Alles uit de kast met artiest Jaouad Alloul: ‘Ik probeer een glitch in de matrix te zijn’

Jaouad Alloul staat op het punt te verhuizen, maar wij mogen nog even rondkijken in zijn oude appartement. Het Brusselse multitalent presenteert een nieuw theaterstuk in de KVS en schreef ook mee aan 'Because of you', het nummer waarmee Gustaph straks voor België naar het Eurovisiesongfestival gaat.

Loop station

“Op dit ogenblik ben ik in Grand Hospice mijn atelier aan het klaarmaken, zodat ik voortaan een aparte werkplek heb vlak bij ons nieuwe appartement in het centrum. Ik schrijf en maak muziek, dans en theater, maar in het kamertje van zes vierkante meter dat ik in het oude appartement ter beschikking heb, kan ik niet met meerdere mensen samen zitten. Als je hier luidop praat, hoor je de drums al trillen, dus zal het een vooruitgang zijn om wat meer ademruimte te krijgen. Ik werk ook meer ’s nachts, dus binnenkort zal iedereen ook gewoon kunnen doorslapen terwijl ik in mijn atelier mijn ding doe.”

“Als ik voor een instrument uit dit kamertje moet kiezen, dan ga ik toch voor mijn loop station. Ik heb jaren geprobeerd een aantal powerakkoorden op de gitaar te leren spelen, maar dat zit toch nog niet echt in mijn vingers. In plaats van daarover gefrustreerd te geraken heb ik op aanraden van een vriendin dit loop station gekocht, en daarmee heb ik de basis voor de helft van mijn album Messias gecreëerd, om dan samen met een producer aan de rest van de plaat te sleutelen. Ik werk wel graag samen met andere mensen en ik ben fan van kruisbestuiving, maar soms is het handig niet afhankelijk te moeten zijn van anderen. Ik leg ook graag zelf een basis om daar dan andere muzikanten hun ding aan te laten toevoegen. Met die loop station is dat heel gemakkelijk.”

Darboeka

“Voor ik in mei 2021 naar Brussel verhuisde, was ik hier al veel voor vrienden en werk. In Antwerpen ervaarde ik al even niet meer de frictie die ik nodig heb om te creëren. Ik was wat aan het flatlinen en werd ook niet meer uitgedaagd door de mensen, terwijl zij in al hun diversiteit toch de eerste inspiratiebron zijn. Brussel is minder gesegregeerd dan Antwerpen en de fusie van culturen, talen, levensvisies en sociale klassen is er sterker.”

“Door de verhuis naar Brussel heb ik weer meer aandacht voor mijn roots, die ik heel lang als een gegeven heb beschouwd. In Antwerpen heb je ook een Marokkaanse gemeenschap, maar in Brussel is die toch diverser, en zijn ook andere Maghrebijnse en Arabische culturen nadrukkelijker aanwezig. Dat heeft gemaakt dat ik zelf terug meer bezig ben met percussie. De laatste twee jaar heb ik vaker teruggegrepen naar deze darboeka, die ik op mijn veertiende van mijn vader heb gekregen, en die nog altijd heel goed werkt. Roots en percussie hebben allebei met gronding te maken, en daar ben ik veel mee bezig na een paar jaar vooral in hogere sferen te hebben gezeten. (Lacht) Arabische muziek werd in het verleden gewoon onder de noemer wereldmuziek geschaard, maar je hebt daarbinnen ook jazz, soul en blues. Mijn ouders hebben mij niet per se gemotiveerd om te worden wat ik nu ben, maar toen ik zei dat ik graag een darboeka wilde, hebben ze die gewoon gekocht. Muziek was altijd wel aanwezig in de familie, vooral op de huwelijksfeesten. Toen ik twaalf was, won ik een zangwedstrijd. Op mijn vijftiende, toen mijn moeder stierf, ben ik gestopt met zingen. Ik ben pas terug begonnen op mijn 27e, ik kon het niet meer tegenhouden om mij op die manier uit te drukken.”

