Brussel begint verzwakt aan strijd met omikron

De omikron-variant is ook in België aan een steile opmars bezig en bedreigt Brussel, waar 40 procent niet gevaccineerd is. “Zij zullen heel waarschijnlijk covid doorlopen,” klinkt het. Toch zit er niet veel anders op dan ook in Brussel in te zetten op boosterprikken. "Dat naast het naleven van de basismaatregelen en het vaccineren van 5 tot 11-jarigen."

Vandaag maakt de heel besmettelijke omikron-variant 3 à 4 procent uit van alle coronabesmettingen. “Tegen het einde van dit jaar is dat meer dan 50 procent,” zegt viroloog Marc Van Ranst. Omikron lijkt mensen die al Covid-19 gehad hebben vaker te herbesmetten. Hetzelfde geldt ook voor gevaccineerde mensen.

Projecties voor de ziekenhuisopnames zijn er nog niet. "Maar in Engeland is omikron topprioriteit," zegt Van Ranst. "Het wordt sowieso het moeilijkste moment van de afgelopen twee jaar, ook al lijkt omikron minder ziekteverwekkend,” zegt Van Ranst. “Let wel: het is ook geen verkoudheid. In Zuid-Afrika (waar de variant al dominant is, red.) zien we nu ook meer en meer hospitalisaties.”

Booster beschermt

Gelukkig beschermt een boostervaccin vrij goed tegen de omikron-variant. “De bescherming tegen ziekte met symptomen gaat van 20 à 30 procent bij dubbele vaccinatie naar 75 à 80 procent bij een boostervaccin. De bescherming tegen ziekenhuisopnames is nog hoger. We kunnen dan ook niet anders dan inzetten op boosterprikken,” aldus Van Ranst, “wat in Brussel toch redelijk goed loopt, onder meer dankzij die vrije inschrijving.”

Maar wat met ongevaccineerden, in Brussel toch zo’n 40 procent van de bevolking? “Zij zullen heel waarschijnlijk covid doorlopen," zegt Van Ranst. “Gelukkig beslissen er nu wel wat mensen om zich toch te laten vaccineren, net omwille van die omikron-variant. Al biedt de eerste prik weinig bescherming tegen omikron. Het is wachten tot 2 weken na de tweede prik, dan pas heb je een serieus aantal antistoffen.”

Ongevaccineerden moeten dus nog heel het parcours doorlopen. "Dat is het voordeel van Vlaanderen, dat een zeer hoge vaccinatiegraad heeft, en waar die gevaccineerden al na één week na het boostervaccin weer goed beschermd zijn." Terwijl de doorlooptijd van eerste prik tot goed werkende tweede prik minstens 6 weken bedraagt.

Overal ellende

Toch beklemtoont Molenberghs dat het niet zo zal zijn dat de Vlaamse ziekenhuizen leeg en de Brusselse vol zullen liggen. “De besmettingen gaan we niet stoppen.”

En ondanks die lange doorlooptijd vindt Molenberghs het absoluut nog zinvol voor niet-gevaccineerden om zich alsnog te laten prikken. “Samen met het prikken van de 5 tot 11-jarigen en het zetten van boostervaccins vormt dat de drie pijlers van de dam tegen een golf aan hospitalisaties.”

Geen verstrengingen

De vraag is of het genoeg zal zijn. Moeten we net als Nederland geen strengere maatregelen nemen om de besmettingen wat af te remmen? Daar is nu ook een extra lesvrije week voor de vakantie ingelast, sluit de horeca om 17 uur en mag je thuis maar 4 mensen uitnodigen, per dag weliswaar.

Zowel Molenbergs als Van Ranst wijzen erop dat de GEMS, de expertengroep die de regeringen adviseert, bij het vorige overlegcomité al strengere voorwaarden had bepleit, met onder meer een vroeger sluitingsuur voor de horeca en een bubbel van vijf. Toch pleiten zij nu niet voor verstrengingen.

Kerstprik

“Laat ons geen voorafnames doen op het overlegcomité van volgende week dinsdag,” zegt Molenberghs. “Zelf je contacten beperken en beveiligen via een sneltest is natuurlijk sowieso een goed idee.” Volgens Van Ranst mogen we vooral het zetten van de boosterprikken niet laten stilvallen tussen kerst en nieuw.

“Daarnaast moeten we blijven inzetten op niet-farmaceutische interventies zoals afstand houden, mondmaskers, het verkorten van de intervaltijd tussen tweede prik en de booster – wat in België geleid heeft tot het compromis van 4 maanden, en het vermijden van grote groepen.”

Dat laatste is ook Molenberghs een doorn in het oog. “Zaken zoals Winterpret zouden niet mogen. Dat zei ik al in het vorige advies, maar het geldt nog altijd, zeker met zo’n besmettelijke variant is mensen samenbrengen echt geen goed idee. De kerstmarkt is dan wel buiten, je hebt altijd een vorm van crowding: op de metro, tram, bus, of in de cafés er rond. Moet er een echte lockdown komen? Dat gaan we dan moeten bekijken. Het Verenigd Koninkrijk en Denemarken zijn ons gelukkig een week voor. Dat lijkt niet veel, maar met deze variant is een week een eeuwigheid.”