Filmdebuut Tom Barman na 15 jaar gerestaureerd

Vijftien jaar nadat rockgod Tom Barman met zijn filmdebuut een frisse... euh... wind liet waaien door de Vlaamse cinema, kan een nieuwe generatie jongelui kennismaken met de zwierige en nu digitaal gerestaureerde stadsmozaïek Any way the wind blows.

Tom Barman was een jonge dertiger en vooral bekend als de frontman van de rockband dEUS toen hij in 2003 debuteerde als filmregisseur met de nerveuze stadsmozaïek Any way the wind blows. Op zijn 46e is hij vooral blij verrast met het nieuws van de heruitgave. “Dit keer zit ik er echt voor niets tussen,” klinkt het.

Dat is niet helemaal waar, want hij deponeerde het originele materiaal vijftien jaar geleden bij het Koninklijk Filmarchief, en de films die daar binnenkomen, worden standaard gerestaureerd. “Eigenlijk is dat gewoon een digitalisering, een kleurcorrectie. Maar ik voel me wel vereerd, want er kruipt enorm veel werk in,” vervolgt Barman, die momenteel de laatste hand legt aan het script van zijn tweede langspeelfilm, Drop shot. Die zou volgend jaar in preproductie moeten gaan, maar wordt niet voor 2020 in de zalen verwacht.

De heruitgave van zijn debuut noemt hij een perfect storm, omdat ze samenvalt met de veertigste verjaardag van Cinema Cartoon’s, de Antwerpse arthousebioscoop waar hij als tiener zelf nog films projecteerde en ook enkele scènes van Any way the wind blows draaide. Dat met de vorig jaar overleden Eric Kloeck ook de bezieler van de zaal meespeelde, gaf de Antwerpse première vorig weekend een extra dimensie.

Maar ook elders zal het flamboyant waaien zijn op het ritme van de sinjorenstad, die volgens de regisseur evengoed een andere middelgrote stad had kunnen zijn. “De film speelt zich wel af in Antwerpen en toont haar gevoeligheden. Maar ik heb begrepen dat mijn Brusselse collega’s en vrienden ook veel herkenden. Ik wou de nervositeit van dé stad tonen, personages brengen die ik nog niet gezien had in een Vlaamse film en die pittige dialogen voeren en de dromerige, ambitieuze sfeer evoceren die je in elke stad terugvindt.”

In je intentieverklaring bij de film schreef je ook dat je jezelf en je leefwereld zelden herkende in Vlaamse films. Is er vijftien jaar later beterschap?
Tom Barman: Ik merk toch een soort schwung die ik vroeger alleen in buitenlandse arthousefilms zag. Ik ben zelf een dromer. Een film moet voor mij de wereld tonen hoe je ze zelf wilt zien, afgewisseld met hoe ze werkelijk is. Met wat wishful thinking en verbloeming komt de realiteit sterker binnen. Dat contrast typeert ook hoe ik werk als muzikant. Any way the wind blows hebben we gefilmd met CinemaScope (een systeem voor de opname van breedbeeldfilms, tp). Antwerpen is New York niet, maar ik vond het wel grappig om de stad een bepaalde zwierigheid te geven, alsof ze dat wel was.

Tegelijk gebruikten we Cinema–Scope om hele kleine levens en problemen in beeld te brengen. Ook dat kleinschalige wilden we zo cinematografisch mogelijk weergeven. Noem het de Europese gevoeligheid. We filmen hier in Europa nu eenmaal anders dan in Amerika, terwijl we wel veel Amerikaanse films verslinden. Soms zeg ik dat ik van de Azoren kom. Die liggen precies tussen Amerika en Europa. (Lacht)

Hoe verhouden de nieuwe digitale kleurcorrecties zich tot het originele palet?
Barman: Het originele materiaal sprak voor zich. Het was weids en filmisch, en opgenomen tijdens een hele warme zomer. Samen met Renaat Lambeets heb ik in dat prachtige weer een kleurig palet neergezet. De gedigitaliseerde versie heeft die dynamiek behouden. Het knalt als het moet knallen, en wordt waar nodig iets donkerder getrokken om het wat realistischer te maken, zoals bij de feestscènes op het einde.

Vijftien jaar geleden draaiden jullie op pellicule. Was het toen al de norm om digitaal te filmen?
Barman: Toen was het nog fiftyfifty. Maar wij waren wel bij de laatsten die analoog geëtalonneerd hebben (een kleurcorrectie deden, tp). Die digitale technologie was destijds splinternieuw en razend opwindend. We zijn nog naar Londen gereisd om Bloody Sunday (2002) van regisseur Paul Greengrass te bekijken, een film die zich in de seventies afspeelt en door die nieuwe techniek een gritty, tv-achtige ruwheid opwekte. We waren verkocht, maar hadden het budget niet.