'Om de twee woorden naar adem happen': Brusselse zanger getuigt over Long Covid

Een opmerkelijke getuigenis van de Brusselse baritonzanger Nicolas Achten brengt langdurige Covid-19 opnieuw onder de aandacht. De Brusselaar moest zijn carrière noodgedwongen on hold zetten. Met zijn getuigenis roept hij de verschillende overheden van het land op om meer te doen voor mensen met langurige Covid. Onderzoekers van UZ Brussel zoeken intussen naar een gepaste behandeling voor de aandoening.

"Begin maart 2020 raakte ik een eerste keer besmet", vertelt Achten aan BRUZZ. “De eerste besmetting liep vrij normaal. Ik verloor toen mijn geur en smaak voor een week. Begin oktober 2020, was ik voor een tweede keer besmet. Het startte met hoofdpijn en een verstopte neus. Aangezien ik concerten had met mijn ensemble, liet ik me voorzichtigheidshalve testen. Het resultaat bleek positief. Ik was nochtans erg voorzichtig geweest.”

Vijf dagen na die positieve test, kreeg Achten ernstige pijn. "Het leek wel alsof mijn longen kleiner en kleiner werden", legt hij uit. "Gedurende drie weken ging de ziekte in een soort crescendo. Elke dag kreeg ik wel een nieuw symptoom. Ik overwoog naar het ziekenhuis te gaan, maar bleef thuis omdat de ziekenhuizen toen voorbehouden waren voor kwetsbare of oudere mensen. Achteraf bekeken, had ik dat beter gedaan. Mijn zuurstofsaturatie was 85, veel te laag.”

"Ik kwam twee maanden mijn bed niet uit”

En die klachten hielden nog maanden aan. "Ik kwam twee maanden mijn bed niet uit. Ik had pijn aan mijn borstbeen, vooral voor en tijdens het slapen en moest ook om de twee woorden naar adem happen. Nu, na 15 maanden, heb ik nog steeds pijn op de borst. Ik hyperventileer ook nog bij lang praten en bij andere inspanningen.” Zingen kan de baritonzanger nog amper. “Ik kan een of twee lijnen zingen.”

Hij moest zijn activiteiten als zanger dan ook stopzetten. Wel is de Brusselaar nog luitist, harpist, klavecinist en dirigent, hoewel hij ook daarbij de impact van Long Covid voelt. “Mijn concentratie en energie zijn beperkt. Normale producties met meerdere repetitiedagen en concerten van anderhalf uur, kan ik niet meer aan. Laat staan het reizen.”

Dat betekent dat Achten zijn hoofdberoep niet meer kan uitoefenen. “Ik heb nauwelijks perspectief, omdat ik niet weet hoe lang de symptomen nog zullen aanhouden. Gelukkig ben ik nog docent aan het Koninklijk Conservatorium Brussel.” Maar ook daar moest hij gas terugnemen.

Blijft een mysterie

Er hangen nog veel vragen rond langdurige Covid. Lichamelijk bleek de 36-jarige Achten bijvoorbeeld in goede gezondheid te verkeren, maar alle antilichamen tegen het virus bleken verdwenen te zijn. De dokters hadden het raden naar de oorzaak daarvan.

“Over het algemeen gaat het erover dat je niet meer kan functioneren zoals je voorheen kon functioneren en dat door verschillende fysieke, maar ook mentale factoren," omschrijft prof. Sabeth De Waele, intensivist aan het UZ Brussel, de ziekte. "Denk bij dat laatste aan de hersenmist." Dat is de verzamelnaam voor uiteenlopende klachten, van vermoeidheid, concentratie- en geheugenproblemen tot angst, neerslachtigheid en slapeloosheid.

Volgens het KCE (Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg) treft Long Covid mensen uit alle leeftijdscategorieën. Zowel mensen die een ernstige vorm van Covid-19 hebben doorgemaakt, als mensen die een milde vorm hebben gehad. De symptomen zijn zeer uiteenlopend.

Dat ziet ook topdokter De Waele: “De klachten zijn zeer uiteenlopend en hangen af van persoon tot persoon. Ik heb al marathonloopsters gezien die niet meer goed kunnen lopen en dat als grootste klacht zien, maar we hebben ook mensen van 70 jaar die het bed niet meer uit kunnen omdat hun spieren enorm verzwakt zijn.”

Onderzoek UZ Brussel: “Mensen terugbrengen naar hun vorige ik”

Zichtbaar, onzichtbaar en uiteenlopende symptomen, Long Covid is een ziekte met vele gedaanten en de mechanismen erachter zijn voorlopig onbekend.

Intussen zijn onderzoekers van UZ Brussel op zoek naar betere behandelingstechnieken voor de aandoening. Een onderzoeksteam van het UZ Brussel, onder leiding van prof. Sabeth De Waele en dr. Marc Schiltz ontving daarvoor een onderzoeksbudget van 400.000 euro.

Met hun onderzoek wil het UZ Brussel ten eerste in kaart brengen wat de gevolgen zijn van langdurige Covid. “Hoe zien de mensen met Long Covid eruit? We willen leren wat de specifieke problemen zijn. Dus ook wat emotioneel welzijn en levenskwaliteit betreft,” aldus Sabeth De Waele. “Van daaruit bieden we dan specifieke begeleiding met kinesisten en voedingsbegeleiding om te weten of we de mensen met Long Covid kunnen helpen bij een snellere revalidatie.”

“Voor de mensen is het belangrijk dat ze zo snel mogelijk terug kunnen functioneren als voorheen,” licht De Waele verder toe. “Uw marathon uitlopen, uit uw bed geraken, een moeilijke e-mail kunnen sturen, bijvoorbeeld. Want het is soms heel confronterend om te zien wat mensen niet meer kunnen. We willen de mensen sneller terugbrengen naar hun vorige ik.”

“Er is geen enkele steun”

De resultaten van het onderzoek aan UZ Brussel zouden binnen twee jaar beschikbaar zijn. In tussentijd vraagt Nicolas Achten meer erkenning voor mensen met langdurige Covid.

“Op persconferenties rept de regering met geen woord over Long Covid. Er is geen enkele steun, ook niet financieel. Veel mensen met Long Covid verliezen hun inkomen doordat ze niet meer (voltijds) kunnen werken. Daarbij komen de medische kosten.”

De Brusselse zanger en muzikant, vraagt daarom meer hulp van de regering. In april 2021 keurde de commissie Volksgezondheid van het federaal parlement een resolutie goed om Covid-19 te erkennen als een chronische ziekte. “Maar daar blijft het voorlopig bij. Er is intussen niks veranderd. Minister Vandenbroucke is op de foto gegaan met Ann Li en Anne-Sophie Spiette van de patiëntenverenigingen voor langdurige Covid, maar concreet is er eigenlijk niks gebeurd.”

Naar buiten komen met zijn getuigenis, is voor Achten zijn manier om actie te voeren. “In onze cultuur is het niet gewoon om over gezondheidsproblemen te spreken, maar ik vind het belangrijk om dat toch te doen. Het is zelfs niet verstandig voor mij om zo openlijk te spreken over mijn gezondheidsproblemen. Maar toch doe ik het, omdat mensen moeten weten dat het bestaat.”