UM! aan de top: beatmaker van Zwangere Guy debuteert solo

Umi Defoort, de eerste luitenant van rapkeizer Zwangere Guy, bevalt in volle coronacrisis van zijn eerste plaat. “Ik heb het gevoel dat mensen nu meer de tijd nemen om écht naar muziek te luisteren.”

“Ik doe geen uitspraken meer over timing,” vertelde Umi Defoort (24) ons een jaar geleden over de plaat waar hij al een eeuwigheid aan leek te timmeren. “Je zal zien wanneer hij er ligt.” En kijk, hij ligt er.

Defoort is de beatmaker, dj en pianist van rapkeizer Zwangere Guy. Zijn eigen muziek zwiert hij de wereld in onder de alias UM!, een project-met-uitroepteken waarbij hijzelf aan de knoppen zit, terwijl een bont legertje rappers zijn veelkleurige hiphopbeats van lyrics voorziet. Onder meer ZetGee, Glints, Blu Samu, Félé Flingue van Le 77 en zijn lief Chibi Ichigo tekenen op zijn titelloze debuut present.

Hiphop kwam binnen op zijn twaalfde, maar Defoorts achtergrond is klassiek. Zijn vader is de jazzpianist en componist Kris Defoort, zijn moeder de Japanse Tomoko Nakayama. Thuis kreeg hij Bachs Goldbergvariaties als ontbijt geserveerd, maar ook Sting, Keith Jarrett en Björk schalden door het ouderlijke huis in Vorst. Als kind leerde hij viool, daarna speelde hij drums en piano.

“Mijn vader nam me als twaalfjarige mee naar concerten van Oscar Peterson en Ornette Coleman,” vertelt hij vanuit zijn kot in centrum Brussel. “Door die brede muzikale blik heb ik geen klassieke hiphopsound.”

Gefeliciteerd met de bevalling.
Umi Defoort: Dank je. Ik besef dat het een beetje op een olifantsdracht begon te lijken. Ik ben blij dat de last eindelijk van mijn schouders is. (Lacht)

Veel artiesten stellen de release van hun album uit, omdat ze ervan uitgaan dat ze het momentum niet kunnen verzilveren in deze coronatijden. Jij niet.
Defoort: Ik heb er drie jaar aan gewerkt, ik wilde eindelijk weten wat mensen van mijn nummers vinden. Muziek is vaak ook iets wat mensen opzetten om de tijd mee te doden, als ze koken, of als ze pendelen. Ik heb het gevoel dat ze nu meer de tijd nemen om echt te luisteren. Mijn album verschijnt ook op vinyl: dat formaat dwingt je om ermee bezig te zijn, de naald erop te leggen, de plaat om te draaien. Perfect op maat van de traagheid waar mensen zo vaak naar op zoek zijn, maar die ze nooit vinden. Tot nu.

Waardoor duurde het afwerken van je plaat zo lang?
Defoort: Verschillende dingen. Als je in je eentje met de muziek bezig bent, kan je dingen blijven toevoegen of wegnemen. Op zoek naar perfectie die eigenlijk niet bestaat. En natuurlijk was ik ook afhankelijk van de rappers, hoe snel ze schrijven, hoe professioneel ze werken. Daar heb ik, om het zacht uit te drukken, uiteenlopende ervaringen mee gehad. (Lacht)

Wanneer Glints rapt “There’s no excuse, sorry ’bout the delay”, heeft hij het dan over jou of over zichzelf?
Defoort: Over ons allebei. Ook hij leek eeuwig bezig aan zijn debuut, hij zat net als ik wat vast. Vanaf het begin voelden we ons verbonden. ‘Sorry for the delay’ is een anthem voor alle mensen met uitstelgedrag, maar die desondanks blijven geloven dat het goed komt.

Geef je je rappers eigenlijk carte blanche?
Defoort: Als ik een beat maak, hoor ik daar in mijn hoofd meteen een rapper bij. Wanneer die dan aan een tekst begint, wil ik weten waarover die gaat. Niet dat ik mee halve verses zit te schrijven, maar ik denk wel mee en doe suggesties.

In ‘Collage’ rapt Zwangere Guy over zijn harde leven, hoe hij van stront goud heeft gemaakt. Jullie achtergrond kon niet verder uiteenlopen.
Defoort: Dat klopt. Ik heb nooit zulke struggles als hij gehad. Ik had nooit iets te klagen, had twee geweldige ouders. Ik kom uit een omgeving waar kunst belangrijk was, Gorik (Van Oudheusden, zoals Zwangere Guy echt heet, tz) groeide op op straat. Maar de link zit in de eerlijkheid waarmee we in het leven staan. Dat is ook waar hiphop om draait: echt zijn. Niet verstoppen waar je vandaan komt. Gorik voelt mensen heel goed aan, welke energie ze uitstralen. Dan maakt je achtergrond niet meer uit. Hij heeft ook veel op de bank geslapen bij vrienden die het beter hadden dan hij. Ook daar stond de connectie boven de verschillen.

Toen hij vroeg om zijn dj te zijn, moest je daar naar verluidt wel een week over nadenken.
Defoort: Dat komt omdat ik niet zomaar beslissingen neem. Met die instelling werk ik ook aan mijn eigen muziek. Ik wil dat mijn albums binnen tien of twintig jaar ook nog gedraaid worden. Ik heb het niet voor de TikTok-mentaliteit, snel iets grappigs maken en daar veel views mee scoren. Ik wil dingen maken die de tijd doorstaan.
Toen Gorik mij vroeg, was ik ook nog maar een jaar of zeventien, ik studeerde nog aan Codarts in Rotterdam. Stikstof was nog niet doorgebroken, niemand wist dat Zwangere Guy zo’n vlucht zou nemen. Maar ook nu zou ik daar nog even lang over nadenken. Ik ben niet uit op easy fame.

