Brusselse kantoren worden het zwaarst belast

Brusselse gemeenten belasten kantoorruimtes dubbel zo zwaar als hun Vlaamse tegenhangers. Ook Waalse gemeenten en steden rekenen zwaar door. Brussel ontmoedigt bedrijven om zich in de hoofdstad te vestigen, zo lijkt het wel. Al zijn er ook logische verklaringen voor de verschillen te bedenken.

Wie eigenaar is van een kantoor in de Brusselse Noordwijk, betaalt daar naar verhouding dubbel zo veel gemeentelijke belastingen op als in bijvoorbeeld Gent of Antwerpen. Dat blijkt uit een studie van de consultancygroep Ayming, waar De Tijd over bericht. In de top 10 van gemeenten die hun kantoorruimtes het zwaarst belasten, prijken zomaar even negen Brusselse gemeenten.

Schaarbeek (71,7 procent), Sint-Jans-Molenbeek (71,0) en Jette (70,01) hebben de twijfelachtige eer om de top drie te vormen van Belgische gemeenten die vastgoed het zwaarst belasten. Die belasting wordt berekend op basis van het kadastraal inkomen, de fictieve huurinkomsten die de eigenaar van een gebouw kan verwachten. Belangrijk: die bedragen werden al in de jaren zeventig vastgelegd en nooit meer geactualiseerd.

Gemeenten compenseren voor Gewest

Op het eerste zicht lijkt het wel alsof Brussel bedrijven wil ontmoedigen om zich in de hoofdstad te vestigen. In Zaventem liggen de gemeentelijke belastingen procentueel bijvoorbeeld meer dan drie keer zo laag. Toch zijn de verschillen tussen Vlaanderen, Brussel en Wallonië niet zo groot als ze op het eerste zicht lijken

De Brusselse Gewestelijke belasting op vastgoed ligt immers de helft lager als die in Vlaanderen (respectievelijk 1,25 en 2,5 procent). Dat Brusselse gemeenten zwaarder belasten, is in grote mate een correctie op de goedkopere gewestelijke belastingvoet. Ook Wallonië hanteert een lager tarief, wat mee de hoge plaats van Waalse gemeenten in de ranking van Ayming helpt te verklaren.

Of het niet eenvoudiger zou zijn de gewestelijke belastingen op het Vlaamse niveau te brengen? "In principe wel," zegt professor Overheidsfinanciën Herman Matthijs (VUB) aan BRUZZ. "Maar dan haalt het Gewest belastinginkomsten weg bij de gemeenten. Die zullen daar waarschijnlijk niet om staan te springen."

"Gemeenten hebben daarnaast eigenlijk niet zo veel beweegruimte wat belastingen betreft," zegt Matthijs nog. "Ofwel heffen ze die op personen, ofwel op vastgoed. Brussel heeft traditioneel een armere bevolking, dus gemeenten kiezen ervoor om burgers te sparen, ten koste van bedrijven."

Schaarbeek, bijvoorbeeld, verlaagde in haar laatste begroting nog de gemeentelijke personenbelasting van 6,2 naar 5,8 procent. Van de onroerende voorheffing blijft de gemeente steevast af.