Zwangere Guy over BRUTAAL: 'Mon art est mon arme'

‘Wat een jaar, Guy!’ was ook een goeie titel geweest voor het album waarmee de Brusselse rapkeizer Zwangere Guy een waanzinnig 2019 afsluit, maar het werd BRUTAAL. “Veel mensen vertellen mij dat ik héél brutaal kan zijn. Ze hebben gelijk.”

“Is die nu eindelijk bevallen?” vroegen mijn kids toen ik hen vertelde dat ik een date had met Zwangere Guy. Ze zijn fan. Wel, lieve kinderen, Sint-Guyklaas baart, zoals het hoort, precies negen maanden na zijn debuut alweer een plaat. En wel op 6 december.

De goedheilige rapper zit lekker te grijnzen wanneer ik hem gelukwens met zijn nieuwe spruit. BRUTAAL heet de kleine. Een naam waar Gorik van Oudheusden, zoals elke verantwoordelijke ouder, wel even over gedubd heeft. “Twee weken na Wie is Guy? ben ik bij mijn platenfirma binnengestormd om te zeggen dat ik nog een album zou maken. De songs kwamen vlot, maar de titel was een lange zoektocht. Tot ik bij dat woord uitkwam. Ik hoor van heel veel mensen dat ik heel brutaal kan zijn. Ze hebben gelijk.”

Hij schreef het woord neer, en zag er meteen ‘bru’ en ‘taal’ in, Brussel en taal: twee dingen die essentieel zijn voor hem. En dan zag hij ook de link met het brutalisme, de brute, betonnen bouwstijl waar hij verliefd op werd tijdens zijn jaren als bouwvakker. “Een stijl die past bij mijn muziek. Rauw, eerlijk, soms lelijk, soms mooi.”

Hij begon over brutalisme te lezen, een bouwstijl die bloeide na de Tweede Oorlog, toen er snel en efficiënt moest worden gebouwd. Hij vond inspiratie in de reeks die de Brusselse fotograaf Tim Dirven voor De Morgen maakte, onder meer in België en Oost-Europa, en ging langs bij Bart Sibiel van het Brusselse dj-duo Onda Sonora, een kenner van brutalistische architectuur in Brussel. En zo belandde hij voor het artwork van zijn album in de gebouwen van de VUB, waar hij als een straatversie van Drake over de trappenkolom hangt.

“Het rapperke dat tot zijn veertiende naar school is geweest op de foto aan de universiteit. (Lacht) Ik heb nooit iets anders gezien van de VUB dan het zwembad en de voetbalzaal.”

Er glinstert wat in zijn ogen wanneer hij het allemaal vertelt. Hoe kan het ook anders, na zijn boerenjaar. Het begon net een jaar geleden met zijn mokerslag genaamd 'Gorik pt. 1'. Daarna opende zijn debuutplaat vele deuren, niet het minst die van de uitverkochte AB bij zijn nu al legendarische dubbelslag in maart. Het straatjoch dat van de afwasbak in de kelder opklom naar rapper in de grote zaal. Een festivalzomer die nog meer zielen tot de kerk van Guy bekeerde. Een triomftocht op de Red Bull Elektropedia Awards, en straks ook op de MIA’s, waar hij alvast zeven nominaties onder zijn alias zag aantikken. Het zou van de pot gerukt zijn geweest moest hij géén Brusseleir van’t joêr geworden zijn.

“Succes wordt in de westerse wereld gezien als een eigen verdienste in een maakbare samenleving. En dat vind ik problematisch. Heel veel succes, denk ik, is een samenloop van toevallige omstandigheden.” Het zijn niet de woorden van Zwangere Guy, maar van die andere dokter van de samenleving, psychiater Dirk De Wachter, die hij al een keer samplede op Wie is Guy? en nu weer op ‘Ellenbogenwerk’ opduikt.

“Bij die eerste quote had ik hem gewoon gesampled van YouTube, maar ondertussen heeft Dirk me uitgenodigd op een van zijn lezingen in Leuven en zijn we vrienden geworden,” vertelt Zwangere Guy. “Natuurlijk ben ik geschrokken van dat succes en wat het doet met iemand. De rode draad door de plaat is ook dat dat mij beangstigt.”

“Vooral dat laatste stukje van Dirks quote is belangrijk: het is een samenloop van omstandigheden. Mijn achtergrond, Brussel, mijn eerlijkheid, dat ligt aan de basis van dat succes... (Denkt na) Ik heb niet het gevoel dat ik mezelf uitbuit, maar ik wilde niet meer over het verleden beginnen te janken. BRUTAAL is eigenlijk mijn jaaroverzicht.”

