Hamsteren en run op huismerken: 'Biologische supermarkten in Brussel zullen het voelen'

In een aantal Brusselse supermarkten wordt de consument geconfronteerd met lege schappen. Hamsteren is een feit en er gaat veel meer aandacht naar de huismerken van discountsupermarkten. Hun marktaandeel groeit al gestaag sinds de jaren 1980 en zit zeker nog niet aan zijn maximum. "Vooral in Brussel gaan de ondernemers achter de biologische supermarkten dat voelen," vreest Gino Van Ossel, professor Retail & Trade Marketing.

Zoals de schappen van de Aldi-supermarkt in Oudergem laten zien, kopen klanten extra zonnebloemolie en bloem in. Dat ligt niet aan de gebruikelijke voorraad bloem en olie, maar aan het koopgedrag, klinkt het bij Aldi.

“Als iedereen normaal zou consumeren zou er geen probleem zijn. Maar net als tijdens corona met het wc-papier zien we dat er ook nu tekorten ontstaan omdat mensen vrezen dat het op zal raken. Een aantal producten is op dit moment zo gegeerd dat we een limiet hebben ingesteld van drie stuks per klant,” zegt Aldi-woordvoerder Dieter Snoecks. Hij laat weten dat het fenomeen zich vooral in de steden voordoet.

Eerder kondigde ook Colruyt - de grootste supermarktketen van het land - aan dat het zijn verkoop van bloem en olie zou beperken. Ook Lidl volgde dat voorbeeld en beperkt de verkoop van olie, groenteconserven en toiletpapier. Voor olie en groenteconserven geldt twee stuks per klant, voor toiletpapier drie pakken.

Oekraïne en Rusland behoren tot de grootste producenten wereldwijd van tarwe en zonnebloemolie. Door de oorlog bestaat de vrees voor bevoorradingsproblemen en tekorten, met mogelijke prijsstijgingen tot gevolg. Dat resulteert voorlopig nog niet in tekorten in de voorraden van supermarkten.

"Maar vanwege de berichtgeving over de oorlog in combinatie met een prijsstijging, beginnen consumenten in te slaan. Maar, daarmee creëeren we een self fulfilling prophecy, want zo onstaan de echte tekorten," zegt Brengman. Volgens haar is het instellen van limieten op bepaalde producten contraproductief. "Onbedoeld gaat het instellen van aankoopbeperkingen voor veel mensen net als een trigger werken om er meer van aan te kopen. Dat is in eerdere wetenschappelijke studies reeds aangetoond. "

Waar het hamsteren niet altijd logisch te verklaren valt, valt het beter te begrijpen waarom mensen overschakelen op huismerken. Boodschappen zijn duurder geworden, dat blijkt ook uit een onderzoek van consumentenvereniging Test Aankoop. Gemiddeld betaal je dit jaar 18,9 procent meer voor tomaten dan vorig jaar.

Prijzen vergelijken

Prijzen vergelijken is dan ook voor meer dan vier op de vijf Belgen een dagelijkse routine geworden, blijkt nog uit een recente iVOX-enquête. Drie op de vier Vlamingen leggen vaker huismerken in hun winkelkar.

Supermarktketen Aldi helpt de klant een handje. "Iedere week zullen we het prijsverschil tussen eenzelfde korf A-merken te koop bij Aldi en huismerken van Aldi aantonen. Deze eigenmerkproducten zijn vaak minstens de helft goedkoper dan de A-merken, en dat voel je op het einde van de maand," zegt Isabel Henderick, Managing Director Marketing en Communicatie.

Dat mensen afstappen van A-merken is een typisch verschijnsel van consumentengedrag tijdens een recessie, stelt Brengman. "Mensen worden zich bewuster van hun aankoopgedrag, zeker omdat ze zoveel geconfronteerd worden met berichten over prijsstijgingen."

"De kwaliteiten van huismerken is bij de meeste producten heel hoog, de klant moet nauwelijks inboeten aan beleving. Zo kunnen ze gemakkelijk besparen zonder dat ze er teveel van voelen. Ze gaan na een recessie niet per se terug naar hun A-merken van daarvoor, zeker als die weinig onderscheidend vermogen hebben. A-merken moeten zichzelf echt opnieuw uitvinden."

Topje van de ijsberg

Hamstergedrag en overstappen naar huismerken zijn slechts het 'topje van de ijsberg' zegt marketingexpert en supermarktkenner Gino Van Ossel. "Het consumentenvertrouwen heeft een enorme deuk gehad in maart, zo bleek uit de maandelijkse meting van de Nationale Bank. We zagen vlak na de inval door Poetin in Oekraïne dat het vertrouwen de grootste val heeft gemaakt sinds de financiële crisis van 2008."

Dat betekent dat mensen vrezen voor de financiële gezondheid van hun gezin, een probleem dat ze met verschillende strategiën te lijf gaan. "Mensen gaan aankopen proberen te vermijden, ze gaan in goedkopere winkels boodschappen doen, ze doen meer inkopen tijdens promoties en schakelen over op goedkopere producten en merken," zegt Van Ossel.

Dat uit zich volgens Van Ossel ook in de keuze voor de supermarkt. Het marktaandeel van discountsupermarkten groeit al gestaag sinds de jaren 1980 (tien procent) uit tot een verviervoudiging (veertig procent). Die groei zal waarschijnlijk nog niet stoppen. "Vooral in Brussel gaan de ondernemers achter de biologische supermarkten dat voelen," vreest Van Ossel.