Nog coronagolven te verwachten tot in de lente

De huidige coronagolf lijkt te vertragen en de coronacijfers zullen mogelijk binnenkort stabiliseren, maar het seizoen van de ademhalingsvirussen is nog maar net begonnen. "De cyclus van opeenvolgende golven, golfjes en plateaus zal waarschijnlijk een realiteit blijven voor deze herfst, winter en mogelijk zelfs tot de vroege lente", zo heeft viroloog Steven Van Gucht vrijdag gezegd tijdens een persconferentie.

De viroloog benadrukte dat het coronavirus nog niet kan worden beschouwd als een endemisch of normaal virus. Corona heeft nog altijd een grote besmettelijke kracht en veroorzaakt nog meer ziekte dan griep, klonk het.

"We mogen ons de komende weken en maanden blijven verwachten aan een aanhoudende druk van het coronavirus", aldus de viroloog. Er wordt ook nog altijd een stijgende belasting verwacht voor de zorg, "maar geen explosieve of exponentiële toename zoals dat in sommige eerdere golven wel het geval was".

Nieuwe varianten

Nieuwe golven kunnen ook ontstaan door nieuwe varianten van COVID-19. "Het is waarschijnlijk dat binnen enkele weken de huidige coronavariant (BA.5) met pensioen zal gaan en vervangen zal worden door één of misschien zelfs meerdere nieuwe varianten", aldus Van Gucht.

"De nieuwe PQ1-variant bijvoorbeeld vertegenwoordigt ondertussen reeds 10 procent van de besmettingen en neemt snel meer terrein in. De opkomst van zo'n nieuwe variant kan opnieuw een stijging van de coronacijfers stimuleren."

Maar het zal dus geen verrassing zijn als de cijfers de komende maanden regelmatig weer omhoog gaan. "Een opeenvolging van golven is een onderdeel van de normale evolutie van de pandemie en de geleidelijke transitie naar een meer stabiele, meer endemische situatie."

Vaccinatie, ook tegen de griep

Dit betekent echter niet dat ze geen impact hebben. Van Gucht drong dan ook aan op de "eenvoudige dingen die we kunnen doen" om het aantal zieken, afwezigen op het werk, ziekenhuisopnames en overlijdens te beperken. Allereerst gaat het dan om vaccinatie (zeker in de risicogroepen), niet alleen tegen COVID-19 maar ook tegen de griep.

Daarnaast gaat het om ventilatie en "goede gewoontes" zoals thuisblijven bij ziekte en het mondmasker dragen in bepaalde omstandigheden (zoals op het openbaar vervoer wanneer je verkouden bent).

Wat de vaccinaties betreft, zei vaccinoloog Pierre Van Damme dat de tweede booster "zeker een zinvolle keuze is gebleken". Uit onderzoek naar de doeltreffendheid van de vaccinatie bij ziektegevallen bij 45-plussers blijkt dat de tweede booster "een soort van resetknop aanzet in onze immuniteit en ons terugbrengt naar de situatie zoals we ook zagen na de eerste booster", aldus Van Damme.

"Ondanks de circulatie van nieuwe, meer uitdagende varianten zien we dat we met de tweede booster onze immuniteit en vooral onze bescherming terugwinnen."

Nieuwe booster voor 80-plussers

Na de huidige herfstvaccinatiecampagne zal er vermoedelijk een nieuwe booster volgen voor 80-plussers, zo bevestigde Dirk Ramaekers, het hoofd van de taskforce Vaccinaties. "We kunnen inderdaad een volgende booster ambiëren, minstens drie maanden na de vorige booster", zei hij.

Voor Vlaanderen zat Joris Moonens, woordvoerder van het Agentschap Zorg en Gezondheid, op dezelfde lijn. "We zijn achter de schermen aan het nadenken om een nieuwe ronde te organiseren voor de 80-plussers in de winter mocht die noodzaak er zijn."

Daarbij wordt er ook rekening mee gehouden dat de vaccins intussen aangepast zijn aan recentere varianten van het coronavirus (BA.4, BA.5). De herfstvaccinatiecampagne in Vlaanderen had tot doel iedereen voor 1 november de kans te geven zich nog eens te laten inenten. Er moeten de komende dagen nog iets minder dan 100.000 uitnodigingen verstuurd worden, zei Moonens.

In de praktijk zullen er ook in november nog prikken worden gezet. "We zien dat er al 25.000 à 30.000 afspraken gepland staan in de eerste helft van november", aldus Moonens. "Maar de bulk van de vaccinaties zal gebeuren voor de maand (oktober, red.) om is."