Hij durft trots te zijn op wat hij bereikt heeft, zegt hij, maar muziek is geen competitie. “Het is geen Champions League, waar er maar één winnaar is. Er valt in de muziek niets te winnen. Erkenning is natuurlijk heel mooi. Maar dingen rondom jou beginnen ook te veranderen. More money, more problems.” Sticks, van de iconische Nederlandse hiphopcrew Opgezwolle, neemt in ‘Ellenbogenwerk’ een paar bars voor zijn rekening en rapt openhartig over zijn highs en lows. “Hij zegt hetzelfde: de beste man naast jou is ineens de sluwste vos. Je moet je mefiëren, alles goed in het oog houden.”

“Buiten harder werken is er hier niet veel veranderd,” drukt Zwanger Guy ons op het hart in het nieuwe nummer ‘Daarom’. “Er is meer druk, maar die leg ik mezelf op. Niemand heeft gezegd: Gorik, je moet nog een album uitbrengen. Buiten ikzelf. Geen deluxe-editie om mijn eindejaarspremie te spijzen, geen mixtape, nee, een volwaardig album. Ik was de enige zot die dat in zijn hoofd heeft gehaald.” (Lacht)

De echte reden dat dit nieuwe album er zo snel is, is dat hij volgend jaar een nieuwe plaat wil maken met zijn STIKSTOF-crew. En dat er nog veel vragen overbleven na Wie is Guy? “Deze zomer was ik heel erg in de war: waarom doe ik dit allemaal, wat overkomt mij? Vandaar die twee nummers op de plaat, ‘Waarom?’ en ‘Daarom’.”

Hij schreef zijn eigen doctoraat, zegt de man met de scherpste pen van het moment, kent de code van de straat, de weg die hij koos staat niet zomaar op de kaart. Muziek ziet hij als een passie, niet als een job die hem betaalt. De cashflow is er wel, dat zal hij niet ontkennen, hij wil “la vida loca”, maar geen leven “lijk een rockstar”. “Je mag losbandig leven en doen wat je wilt, maar het leven van een popster vind ik tragisch. Ik wil nog onder het volk kunnen komen, mezelf zijn. Vrij zijn.”

“Lang leve de goot”, lezen de credits op de voorkant van BRUTAAL - of was het de achterkant? “Haha, voorkant, achterkant, maakt niet uit. Ik zaai graag wat verwarring.” Over die goot is er geen verwarring, leren ons ‘Guttergang’ en ‘Gutterlijfstijl’. “Met twee van mijn jeugdvrienden, Pierre en Souris, vorm ik de Guttergang,” lacht de rapper. “Pierre noemde mij vroeger altijd Gutter Child. Toen hij in maart opdook in mijn pop-upshop had hij een nieuwe naam voor mij: Gutter King. Wij gaan samen op gutter vacation, drie idioten bij elkaar. Maar ik blijf mezelf, pinten zuipen, feesten. Het kan al iets decadenter op restaurant zijn of zo. Maar voor de rest ben ik dezelfde als vroeger. Geen fake Drake met zijn ‘Started from the bottom’, nee, echt vanuit de goot. Daar zijn we begonnen, nu zijn we hier.”

Hij zegt het allemaal alsof hij de rhymes ter plekke bedenkt. “Vergeet niet vanwaar je komt. Voeten op de grond, tenen in de stront. Uit de goot tot de dood.”

“’s Ochtends sta ik op om in die zelfde pot te pissen / Ging van ‘Beter leven’ schrijven naar mijn leven te begrijpen / In mijn leven niks veranderd buiten soms is leren,” rapt hij in ‘Spekglad’. Maar BRUTAAL gaat niet alleen over Van Oudheusden zelf, ook over het “rotbetonnen woud” waar al jaren niets meer lukt, waar niks nog gratis is en het systeem corrupt. “Iedereen wilt water maar ze zagen als het drupt”, klinkt het in ‘Grijze zone’, “een kraan kan ik nog maken wat ik haat dat is de druk.”

“Dat vind ik de beste zinnen op de plaat,” zegt hij. “Rotbetonnen woud, dat zijn niet per se mijn woorden. Luister naar ‘Concrete jungle’ van Bob Marley, of naar de mensen die Brussel niet kennen maar er wel op kakken.” Wanneer er slechte dingen over zijn stad worden gezegd, gaat hij in de verdediging. Maar hij weet ook wel dat er zaken fout lopen.

