Alexander Vantournhout: zotte toeren op Het TheaterFestival

“Een voorstelling met de precisie van choreografie en de suspense van circus.” Dat schrijft de jury van Het TheaterFestival over Screws van de Brusselse circograaf Alexander Vantournhout.

Dat Screws omschreven wordt als een creatie tussen hedendaagse dans en een circusact hoeft niet te verwonderen, want Vantournhout (1989) wordt ook wel eens een circograaf genoemd. Hij studeerde aan de École Supérieure des Arts du Cirque (ESAC) maar behaalde daarna ook een diploma aan dansschool P.A.R.T.S.

Voor Vantournhout, die sinds 2014 al een stevig, experimenteel maar esthetisch coherent oeuvre heeft uitgebouwd, doet die circusachtergrond inmiddels wel minder ter zake. “Men heeft het er vaak over omdat het voor veel mensen iets exotisch heeft. Het is ook wel zo dat die achtergrond heeft geleid tot een meerdimensionale benadering van dans en tot een complexere relatie met object en toeschouwer. De balletschoen is trouwens uitgevonden door iemand uit het circus, dus dans en circus zijn nauwer verbonden dan we denken. Maar uiteindelijk doet vooral de inhoud van de voorstellingen ertoe.”

Vantournhout woont al dertien jaar in Brussel, maar hij is afkomstig van Roeselare, waar zijn compagnie not standing nog steeds is gevestigd. Ook die naam daagt hokjesdenken uit. “Hij impliceert beweging en ook het feit dat ik wil blijven veranderen en onderzoeken.”

Met Caprices, ANECKXANDER (Jongtheaterprijs Theater Aan Zee, Het TheaterFestival 2016), Raphaël, The ceramic rose, Red haired men en recent Through the grapevine tekent sinds 2014 een oeuvre af. Voor 2021 is Inschrift in voorbereiding, en tijdens de coronamaanden maakte Vantournhout ook Snakearms: “Een ode aan het handen schudden – een van de laatste intermenselijke aanrakingen, die nu ook aan het verdwijnen is.”

ANTIZWAARTEKRACHT
In Screws, door de TheaterFestival-jury ook gewoon “een voltreffer” genoemd, zijn de vijf performers op verschillende manieren 'vastgeschroefd': aan elkaar, aan een bowlingbal, met stijgijzers aan de vloer, met antizwaartekrachtschoenen aan een metalen staaf… Licht spectaculair vakwerk dat toch klein en poëtisch oogt. Vantournhout ziet de sequentie van vijf solo's, duetten en groepsstukken als een serie 'micro-onderzoeken'. “We gebruiken de voorwerpen zoals ze bedoeld zijn: de bowlingbal om mee te zwaaien, de stijgijzers om ons te verankeren in de grond… De objecten onderwerpen de dansers aan fysieke limieten maar maken ook andere bewegingen mogelijk. Ze functioneren als prothese. De stijgijzers maken het lichaam langer. De bowlingbal verlengt de arm en creëert kinetisch potentieel: zoals gewichten Griekse atleten in de oudheid verder lieten springen, genereert de bowlingbal snelheid en leidt hij mij in mijn beweging.”

Ondertussen wordt ook de toeschouwer in beweging gezet. “We veranderen vijf keer van publieksopstelling, want ieder onderzoek heeft een andere kijkrichting nodig. Tijdens Het TheaterFestival kunnen we daarvoor nog eens gebruikmaken van de grote hal van Kanal. Mede door corona is het al van 2014 geleden dat ik nog een afgewerkt werk in Brussel heb kunnen presenteren. Dat wordt dus toch een speciaal moment.”

ALEXANDER VANTOURNHOUT: SCREWS
11 > 13/9, Kanal

HET THEATERFESTIVAL
3 > 13/9, verschillende locatief, www.theaterfestival.be