Na de begrotingsakkoorden: op welke energiesteun heeft u recht?

Een maandelijkse tussenkomst voor gas en elektriciteit en extra energiesteun via de OCMW’s. Nu zowel de federale als Brusselse regering hun begroting hebben voorgesteld, wordt de impact op uw energiefactuur stilaan duidelijk. Een overzicht.

Op welke steun kan u rekenen?

Hebt u een variabel energiecontract, of sloot u een nieuw, vast contract af na 1 oktober vorig jaar? Dan hebt u recht op een maandelijkse tegemoetkoming voor gas en elektriciteit. Dat besliste de federale overheid in september al voor de rest van dit jaar. Datzelfde basispakket is nu verlengd tot en met maart volgend jaar.

Het gaat nog altijd om een maandelijks pakket van 196 euro (135 euro voor gas en 61 euro voor elektriciteit), goed voor een totaalbedrag van bijna 1.000 euro voor de hele winter. De maandelijkse tussenkomst wordt automatisch afgehouden van uw voorschotfactuur. Wie meer verdient dan de vastgestelde inkomensgrens (62.000 euro netto per jaar voor een alleenstaande of 125.000 euro voor samenwonenden), moet de steun nadien wel terugbetalen via zijn belastingen.

Daarnaast blijft het verlaagde btw-tarief op gas behouden op 6 procent. Vorige winter was dat nog 21 procent. Zo verdwijnt een deel van de heffingen uit uw factuur.

Wie zijn huis met mazout verwarmt, kan een eenmalige stookoliecheque van 300 euro aanvragen bij de FOD Economie. De aanvraagperiode is nu verlengd tot eind maart volgend jaar. Nieuw is dat wie met pellets verwarmt, nu ook zo’n cheque kan aanvragen. Het gaat dan om een eenmalige tussenkomst van 250 euro.

Wat als ik mijn verwarming deel met de buren?

Brusselaars in appartementsgebouwen hebben niet altijd een eigen gascontract. Vaak is er één gemeenschappelijke afsluiting en rekent de syndicus of beheerder de kosten afzonderlijk door naar alle bewoners. Volgens een rapport van Leefmilieu Brussel uit 2020 is bijna een derde van de Brusselse gezinnen op deze manier verbonden aan een gemeenschappelijke meter.

Het gaat vooral om gas en in mindere mate om stookolie. Voor elektriciteit blijven de meeste contracten individueel en kan u dus nog altijd rekenen op het maandelijkse basispakket van 61 euro.

Wordt uw gebouw verwarmd met gas, dan bent u voor de tussenkomst van 135 euro afhankelijk van uw syndicus, die het gascontract beheert. Die moet het aantal medebewoners in uw gebouw zelf melden aan de FOD Economie. In een gebouw met twintig appartementen gaat er dan elke maand twintig maal 135 euro van de gasfactuur. Het is aan de syndicus om de factuur nadien weer gelijk te spreiden over de bewoners.

“De beroepsverenigingen van de syndici hebben hierover informatie gemaild naar hun leden,” laat het kabinet van federaal energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) daarover weten. “Normaal gezien moet je als bewoner niet zelf in actie schieten.”

Wat als ik (geen) recht heb op het sociaal tarief?

Het sociaal tarief is een lager energietarief voor bepaalde gezinnen, zoals sociale huurders of mensen die een leefloon of uitkering ontvangen. Het wordt normaal gezien automatisch toegekend. In Brussel geniet nu al meer dan een kwart (27 procent) van de gezinnen van zo’n verminderd tarief. Zij betalen op dit moment 3,4 cent per kWh gas, inclusief btw. Ter vergelijking, de commerciële prijs voor aardgas lag in september bijna tien keer zo hoog.

Het tarief is nog niet beschikbaar voor bewoners van gebouwen met collectieve verwarming. Een huurder die wel een leefloon krijgt, maar geen eigen gasafsluiting heeft, betaalt dus het markttarief. Ook Brusselaars die nog wachten op een sociale woning, maar er nog geen hebben (ruim 50.000 gezinnen), krijgen het sociaal tarief niet automatisch.

De federale regering kondigde dinsdag alvast een hervorming aan van het sociaal tarief, waarbij de doelgroep uitgebreid zal worden. Het is de bedoeling om dan ook bewoners van gebouwen met gedeelde verwarming te betrekken, bevestigt het kabinet van minister Van der Straeten. “Die hervorming moet klaar zijn tegen 1 januari 2024,” zegt haar woordvoerder. Voor komende winter is dat dus te laat.

Extra hulp nodig?

Blijft uw energiefactuur toch te hoog, dan kan u aankloppen bij het OCMW. De Brusselse regering trekt volgend jaar 30 miljoen euro voor de OCMW’s uit. Dat is 20 miljoen meer dan eerst voorzien en specifiek bedoeld om gezinnen te helpen met het betalen van hun energiefactuur. Er geldt geen inkomensvoorwaarde, zegt de regering daarover.

In de praktijk zullen de voorwaarden mee bepaald worden door de gemeenten. Zo opende het OCMW van Molenbeek in september al een apart energieloket voor gezinnen die geen recht hebben op het sociaal tarief, maar ook niet meer dan 2.500 euro netto verdienen. Het OCMW kan er tot 90 procent van de energiefactuur terugbetalen. Andere OCMW's, zoals die van Schaarbeek en Sint-Gillis, organiseren nu al workshops over energiebesparing.

De 30 miljoen mag ook gebruikt worden om extra personeel aan te werven, zei de Brusselse regering woensdag bij de begrotingsvoorstelling. De OCMW's trokken vorig weekend aan de alarmbel over de stijgende werkdruk.