Platencollectie

“Die verzameling platen is er niet alleen omwille van de muziek, maar ook om het mooie object dat zo'n vinylplaat is. Mijn moeder luisterde altijd naar Oum Kalthoum en die opnames zijn zelfs als je er op Spotify naar luistert heel korrelig. Dat geluid is mijn jeugd. Ik ben geen nostalgicus, maar wat muziek betreft wel. Muziek is vandaag soms een beetje een wegwerpobject geworden: iedereen met een keyboard en een laptop kan Spotify volproppen met muziek, terwijl een vinylplaat een tastbaar object is dat iemand van A tot Z heeft gemaakt.”

“In deze platenbak vind je van alles: de musical Hair, Anderson .Paak, Tina Turner – mijn muzikale moeder – maar ook platen van vrienden. Zoals dit album van Youniss, die volledig instrumentale elektromuziek maakt. Ik vind het belangrijk dat kunstenaars ook elkaar steunen door werk van elkaar te kopen.”

Spreuken op de plee

“Op het toilet heb ik voor elke dag van de week een tekstje met een affirmatie gehangen. Die tekstjes gaan over relaties, over mogelijkheden en het feit dat je je niet moet laten belemmeren door wat eventueel mis zou kunnen gaan. Als ik daar dan zit, dan lees ik die briefjes.”

“Door de strakke, islamitische opvoeding die ik als kind en puber kreeg, heb ik lang een teveel aan kritische stemmen buiten en binnen mezelf gehad. Islam is, zoals het katholicisme, volgens een systeem van goed en slecht opgebouwd – halal en haram. De teugels kunnen echter niet altijd gespannen zijn, want dan rijdt een paard ook niet meer. In een docu over Freddy Mercury zat een psycholoog die net zoals de mijne zei dat mensen die een heel strakke opvoeding hebben gehad als volwassene soms sneller drugs doen en een rockster worden in hun hoofd. In mij zit daardoor ook een anarchist die lak heeft aan regels en structuur. Dan is het goed om af en toe toch een reminder te krijgen over bepaalde vuistregels om het leven en de wereld aan te kunnen. Daarom doe ik vandaag aan yoga en meditatie, en daarom hangen die briefjes op het toilet.”

Kleding

“Draag je een T-shirt, jeans en sneakers, dan straal je iets anders uit dan wanneer je een maatpak draagt. Mijn kleding is soms een vorm van expressie, soms een middel om mezelf beter te voelen, soms ook een manier om me te verzetten tegen de norm. Ik probeer soms om een glitch in de matrix te zijn. Als iedereen een wit T-shirt en jeans draagt, dan zal ik wel voor oorbellen en iets kleurrijks gaan. Terwijl ik soms natuurlijk ook graag gewoon een jogging en een T-shirt draag.”

“Ik ben als drag aan mijn carrière begonnen, dus dan is kleding belangrijk om je uit te drukken en je identiteit mee uit te vergroten. Als performer helpt kleding ook om nog makkelijker in de fantasiewereld te stappen. Daar doe ik natuurlijk niets vernieuwends mee. Ik geef er mijn twist aan, door mijn cultuur en mijn queer-zijn, maar naast Bowie, Prince, Grace Jones of Tina Turner is de lijst van artiesten die op een podium statements maken met hun kleding oneindig.”

“Voor de rest moeten mensen vooral hun vrijheid zoeken in wat ze dragen. Het is jammer dat veel mensen zich wat betreft hun kledingkeuze nog inhouden om wat de anderen ervan zouden kunnen denken of zeggen. Queer hoeft geen norm te worden. Punks en hippies gaven door hun kleren aan dat ze er niet bij hoorden. Nu zitten we in een tijd waarin veel emancipatiebewegingen zich door hun kleren aan de samenleving willen tonen. Ze willen een individu kunnen zijn, maar er tegelijkertijd bij horen.”

“Er zijn genoeg kledingstukken die ik lang koester, maar ik moet toch ook een beetje een rem zetten op mijn aankopen. Ik heb in het centrum nog een leren vest gezien van 90 euro, wat nog meevalt (lacht), maar ik wil dit jaar meer investeren in muziekapparatuur. Ik moet er niet alleen mooi uitzien, maar ook nog de middelen hebben om goede muziek te maken.”