker, want mijn perspectief is breder.”

Strijdvaardig

“I didn’t want to be the victim of the story,” klinkt het dus strijdvaardig in ‘Summer blues’. Toch? “Oei, moet ik dat verhaal vertellen? Dat liedje gaat over een ex-vriendje, een schilder. In een vlaag van woede had ik een paar schilderijen stukgemaakt en in een vuilniszak aan de deur gezet. Keidramatisch! (Lacht) Het is oké hoor, het is ondertussen bijgelegd. Hij heeft van de verscheurde canvassen nu een kleedje gemaakt aan de modeschool. ‘Summer blues’ klonk eerst veel venijniger, maar ik heb dat met Jay Psar afgezwakt. Ik hou van liedjes die niet sad klinken, maar wanneer je naar de tekst luistert, ontwaar je toch een donkere kant.”

Lauryn, Missy, M.I.A en Erykah

Op haar Facebook-pagina is Martha Da’ro te zien met een tattoo op haar zij. Lauryn Hill, gok ik. “Nee, mijn moeder,” giechelt ze. “Toen ik haar dat vertelde, was ze minder kwaad. (Lacht) Oké, zei ze, maar laat er geen tweede zetten. En dat heb ik wel gedaan. Hier (wijst naar haar nek). Fatima en Amiga, de namen van mijn moeder en mijn oma, de twee belangrijkste vrouwen in mijn leven. Mijn moeder kon wéér niet boos zijn.”

Lauryn Hill is natuurlijk ook een belangrijke vrouw, net als Missy Elliott, M.I.A. en Erykah Badu. En Nina Simone? “Ja, zeker. Zij was zo iemand die al van heel jong begreep wie ze was. Op haar twaalfde moest ze een keer optreden in een kerk. Haar ouders mochten niet vooraan zitten omdat ze zwart waren. Ze weigerde op te treden tot ze daar wél mochten plaatsnemen. Ik vind het knap als de artiest achter het werk ook heel sterk is.”

Flashing Hollywood

Martha Da’ro baant ook vastberaden haar eigen weg. De videoclip van ‘Summer blues’ heeft ze bijvoorbeeld zelf geregisseerd, samen met Yaqine Hamzaoui, met wie ze het collectief Visual Poetry vormt. “Ik heb Yaqine leren kennen via Heleen Declerq, een fantastische regisseur en cameravrouw die de kortfilm Girlhood heeft gemaakt en met wier nichten ik in de klas zat. Visual Poetry is een platform zonder regels. Iemand heeft een idee en dan werken we dat uit. Zonder do’s-and-don’ts, heel experimenteel. Die clip is bijvoorbeeld goeddeels met een iPhone gefilmd tijdens trips naar Parijs, LA en Berlijn, en in mijn appartement in Gent.”

“Hollywood is aan het flashen op Martha,” vertelde Adil El Arbi na de release van Black over zijn hoofdrolspeelster. Wil ze dat met haar muziek ook bereiken? “Dat flashen viel wel mee, ik heb een paar audities gedaan, maar mijn Amerikaanse accent was niet sterk genoeg. (Lacht) Ik heb nog tijd.” Het voorbije jaar was ze vooral met acteren zoet. Momenteel is ze galerie-assistente van Natali Broods in Over water, straks is ze te zien in Cleo, een film van Eva Cools, Baptiste, een reeks die op BBC 1 komt, en A girl from Mogadishu, een Belgisch-Ierse productie.

“Mensen zien mij in de eerste plaats als actrice, terwijl ik ook zing en schrijf. Dat zijn allemáál gelijkwaardige delen van Martha. Je gaat mij nog op het scherm zien, maar dit jaar wil ik vooral de stage ownen.”

> Martha Da'ro
6/2, 19.30, Botanique