Under the skin: welke schone gedachten schuilen er in het hoofd van Vieze Meisje?

“Life is a vieze cirkel,” debiteert Maya Mertens alias Vieze Meisje, de elektronicamuzikante slash theatermaker en performer die de volkomen onvolkomenheden van het leven inslikt, kauwt en weer uitspuwt. “Ik wil willekeurige samenhang creëren in een wereld die oneindig rondjes rond zichzelf draait.”

“Ik wilde geen arrogant Amsterdammertje worden dat alles binnen handbereik heeft,” zegt Maya Mertens. Een paar jaar geleden trok ze naar Antwerpen om “de evidentie” van zich af te schudden, en om er podiumkunsten te studeren aan het conservatorium. Verleid door enkele vrienden in Brussel zakte ze daarna nog verder zuidwaarts. “Brussel is op een heel onlogische manier de meest logische plek voor mij om te wonen. Ik word hier constant uit mijn lood geslagen, terwijl Amsterdam almaar gelikter wordt. Als je bent opgeleid om dingen in je op te nemen en weer uit te spuwen, is deze stad een betere plek. Wandel eens over het Vossenplein. De scènes liggen er voor het oprapen.”

Ze draait de muziek wat stiller in Hectolitre, een tot kunstenaarsresidentie omgebouwde swingersclub in de Marollen waar intussen creativiteit vloeit in plaats van lichaamssappen. Mertens wentelde zich de voorbije jaren in het theater, trad ook op als performer, maar muziek beschouwt ze als de corebusiness van haar podiumpraktijken. Vijf jaar geleden ontbolsterde ze als muzikante met de kleurrijke synthsmartlappen van In Een Discotheek. Vandaag vormt ze samen met de Brusselse beatmaker Alan Van Rompuy alias Azertyklavierwerke het veelhoekige elektronicavehikel Vieze Meisje.

Het podium heeft altijd een bijzondere aantrekkingskracht op haar gehad. “Zodra je op dat verhoogje gaat staan, of op iets wat in de ruimte tot podium benoemd is, accepteren mensen dat je iets gaat doen. Dat voelde ik al toen ik op de basisschool zat en er een open mic werd georganiseerd. De kracht die uitging van wat daar gebeurde, heeft mij in gang gezet om zelf die ruimte in te palmen.”

Wat Mertens zo wonderlijk vindt aan het leven, is hoe je van niets iets maakt. “Performen is voor mij een soort viering daarvan. Iemand die zegt: deze tafel is nu mijn podium, en ik ga jou proberen te vervoeren, dat vind ik heel mooi. Soms werkt het natuurlijk niet. Het is trial-and-error, maar juist dat hoort er ook bij.”

Optreden is voor Mertens de werkelijkheid verwerken, er iets uit puren en vooral hopen dat het resoneert bij de andere. “Mijn liedjes gaan vaak op heel bombastische manier over intieme dingen. Soms troost ik mezelf ermee, maar ze zijn niet helemaal voor mezelf bedoeld. Ik probeer altijd direct contact te maken met mijn publiek.”

“Life is a vieze cirkel” kladde Mertens een paar jaar geleden in alcoholstift op een wit T-shirt. Ze verkocht hem als merch nog voor Vieze Meisje was geboren. “Er waren meerdere dingen in mijn leven plots gestopt. Eerst dacht ik, oei, maar dan besefte ik dat dat een cadeau was. Ik kon from scratch herbeginnen. Mensen die de shirts kochten, hadden iets superexclusiefs in handen en ik speelde ook wel met onze gehechtheid aan spullen.” Kopers en omstanders vroegen zich af wie dan wel Vieze Meisje was die de shirts aan de man bracht, en welke muziek ze maakte. “De eerste input voor Vieze Meisje kwam er dus door wat andere mensen projecteerden op wat het zou kunnen zijn.”

Wie naar een concert van Vieze Meisje gaat, treedt onherroepelijk en onvermijdelijk toe tot de vicieuze meedogenloosheid van de Vieze Cirkel. “Er is geen voorwaarde voor je opname. Als je er bent, zit je erbij en maak je mee van het moment een momentum.” Vieze Meisje wil willekeurige samenhang creëren in een wereld die oneindig rondjes rond zichzelf draait, legt Mertens uit. “Daarom treed ik graag op in het midden van het publiek, zodat we een ‘360-gradenenergie’ creëren. Een concert is voor mij geen eenrichtingsverkeer, van ik stuur uit en jij ontvangt maar zoals het is. Ik kijk naar wat ik terugkrijg, en dat adapteer ik dan weer.”

De shows van Vieze Meisje weifelen daardoor tussen concert en performance. “Het is mij niet puur om de sonische ervaring te doen. Als het nodig is om een valse noot te zingen om te zeggen wat ik wil zeggen, dan verkies ik dat boven het melodieuze. De Vieze Cirkel gaat voor mij vooral over krachtig je eigen breekbaarheid vieren. Hoe bloter de teksten, hoe bruter de klanken vaak. Op die manier wil ik de mensen in het publiek uitdagen om te dansen op hun eigen kwetsbaarheden.”

Reacties uitlokken, vragen en verwachtingen oproepen, het is de motor die Mertens draaiende houdt. “Het is fantastisch hoe makkelijk dingen soms in werking schieten. Wat ze niet minder valabel maakt. Als de lege huls doorspekt is van lading, dan vind ik dat niet minder waard dan iets waar je hard op hebt zitten broeden.”

Het concept is belangrijk, maar primeert niet, benadrukt ze. “Mijn songs gaan over werkelijke twijfels en tekortkomingen. Ik vind het spannend om stoer te zijn, en tegelijk mijn gebreken bloot te leggen.” Zo heeft ze heimwee naar “de meisjes die ik had kunnen zijn”, zingt ze in ‘Wakame’. “Hoe meer keuzes je maakt en je iemand wordt waar je misschien ook blijer mee bent, hoe meer je je ook realiseert wie je dan niet meer gaat zijn. Live zwaai ik naar meisjes in het publiek en denk ik: ik ben jou niet geworden, maar ik ben wie ik ben.”

VIEZE MEISJE
Feeërieën: 27/8, 19.30, Gare Maritime, www.abconcerts.be