“Ge kunt pissen op de system of ge kunt er iets aan doen / Ik zal vechten voor mijn rechten / Als ’k iets doe dan doe ’k het goe,” bijt hij van zich af. “Dat is een message naar jongere gasten, maar ook aan mezelf. Er komen veel kids naar mij, ik heb een oor op de straat. Ik ga niet zeggen dat ik een voorbeeldfunctie heb, maar ik heb blijkbaar wel een stem. Nu, ik wil geen leider zijn of overkomen als een goeroe. Maar die kids zijn de toekomst.”

Dat niemand zijn bek nog opentrekt, toetert Arno in elk interview. Dan heeft de chanteur de charme raté in Zwangere Guy een gedroomde opvolger. Dat besefte die laatste ook zelf, en hij parafraseerde ‘Putain putain’ van TC Matic in ‘Guttergang’. Alleen klinkt het bij hem een pak, nu ja, brutaler: “Putain putain de Guy heeft la haine / Hij krijgt het schijt van die racisten en die politiciens! / Putain putain der is niks zo bien dan te slagen op hun bakkes / Dat is sur en certain.”

Zwangere Guy knikt en haalt zijn beste West-Vlaams boven om de Oostendse Brusselaar te imiteren. “’Je haat doedsbedreihingen krijhen, he. Je wiet dat toh?’ zei Arno. ‘K’hen die ooke ge-ad.’ Arno heeft een paar jaar terug een open brief geschreven aan Trump, nadat die Brussel een hellhole had genoemd in de nasleep van de aanslagen in Parijs. Daar heeft hij reactie op gekregen. Maar ik durf mijn bakkes open te trekken, ja. Mon art est mon arme.”

De beats die hij onder die harde taal schuift, zijn bruut en kaal. “Ik wilde een superindustrieel geluid. Gewapend beton, maar koud. Een stap naar beneden, weer naar de underground. Na Wie is Guy? werd ik plots gedraaid op Radio 2 en MNM. Leuk, maar nu wilde ik even geen soulvolle shit meer.”

“Ik zwem in de saus lijk een nacho / Stop met uw toneel dit is mijn show,” klopt hij zich op de borst in ‘Sideshow Bob’. “Dat is nodig. Ik denk dat heel veel hiphoppers, of muzikanten, weleens op hun plaats gezet mogen worden. Het is zo’n track waarmee ik oldskool en newskool met elkaar verbind.”

“Eigenlijk heb ik BRUTAAL gemaakt om live nog harder te gaan,” zegt hij. Nog harder? Terwijl hij nu al opriep om “schedels te breken,” zoals deze zomer op Couleur Café. “Haha, ja, wacht tot de AB volgend jaar. Dan zullen we de gasten die op de brancard liggen met een open schedelbreuk breken! Serieus, ik voel dat mijn liveshow nog beter kan. Harder? Dat weet ik niet. Ik probeer wel hard én verstaanbaar te blijven. Ik wil emoties delen. Ik kan een zaal muisstil maken of laten pogoën alsof het 1970 is bij de fucking Stooges. Ik wil er staan alsof het de laatste keer is voor de wereld vergaat. Dat wil ik meegeven: het is nu.”

Dat is fysiek toch slopend? Hoe houdt hij het vol? “Je moet slim zijn en naar je lichaam luisteren,” antwoordt hij. “Ik sport. Ik rust.” Vroeger nam hij zijn toevlucht tot dope, maar dat snuiven doet hij niet meer, tenzij neusspray. Vandaag is hij enkel verslaafd aan rappen, rijmen en muziek, vertelt hij terwijl hij aan zijn flesje water nipt. “Ik gun mijn geest rust op een andere manier.”

Die rust zal nodig zijn voor 2020, voor het nieuwe album met STIKSTOF, voor zijn drie uitverkochte shows in de AB, voor het festivalseizoen waar hij onder meer op Woo Hah! een podium zal delen met Kendrick Lamar. En voor de MIA’s natuurlijk. “De vorige keer ben ik er buitengegooid omdat ik de boel aan het slopen was. Ze hebben me gevraagd om mij nu te gedragen. Dat zal ik zeker doen.” (Grijnst)

BRUTAAL is album van de dag op BRUZZ radio. We spelen de hele dag lang tracks uit het album en we geven enkele vinylexemplaren weg.
Op 20 december is er een BRUTAAL Surprise Event in Recyclart. De concerten op 29 en 30 april en 1 mei in de Ancienne Belgique zijn uitverkocht