Aantal faillissementen ondanks corona op recordlaagte

Het aantal faillissementen lag het voorbije jaar – ondanks corona – op het laagste peil sinds 2000. Volgens studiebureau Graydon waren er in 2021 6.918 faillissementsvonnissen. Dat zijn er 12,8 procent minder dan in 2020 – dat ook al voor een groot deel getekend was door de coronapandemie – en zelfs 41,5 procent minder dan in het laatste "normale" jaar 2019.

In het laatste kwartaal van vorig jaar was er weer een lichte stijging merkbaar, "maar wel nog ver onder de niveaus van voor de crisis," klinkt het.

In het Brussels Gewest werden vorig jaar 1.359 bedrijven failliet verklaard, ruim 14 procent minder dan in 2020 en zelfs meer dan een halvering (-55,8 procent) tegenover 2019. In Wallonië waren er 1.830 faillissementsvonnissen, een daling met ruim 12 procent op jaarbasis. In Vlaanderen waren er vorig jaar 3.659 faillissementsuitspraken, 13,1 procent minder dan in 2020 en 36,5 procent minder dan 2019. Het gaat om het laagste aantal sinds 2001.

Beschermingsmaatregelen

Dat er de voorbije 21 maanden ondanks de hevige schokken van de coronacrisis toch minder bedrijven failliet gingen, wordt verklaard door de talrijke beschermingsmaatregelen van de overheid. Het gaat dan bijvoorbeeld op een moratorium op faillissementen, verlenging van het overbruggingsrecht voor zelfstandigen, uitstel, verlaging of vrijstelling van de RSZ-betaling, crisisleningen of de uitbreiding van technische werkloosheid, illustreert Graydon.

De bouwsector bleef de belangrijkste leverancier van faillissementen in 2021. Vorig jaar gingen er 1.437 bouwondernemingen over de kop: net iets meer (+2,4 procent) dan in 2020 maar nog altijd 31,1 procent minder dan in 2019. Bij de horeca was er ten opzichte van 2020 een verdere daling (-25,7 procent) van het aantal faillissementen. Ten opzichte van 2019 gaat het zelfs om een halvering. Op de derde plaats staat de kleinhandel, met 708 bedrijven die in 2021 over de kop gingen, nog altijd 45 procent minder dan in 2019.

Ook het banenverlies als gevolg van een faillissement lag in 2021 logischerwijs lager. Volgens Graydon gingen er alles samen 13.599 jobs verloren als gevolg van een faillissement. Dat zijn er ruim 28,5 procent minder dan in 2020 en 35 procent minder dan in 2019. In vergelijking met de voorgaande jaren gingen er beduidend minder grote werkgevers over kop.

Jobverlies in horeca en bouw

De meeste jobs gingen vorig jaar verloren in de horeca (2.475) onmiddellijk gevolgd door de bouwnijverheid (2.437 jobs) en de sector van de dienstverlening aan bedrijven (1.866 jobs). Binnen de kleinhandel kwamen er 1.727 jobs op de helling. In Vlaanderen en in Wallonië was de bouwsector wel koploper voor wat het banenverlies betreft.

Graydon waarschuwt wel dat de steunmechanismen van de overheid verbloemen dat heel wat bedrijven door de coronapandemie in zware moeilijkheden zijn gekomen. "Premies, leningen en uitstel van betalingen brengen uiteraard soelaas, maar leningen en betaaluitstel zullen wel degelijk op termijn moeten afgelost worden. Er bestaat dus een niet te onderschatten risico op een inhaalmanoeuvre," klinkt het.

"In normale tijden staan de administraties (RSZ, fiscus, ...) in voor 60 tot 80 procent van alle dagvaardingen ter faling. Deze dagvaardingen vinden nu niet of nauwelijks plaats maar zullen noodzakelijkerwijs binnen afzienbare tijd hernomen worden," waarschuwt Graydon. En daarbovenop komt nog de sterk stijgende inflatie en daarmee gepaard gaande hogere loonkosten, die niet elk bedrijf zal kunnen doorrekenen.