Een maand na La Boum: zijn de besmettingen toegenomen?

Vier weken geleden lokte een verzonnen festival duizenden jongeren naar het Ter Kamerenbos. Vandaag kent Brussel nog altijd veel coronabesmettingen bij tieners en twintigers, maar een verband met La Boum is moeilijk te leggen. “Zo’n evenement is een symptoom van een bredere beweging”, zegt viroloog Steven Van Gucht. “Dat zie je niet apart in de cijfers, maar het heeft wel een effect.” Intussen staat het volgende nepfestival al voor de deur.

La Boum, dat was het nepfestival dat op 1 april in het Ter Kamerenbos plaatsvond. Het trok enkele duizenden deelnemers en deed virologen hun hart vasthouden. Momenteel circuleert een nieuwe oproep op het internet om op 1 mei een tweede nepfestival te houden: La Boum 2. De woordvoerder van dat evenement is dinsdag al ondervraagd door de politie. Via Facebook zeggen al meer dan 8.000 mensen dat ze aanwezig zullen zijn en zijn er nog dubbel zoveel geïnteresseerden.

“Wat we nu nodig hebben, zijn solidariteit en geduld”, zegt viroloog Steven Van Gucht van Sciensano daarover. “Men denkt misschien dat men sneller zijn zin krijgt door druk te zetten op het systeem, maar dat is niet waar. Op dit moment hangen alle versoepelingen af van het tempo van de vaccinaties. Eén week kan daar een wereld van verschil maken, want dat zijn telkens 500.000 extra vaccins. Als je doorschiet met versoepelen, kan het zijn dat je nieuwe opstoten krijgt en bepaalde versoepelingen weer moet intrekken. Mijn boodschap is: alles gaat in orde komen, maar timing is heel belangrijk.”

Waar zit de piek?

De eerste editie van La Boum op 1 april is nu vier weken geleden. Is er dan ook een effect te zien in de besmettingscijfers bij de jongeren? “De besmettingen blijven op een te hoog plateau liggen. We zien vooral besmettingen bij jongeren onder de twintig jaar en bij de min-55-jarigen”, zei Inge Neven van de Brusselse gezondheidsinspectie daar maandag over. “In vergelijking met de andere gewesten hebben we meer besmettingen bij twintigers en dertigers, maar het is moeilijk om dat één-op-één te linken aan een evenement als La Boum”, reageerde Neven desgevraagd.

De voorbije zeven dagen raakten 425 Brusselse tieners besmet met het coronavirus (19 procent meer dan de week daarvoor), 550 Brusselse twintigers (+0 procent) en 570 Brusselse dertigers (+4 procent). De incidentie bij de twintigers en dertigers schommelt rond de 90 nieuwe gevallen per 100.000 inwoners per twee weken en blijft al een tijdje stabiel. Bij de tieners is de incidentie ongeveer 64. Viroloog Steven Van Gucht nuanceert meteen dat de andere gewesten Brussel bijbenen. “Brussel heeft niet opvallend meer besmettingen bij jongeren dan andere gewesten”, zegt Van Gucht. “Het was trouwens ook niet zo dat alle aanwezigen van La Boum uit Brussel kwamen."

“De enige manier waarop je een direct effect zou kunnen merken, is dat je een specifieke uitbraak zou kunnen terugbrengen tot La Boum”, zegt de viroloog. “Dat vraagt grondige tracing, maar die lijkt mij hier onwaarschijnlijk. Gaan deelnemers met milde symptomen zich wel laten testen? En zouden ze zeggen dat ze daar aanwezig waren?”

Niet één effect

Van Gucht noemt La Boum eerder een teken dat er veel mensen zijn die de regels minder strikt opvolgen. “Ik beschouw zo’n evenement in de eerste plaats als een symptoom van een beweging die veel groter is dan dat. De mensen die deelnemen aan zo’n massa-event als La Boum, al dan niet bewust, dat zijn mensen die daarbuiten ook al enkele risicocontacten hadden. Het lijkt mij onwaarschijnlijk dat je in de cijfers plots een effect gaat zien van één evenement. Je mag het niet goedkeuren, want het heeft wel degelijk effecten op de cijfers, maar dat effect komt door een stroming die veel breder is en al langer speelt.”

VUB-professor huisartsengeneeskunde Dirk Devroey geeft eenzelfde verklaring. “Het was buiten, het was eenmalig: dat zie je niet in de statistieken”, zegt Devroey. “Vanaf zoiets herhaaldelijk gebeurt, meerdere keren per week of in verschillende gemeentes, dan neemt de kans telkens toe dat daar een besmette persoon aanwezig is. Dat is natuurlijk moeilijk te begrijpen voor de burger, die vooral kijkt naar de eigen kans op besmetting. Als het veelvuldig gebeurt, kan het wel kwaad.”

Ouders en grootouders

De Brusselse ziekenhuizen zien ondertussen vooral coronapatiënten tussen de 40 en 70 jaar oud. “Het aantal hospitalisaties blijft bij ons de laatste twee à drie weken stabiel op ongeveer 60 patiënten per dag, van wie een kwart op intensieve zorg ligt”, zegt directeur van de zorg Danny De Clercq van de Iris Ziekenhuizen Zuid. “Wij kennen de individuele oorzaak niet, maar ik vermoed dat het nu vooral jongeren zijn die hun ouders hebben besmet. We zien meer besmettingen in culturen die nog nauw samenleven in familieverband. De gevarengroep lijkt mij nu vooral de schoolgaande jeugd.”

Overal in het land nemen de besmettingen sinds vorige week het meest toe bij de tieners en jongere kinderen. “Dat zagen we iets sneller in Brussel, maar intussen benen Vlaanderen en Wallonië bij”, zegt Van Gucht. De voorbije zeven dagen testten 186 Brusselse kinderen jonger dan tien jaar positief op het coronavirus, 59 procent meer dan de week daarvoor. “Het lijkt mij een testeffect waardoor Brussel voorop loopt", zegt Van Gucht. "De heropening van de scholen zorgt niet zelf voor meer besmettingen, maar op school worden besmettingen wel sneller opgemerkt. In die zin geeft de heropening van de scholen ons eigenlijk meer controle, want ook ouders zullen zich dan laten testen.”

In het UZ Brussel zijn de meeste patiënten tussen de 45 en 65 jaar oud. “Hoe meer we gaan versoepelen, hoe meer opnames we gaan zien”, zegt CEO Marc Noppen. “Als alleen jongeren deelnemen aan zo’n evenementen, zie je dat niet meteen, maar zij kunnen wel hun ouders of grootouders besmetten. Ik zou het te allen prijze vermijden.”