Brusselse woonzorgcentra strijden tegen plan voor afname commerciële bedden

Vanaf 2024 wil de Brusselse regering tot een derde van de commerciële rusthuisbedden afnemen. Zorgvastgoedreuzen als Aedifica en Cofinimmo trekken daarom naar het Grondwettelijk Hof. Dat schrijft De Tijd.

De hervorming komt voort uit een ordonnantie die eind 2022 werd aangenomen en die tot doel heeft de 'commercialisering van de zorg' tegen te gaan. Vanaf 2024 zal Brussel elk jaar de erkenning van de helft van het aantal leegstaande bedden van alle woonzorgcentra zonder compensatie afnemen, op een gedoogmarge van 5 procent leegstand na.

Dit heeft de commerciële rusthuissector in rep en roer gezet, omdat het voor sommige centra een financiële ramp kan betekenen. Volgens berekeningen die de Franstalige koepel van private ouderenzorgvoorzieningen Femarbel liet uitvoeren, zou het 30 procent van de sector in een "onmogelijke financiële toestand" duwen.

De beursgenoteerde Belgische zorgvastgoedreuzen Aedifica, Cofinimmo en Care Property Invest besloten daarom eind juli de ordonnantie bij het Grondwettelijk Hof aan te vechten, net als uitbater Care-Ion en de sectorfederatie Femarbel.

Schandalen

De drijvende kracht achter deze hervormingen is de bezorgdheid over de dominante positie van commerciële uitbaters in de rusthuissector en de nasleep van eerdere schandalen die het vertrouwen hebben geschaad. Momenteel worden ongeveer 61 procent van de erkende rusthuisbedden in Brussel beheerd door commerciële eigenaars en uitbaters, terwijl non-profitorganisaties en overheidsinstellingen de rest beheren.

De doelstelling van de hervorming is om het aantal erkende bedden terug te brengen tot 12.000, waarbij hoogstens de helft hiervan in handen van de commerciële sector mag zijn. Dit betekent dat ongeveer 3.500 bedden, oftewel meer dan een derde van het totaal, mogelijk zullen verdwijnen.

Ook staat in de ordonnantie dat het verboden is om erkenningen te verhandelen, wat vaak gebeurt tussen commerciële spelers en wel mag in Vlaanderen en Wallonië. De verkoop van een woonzorgcentrum inclusief erkende bedden aan een overnemer is alleen toegestaan na instemming van de Brusselse regering.

Omgekeerd effect

De zorgvastgoedreuzen, uitbater Care-Ion en de sectorfederatie beweren dat de maatregel fundamentele rechten en vrijheden schendt, zoals het eigendomsrecht en de ondernemingsvrijheid. Daarnaast betogen ze dat het onderscheid tussen winstgedreven en non-profit woonzorgcentra irrelevant is als het gaat om het waarborgen van de kwaliteit van zorg.

Barteld Schutyser van het advocatenkantoor Eubelius, dat namens Aedifica, Cofinimmo en Care Property Invest, eigenaars van woonzorgcentra, de ordonnantie aanvecht bij het Grondwettelijk Hof, waarschuwt voor een omgekeerd effect. "De Brusselse overheden kunnen zelf de capaciteit niet creëren die nodig is om de vergrijzing op te vangen", zegt hij in De Tijd.

Het kabinet-Maron zegt dat het doel van de hervorming is 'de kwaliteit van de zorg voor ouderen en hun welzijn te verbeteren' en 'het evenwicht te herstellen'. De maatregelen worden begin 2024 geëvalueerd.