Keep Calm and Validate: migratiemusical klinkt niet maar botst

Het kan gebeuren dat de research voor een theaterstuk niet zijn accurate vorm krijgt in de uiteindelijke enscenering. Wat mij betreft overkwam het dit keer Thomas Bellinck, die zijn bevindingen over de Europese migratiemachine op een boeiender manier aan de man bracht in interviews dan in de schouwburg.

Wanneer politiek-maatschappelijke projecten zulke obsessieve trekjes beginnen te vertonen dat ze uit de hand dreigen te lopen, spitst Thomas Bellinck de oren.

Nadat de scherpzinnige Brusselse theatermaker in Fobbit al de uitwassen van de militaire dienst, in Lethal Inc. die van de wapenindustrie, en in Memento Park die van de herdenkingsindustrie in kaart had gebracht, presenteert hij op het Kunstenfestival met Keep Calm & Validate de resultaten van een diepgaand onderzoek naar de machinerie van de Europese grensbewaking die het rondwarende spook van de migratie op een afstand moet houden.

Misschien had u Bellinck er in de aanloop naar de première-reeks al wel eens over horen praten in een uiterst welbespraakt en hyperinformatief radio-interview. De facts die hij verzamelde door te reizen langs en te praten met allerlei mensen en instanties die met grensbewaking te maken hebben, zijn talloos en stemmen tot nadenken.

Geen mensen maar statistieken
Kort samengevat: grenzen vallen al lang niet meer samen met natuurlijke obstakels of lijnen op een landkaart. Fort Europa - dat mensen buiten hoopt te houden door hen te illegaliseren - objectiveert ongewenste indringers op geraffineerde wijze tot te traceren en te royeren datasubjecten, die middels politieke deals, satellietbeelden, surveillancevliegtuigen en vingerafdrukdatabanken op zijn minst in statistieken kunnen worden gevangen.

Dat de migratiecrisis daarmee niet perse bezworen raakt is daarbij van minder belang dan dat het bureaucratische netwerk van niet noodzakelijk kwaadwillige maar ook niet bijster empathische migratieambtenaren de nodige cijfers ophoest en 'valideert’.

Sound of Music van de migratiepolitiek
Puur tekstueel zit Keep Calm & Validate na dat staaltje onderzoeksjournalistiek van Bellinck wel in de droog-documentaire hoek. Daarom maakte de out of the box denkende theatermaker in hem er een musical van. Kompaan Jeroen Van der Ven, sinds zijn hoofdrol in de tv-reeks Generatie B een acteur van Canvas-formaat, zingt samen met Marjan De Schutter de transcripties van de interviews met de migratie-ambtenaren, die op de mooie muziek van Joris Blanckaert werden gezet - op haar beurt uitgevoerd door het Spectra ensemble.

Met deze Sound of Music van de de migratiepolitiek wilde Bellinck het objectiverende jargon contrasteren tegen de menselijke emoties die door muziek worden opgeroepen, en de fictieve framing van zijn documentair materiaal openlijk belijden.

Geen gevoelige snaar geraakt
Ik zal kort en bondig voor mezelf spreken, maar in mijn oren werkte deze vorm niet. Ik had gehoopt op absurdisme, hilariteit, vervreemding en/of plaatsvervangende schaamte, maar al snel kreeg ik het gevoel dat geen van mijn gevoelige snaren zou worden geraakt. De Schutter en Van der Ven voorkwamen erger door onverstoord hun stinkende best te doen, maar spraakmakend theater kwam er niet van.

De codes en vormen van het musicalgenre werden overigens niet bepaald uitgebuit. Een draaiend platform, wat geschuif met gordijnen met een print van Het vlot van de Medusa van Géricault, en nog wat silly props moesten een dynamiek suggereren die er niet was.

> Simple as ABC #2: Keep Calm & Validate van Thomas Bellinck/ROBIN is nog vandaag en morgen 25/05 & 26/05 om 20.30 te zien in het Kaaitheater, www.kfda.be