Loverman over zijn debuut: ‘Ik was verslaafd aan verliefd zijn’

Met zijn debuutalbum Lovesongs probeert de Brusselse singer-songwriter James De Graef alias Loverman de liefde te doorgronden, die met het eeuwige leven gezegende muze van elke singer-songwriter. “Echt houden van iemand, is iemand loslaten.”

“Het is hier soms heel creepy,” zegt James De Graef over het antikraakproject in Schaarbeek waar hij sinds kort woont, een voormalig woonzorgcentrum dat geen vergunning meer kreeg. Verrassend voor iemand die zich voor zijn videoclips uitdost als Dracula uit Werner Herzogs filmklassieker Nosferatu, al was dat wellicht ook een knipoog naar zijn achternaam. “Het is geweldig om rond te dwalen door tien lege verdiepingen, maar er zijn ook ruimtes waar ‘mortuarium’ op staat. Dat is toch wat akelig.”

De 28-jarige singer-songwriter groeide op op de Vlaams-Brabantse buiten, in de buurt van Aarschot. Zijn moeder is Brits, zijn vader prof Engelse letterkunde aan de KU Leuven. “Van jongs af heb ik veel taalgevoeligheid meegekregen. In het begin schotelde ik mijn vader al mijn teksten voor, maar we voelden snel dat niet de dynamiek opleverde die we zochten. Als ouder hou je je kinderen graag bij je, maar ze moeten ook weerbaar zijn, dus mag je ze niet te afhankelijk maken.”

Zijn vader, ooit een volbloed punk, speelde zijn nageslacht niettemin muziek door, van Nick Cave onder meer, en diens eerste groep, The Birthday Party. Zoonlief studeerde muziekproductie in Liverpool en raakte gefascineerd door elektronische muziek. James Blake werd een idool, Burial en Mount Kimbie wekten zijn appetijt in dubstep en electrosoul. In Gent studeerde hij piano en werd verliefd op de noisescene, met bands als Raketkanon.

Wat hij nu doet als Loverman, klassieke singer-songwriternummers in de traditie van Leonard Cohen en Nick Drake, lijkt heel andere koek. “In Gent kon je niet afkomen met instrumentale muziek, daar waren ze meer gericht op songs schrijven,” knikt hij. Punks als Rowland S. Howard en Lydia Lunch die ‘Some velvet morning’ van Lee Hazlewood en Nancy Sinatra coverden, toonden hem de weg. “En toch hoor James Blake en Mount Kimbie ook nog heel hard in mijn sound, in het spelen met de emotie van een ruimte en in klanken isoleren om sferen op te roepen.”

Dat ‘Loverman’ een song is van Nick Cave, noemt De Graef toeval. Al is er wel een link: de zanger wijdde zijn thesis aan Nick Cave en Leonard Cohen, en hoe songs schrijvende, witte cismannen zoals zij omgingen met vrouwen. “Over het pijnlijke van de gelauwerde troubadour die de mooiste liefdesliedjes zingt, die literair, grappig en spannend is, maar in de liefde wel een spoor van vernieling achterlaat. Heel erg post-MeToo.”

Die thesis ging vooral over het ontmaskeren van schadelijke patronen in de liefde, zegt De Graef. “Ondertussen ben ik niet meer zo hard voor Cohen en co, ik besef dat ik in mijn eigen relatie ook problematische gedragsvormen vertoonde. Ik heb veel aan soul searching gedaan.” Op Lovesongs, zijn debuut als Loverman, maakt hij een dwarsdoorsnede van de liefde. “De liefde blijft mij boeien, ik heb een periode gehad dat ik verslaafd was aan verliefd zijn. Ik zie nu vooral hoe vitaal liefde is. Liefde is leven en leven is liefde. Het is niet verwonderlijk dat het hart het symbool van de liefde is. Het is vandaag ook een boeiende periode voor de liefde, mijn generatie is bezig met het overboord gooien van alle conventies. Zo wordt er hard nagedacht over vrije liefde en polyamorie. Klinkt veelbelovend, maar naar mijn ervaring is het een grote uitdaging om dat op een gezonde manier te beleven.”

Liefde gaat over angst overwinnen, zegt De Graef. “Bij mijn eigen lief voelde ik dat ik sommige beslissingen niet wilde maken uit schrik om gekwetst te worden. Je blijft vaak in een relatie zitten omdat je bang bent om de ander te verliezen, niet omdat je houdt van die persoon. Echt houden van iemand, is net iemand loslaten. Hem alle vrijheid gunnen. In conflict durven te gaan en niet pleasen, want dan verlies je echte emoties, connecties. Het mooiste wat je eigenlijk kan doen, is jezelf op de eerste plaats zetten.”

De Graef was acht jaar samen met Daisy Ray, het alter ego van Femke Fredrix, met wie hij een tijdlang het elektronicaduo Partners vormde. “Ik zou onze relatie onrecht aandoen als ik zeg dat we uit elkaar zijn, ik heb nog steeds een goeie band met haar. Maar als je heel jong bent en je zit in een langdurige relatie, voel je op den duur ook dat er nog meer is in het leven. Het leven is zo rijk en groot. Je kan niet verwachten dat je dat allemaal uit elkaar haalt.”

“Solitude is misunderstood,” zingt De Graef in ‘Another place’. Niet alleen liet hij Partners imploderen, hij verliet vorig jaar ook de artrockband Shht, van wie hij eerst de geluidsman, daarna de bassist en uiteindelijk de krijsende frontman was. “Er zit heel veel rijkdom in alleen-zijn, ik vind eenzaamheid iets helends. In die ruimte met jezelf kan je groeien, dingen verwerken. Als je je leven voortdurend vult met prikkels en interacties, als je de hele tijd consumeert zonder te vasten, leef je niet echt. Daarom trek ik Loverman ook in mijn eentje.”

Helemaal alleen doet De Graef het niet. De strijkerspartijen nam hij op met zijn moeder, zijn zus Rebecca is te horen op ‘Who’s going to love you’. “It’s a family affair,” lacht hij. “Veel dingen nam ik op tijdens de lockdown, toen ik even thuis zat.” ‘Who’s going to love you’ stelt de belangrijkste vraag van de plaat: “What will you leave behind?” “Ik schreef dat liedje met een gebroken hart. Als je mij achterlaat, wie komt er dan in mijn plaats? Niemand wil uitgewist worden.”