Na het rookverbod: meer maar andere cafés

In 2011 waren er 1.657 cafés en bars geopend in het Brussels gewest, het hoogste aantal in meer dan tien jaar. Het rookverbod lijkt Brussel minder te treffen dan de rest van het land. "Er zijn vooral veel nieuwe trendy zaken voor kantoormensen, met biodrankjes en koffie", zegt Horeca Brussel.

Sinds 2009 zit het aantal cafés en bars en Brussel weer in de lift. Vorig jaar waren er 1.657 cafés actief, zowat 170 meer dan in 2008. Dat blijkt uit cijfers van de FOD Economie die brusselnieuws.be opvroeg.

Daarmee lijkt de dalende trend van de laatste decennia voorlopig gekeerd. In 1994 was het gewest nog 2.517 cafés rijk, maar dat aantal zakte jaar na jaar tot het voorlopig laagste punt in 2008, toen er 1.486 dergelijke zaken geteld werden. Sindsdien trekt de sector dus weer aan.

Brussel doet het daarmee nog beter dan de rest van het land, waar de cafésector al blij is dat er een minder grote daling wordt opgetekend dan de voorbije jaren.

Volkscafé versus biodrankje
De stijgende trend betekent niet dat alle cafés het nu beter doen. "Het gaat alvast niet om de typische volkscafés, want die hebben het moeilijk. Dat soort zaken is helemaal aan het verdwijnen", zegt Jean-Marie Dewandeleer van Horeca Brussel.

"Wat we wel meer en meer zien, zijn een nieuw soort zaken, meer gericht op de kantoormensen: met biodrankjes, koffie, soft drinks, lunch en dergelijke. Zij recycleren de oudere cafés, net zoals de proxysupermarkten de oude buurtwinkels vervangen." Alvast lunchgelegenheden vallen volgens de FOD Economie echter niet in de categorie cafés en bars.


Roken op verwarmde terrassen
Gevreesd werd dat het rookverbod heel wat cafés richting faillissement zou drijven, maar dat lijkt voorlopig althans in Brussel niet te kloppen. Er waren vorig jaar 201 faillissementen; dat is iets meer dan de jaren voordien toen het aantal rond de 180 schommelde. Maar ook in 2004 en 2005 gingen er meer dan 200 cafés over de kop.

Het rookverbod lijkt in Brussel inderdaad minder invloed te hebben dan in de rest van het land, zegt Gerrit Budts van Horeca Vlaanderen. "In België steeg het aantal faillissementen met 15 procent, in Brussel was dat slechts 4 procent. Hoe dat komt, weten we niet zeker. Misschien zijn er in een grootstad meer verwarmde terrassen voor de rokers", denkt hij.

Ook de populariteit van koffiebars is bij Horeca Vlaanderen een bekend fenomeen. "We merken zelfs dat koffie soms als substituut voor de sigaret gebruikt wordt. In zaken gelinkt aan tankstations daalt de sigarettenverkoop, maar zit het koffieverbruik in de lift."

De FOD Economie telde vorig jaar 240 nieuwe starters in de sector. Ook dat cijfer is de laatste jaren weer gestegen, met 203 procent tegenover 2001.