‘Collage’ maakte je tijdens jullie trip naar Japan. Er zijn ook twee Japanse rappers op te horen. Versta je hen?
Defoort: Ja. Ik spreek Japans met mijn moeder. Ik kan het wel niet lezen of schrijven.

Hoeveel Japan zit er in jou?
Defoort: Heel veel, zowel bewust als onbewust. In mijn beats sample ik animefilms uit mijn jeugd of Japanse artiesten. Ik krijg vaak opmerkingen over de kleine buigingen die ik maak. En ik vind respect heel belangrijk. De Japanse samenleving is helemaal gebaseerd op respect. Op de metro zal niemand telefoneren, om de andere niet te storen tijdens zijn slaapje. Dat vind ik een fantastische manier van denken.
Of kijk naar die discussie over mondmaskers: in Japan dragen mensen een mondmasker als ze ziek zijn, omdat ze de andere niet willen besmetten. Dat zegt toch alles? Hier willen mensen een mondmasker dragen om zélf niet ziek te worden, er wordt meer vanuit het individu gedacht. Nu, die alles-voor-de-maatschappijfilosofie heeft ook een keerzijde. Kijk naar het hoge aantal zelfmoorden. Iedereen die uit de boot valt, wordt er tien keer harder uit gepusht. Mensen zeggen dat ze tussen twee jobs zitten, terwijl ze eigenlijk dakloos zijn. De vergrijzing is ook enorm. Mensen werken er tot ze 70, 75 zijn.

Even terug naar de muziek: ik hoor zowel oldskool hiphopbeats als boombap en trap. Je album lijkt een staalkaart van je kunnen.
Defoort: Mijn album is een representatie van wie ik ben als persoon. Ik woon in een multiculturele stad, waar je bij wijze van spreken buiten moet komen en na tien seconden al tien verschillende talen hoort. Je hoort niet voor niets Engels, Russisch, Nederlands, Frans enzovoort op mijn album. Dat eclectische vind je ook terug in de muziek zelf. Ik luister naar de meest uiteenlopende dingen. Maar ik wil ook zelf nieuwe dingen proberen. Alles begint door elkaar te lopen en dat vind ik wel cool.

Wat vond je vader ervan dat Bach ineens het gezelschap van Eminem moest dulden?
Defoort: In het begin was mijn pa wel wat sceptisch. Hij vond er weinig aan, gasten die in de weer zijn met wat loops. Dat was zijn blik als muzikant. Maar sinds ik op mijn veertiende My beautiful dark twisted fantasy van Kanye ontdekte en besliste dat ik producer wilde worden in plaats van klassieke pianist, is dat allemaal veranderd. Mijn vader is ondertussen bezig aan een nieuwe opera, The time of our singing, die in september hopelijk in première kan gaan. Die opera gaat over de struggles van de Afro-Amerikanen in de twintigste eeuw, en jazz en rap konden daar niet in ontbreken.

Aha, de leerling beïnvloedt de meester!
Defoort: Ja! Dat is soms grappig. Hij kwam een keer naar mij om te zeggen dat hij een baslijn van Eric B. & Rakim had gesampled. “Ken je dat?” (Lacht) Ik heb hem To pimp a butterfly van Kendrick Lamar getipt, omdat dat een link legt tussen hiphop en jazz.

Je vader heeft een zware periode achter de rug, na een hartinfarct en een bijna fatale coma. Hoe gaat het met hem?
Defoort: Veel beter, dank je. Natuurlijk is het nu extra hard opletten voor hem, hij is een risicopatiënt. We hebben elkaar al een hele tijd niet meer gezien.

In interviews had hij het over zijn ongezonde levensstijl en zijn verschroeiende werkritme. Herken je je daarin?
Defoort: Dat heeft mij wel iets gedaan, ja. Mijn grootvader had ook een hartprobleem, het zit dus in de genen. Ik ben een roker, al rook ik weinig sigaretten. En ik drink niet. Maar ik werk wel veel. Als ik niet met Guy optreed, sta ik in de sneakerwinkel waar ik nog altijd werk. Of ik ben in de weer met mijn eigen muziek. Ik had het de voorbije maanden enorm druk. Deze coronamaatregelen zijn daarom in zekere zin een zegen: eindelijk een moment om tot rust te komen en aan zelfreflectie te doen.

Jouw vader doet naar verluidt ademhalingsoefeningen en yoga. Is dat ook iets voor jou?
Defoort: Nee. Ik geloof wel in meditatie, maar ik geloof meer in een goeie massage. (Lacht)

Je eindigt je album met een verstild pianonummer. Op de opname hoor je je een kamer in en uit wandelen. Welke plek is zo belangrijk?
Defoort: Het atelier van mijn vader, bij mijn ouders thuis. Ik wilde mijn album afsluiten met een ode aan hem. Ik ben opgegroeid met repertoirestukken, al heb ik dit nummer wel zelf geschreven. Qua inspiratie zit het ergens tussen Satie, Chopin en Sakamoto.

Zit er een pianoplaat in jou?
Defoort: Goh, ik hou van minimalistische klassiek, heel melancholische en intieme dingen zoals die track. Maar om daar een hele plaat aan op te hangen, dat zou te intens zijn.

“La musique, c’est ma drogue,” bekent Félé Flingue in ‘Feelings’. Zie jij dat ook zo?
Defoort: Zeker. De drug die je toelaat om je problemen te uiten, om de wereld te vergeten, om eraan verslaafd te raken.

UM! is nu uit, digitaal en op vinyl (eigen beheer)