‘Edward’ bij Bronks: de oude man en de superhelden

De twee negenjarigen die afwisselend een van de hoofdrollen spelen in Edward, de eerste Bronks-productie van het seizoen, mochten voluit meedenken en -dromen over hoe het stuk eruit zou zien. Wij gokken op een mix van De collega's, Chernobyl, Star wars en E.T.

Na ons gesprek met regisseur Christiaan Mariman mogen we in de zaal even gaan piepen naar het decorstuk dat een centrale plaats zal innemen in het stuk waarin ex-RITCS-acteur Atta Nasser afwisselend aan de zijde zal spelen van de jonge Brusselaars Mattis Devoldere Contesse en Julian Jan Daenen. Het stuk lijkt op een geïmporteerde oude werfcabine uit het Sovjettijdperk, maar de makers hebben het samen met het decoratelier van Bronks helemaal zelf gebouwd. Zelfs zonder belichting ziet het er al veelbelovend uit. Mariman, ook ex-RITCS, heeft niet voor niets ook een opleiding als scenograaf gehad. Terwijl we door het raampje van de cabine naar de panelen met knopjes en elektronica kijken, zegt hij enigszins geheimzinnig dat het decor in het stuk een soort derde personage zal worden, met een eigen willetje.

UIT DE SLEUR
Toen we hem eerder vroegen naar zijn oorspronkelijke idee voor Edward, kwam Mariman met een insteek die niet zo vreemd klinkt voor een familievoorstelling. “Ik wilde iets maken over een volwassene die het kind in zichzelf herontdekt. Dat klinkt wat naïef, maar door in Brussel rond te lopen had ik soms het gevoel dat we iets aan het verliezen zijn. Elke ochtend de wekker die gaat, in de rij staan voor de ticketautomaat, de trein op met de hoofdtelefoon om alvast wat te werken nog voor we op het bureau aankomen. Niemand die eens door het raam naar buiten kijkt… Onze routine van werk en gezin is dikwijls heel beperkt. Het is zonde dat je zoveel verliest, gewoon door aan de maatschappij deel te nemen.”

“Het is maar zelden dat we eens iets doen dat de geest prikkelt, en dan is dat meestal nog strikt ingepland in de agenda, of we moeten ervoor betalen. Terwijl iedereen ook in staat is om dingen te doen of te maken die gewoon vanuit schoonheid of fantasie vertrekken. Vandaar dus Edward: een grijze man die niet echt gelukkig is met wat hij doet maar het toch moet blijven doen omdat een soort monster hem dwingt. Maar er is ook een ander personage, een jong superheldje, dat hem uit die beperkte wereld wil trekken naar een plek waar alles kan.”

KINDEREN MET EEN MENING
Met zo'n uitgangspunt kon Mariman natuurlijk niet anders dan ook echt jonge kinderen aan het stuk te laten meewerken. “Zo is het contrast tussen volwassene en kind het duidelijkst, en zo wordt het maakproces ook uitdagend. Ik behandel de twee jongens als acteurs op gelijke voet, en er is veel wederzijds respect. Natuurlijk zet je als regisseur de dingen op een rijtje, maar al vanaf de voorgesprekken hebben we het materiaal ook van Mattis en Julian Jan laten komen. Het is zalig om te zien hoe ze Atta en mij meenemen in hun verhaal, en hoe we ons soms gewoon zitten te amuseren. Dan moet je je dramaturgische ideeën ook kunnen loslaten. Veel dingen die in je hoofd zaten sneuvelen, omdat er andere ideeën komen waar meer leven in zit.”

Wat hebben de kinderen hem nog geleerd? “Ze hebben me verbaasd door hun professionaliteit. En daar kan je dan natuurlijk twee dingen van vinden. Het is fantastisch dat ze heel snel durven te zeggen wat zij ervan vinden of wat zij niet snappen. En dat als ze iets niet snappen, ze het ook niet willen spelen. Dat vertrouwen om het zo open te spelen is een verademing. Volwassenen zijn meestal niet meer zo direct. Anderzijds merk je dat die kinderen van hun omgeving weten wat het betekent om hard te werken. Zij kunnen dus ook al 'volwassen' zijn. En ze hebben al veel gezien. Ik zit aan Star wars 7, maar zij al aan 9.” (Lacht)

ZONDER WOORDEN
Mariman werkt voor de enscenering ook samen met danser en choreografe Michelle Tilburg, met wie hij het theaterduo Kopland vormt. Toch wordt het geen dansvoorstelling, wel een beeldende voorstelling met veel ritme en dynamiek waarin geen woord wordt gezegd. “Ik werk bijna altijd zonder woorden. Dat is niet makkelijk omdat je weinig houvast hebt, maar zeker gezien het onderwerp van dit stuk is het belangrijk dat er een deel van het verbeeldingswerk bij het publiek komt te liggen.”

In dat publiek mogen ook al zesplussers zitten. Ook al loopt de weg naar de vrijheid voor Edward langs donkere, desolate en bizarre plekken, en komt ook zijn kleine redder in rare en hachelijke situaties terecht. Alles beter dan 's ochtends in de rij staan voor de treinticket­automaat.

EDWARD
26/9, 19.00, 27/9, 15.00 & 30/9, 14.30, Bronks, www.bronks.be