Brusselse transportsector hardst getroffen door energiecrisis

Hoewel de economische activiteiten in Brussel minder energieverslindend zijn dan in de rest van het land, is de hoofdstad wél meer afhankelijk van elektriciteit dan de andere gewesten. Daardoor stijgt de energiefactuur in Brussel sneller dan in de rest van het land. Vooral de Brusselse transportsector is gevoelig voor schommelende energieprijzen.

Dat blijkt uit onderzoek van het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA). Omdat de stijgende energieprijzen centraal staan in de actualiteit, bekeek het BISA welke effecten die hebben op de economische acitiveiten in Brussel.

De studie toont aan dat de economische activiteiten in Brussel gemiddeld minder energieverslindend zijn dan die in de rest van het land. Dat komt omdat landbouw en industrie minder sterk doorwegen in de Brusselse economie. Ter illustratie: in 2019 vertegenwoordigden de kosten van de Belgische energieproducten gemiddeld 2,3 procent van de omzet van de Brusselse economische activiteiten. In de rest van België bedroeg die verhouding 4,2 procent.

Maar tegelijk is Brussel méér afhankelijk van elektriciteit dan de andere gewesten. Zo was elektriciteit in 2019 goed voor 49 procent van de energiekosten van de Brusselse ondernemingen. Daarna volgen de aardolieproducten (43 procent) en tot slot gas (8 procent).

In de rest van België is de economische activiteit hoofdzakelijk afhankelijk van aardolieproducten, die gemiddeld 51 procent van de energiekosten van de ondernemingen vertegenwoordigen. Elektriciteit en gas zijn goed voor respectievelijk 41 procent en 8 procent van de verbruikte energieproducten.

Gevoeliger

Aangezien de Brusselse economie meer afhankelijk is van elektriciteit dan van aardolie, is haar energiefactuur gevoeliger voor de huidige sterke stijging van de elektriciteitsprijzen. Zo is tussen 2019 en 2021 het aandeel van de energiekosten in de omzet sterker gestegen in het Brussels gewest (+44 procent) dan in de rest van België (+32 procent).

De transportsector is volgens de studie van het BISA het gevoeligst voor schommelende energieprijzen. Daarna komen de verwerkende industrie, maar ook de horeca en de recreatieactiviteiten.

In tegenstelling tot de andere gewesten is de transportsector in Brussel meer afhankelijk van elektriciteit dan van aardolieproducten. "Dit valt te verklaren door het overheersende karakter van het openbaar vervoer in Brussel," klinkt het bij het BISA. "De spooractiviteiten - zij zijn sterk afhankelijk van elektriciteit - kenden de sterkste stijging van hun energiekosten. Maar ook taxibedrijven en de MIVB worden sterk getroffen door de stijging van de energieprijzen."

Marge

Het onderzoek wijst erop dat het gewicht van de energiekosten in de waarde van de productie, namelijk 3,3 procent, misschien beperkt lijkt, maar dat die voor ondernemingen niet onderschat mag worden. "De huidige schommelingen kunnen een aanzienlijk deel van de marge van de Brusselse ondernemingen opslorpen. Zo zou een verdubbeling van de energieprijzen gemiddeld bijna een derde van de marge afsnoepen van de bedrijven die deze prijsstijging niet doorrekenen."

BISA geeft nog aan dat niet elk bedrijf op korte termijn zijn prijzen kan aanpassen. "Ten eerste hangt het vermogen om hogere productiekosten door te rekenen af van de prijselasticiteit - of de gevoeligheid van de vraag voor prijsveranderingen - van de vraag. Bovendien zijn in bepaalde sectoren de prijzen gereguleerd of werken sommige bedrijven op basis van contracten die soms lange periodes beslaan."

Beperkte oplossingen

Omdat het verkleinen van de marges of het verhogen van de prijzen geen duurzame oplossingen bieden, zal de veerkracht van de Brusselse bedrijven volgens de studie afhangen van een betere beheersing van hun energiekosten.

"Er bestaan meerdere investeringsopties om de energiekosten te verlagen," klinkt het. "Maar die vergen vaak een aanzienlijke inspanning wat betreft innovatie en zijn gebaseerd op rigoureuze analyse. Zo heeft de NMBS haar locomotieven bijvoorbeeld uitgerust met energiemeters en bestudeert de MIVB de mogelijkheid om haar voertuigen op waterstof te laten rijden."

"Zo zien we ook dat de taxifederaties pleiten voor de invoering van gewestelijke steun om een energietransitie van de voertuigen mogelijk te maken," zegt het BISA. "Het toont de complexiteit van de situatie aan. Ondernemingen moeten blijven investeren om hun energiekosten beter te beheersen, maar tegelijkertijd heeft hun leencapaciteit een dieptepunt bereikt."