Waar is de vierde golf? ‘Voorspelde piek blijft gelukkig uit’

Vandaag liggen er 236 coronapatiënten in de Brusselse ziekenhuizen, van wie 62 op intensieve zorg. Dat is nog altijd goed voor een derde van de opnames in het hele land, maar een pak minder dan in de zomer werd gevreesd. Surfen we al op de voorspelde, vierde golf? “Dat de piek er nog niet is, betekent dat de mensen nog altijd opletten.”

Eind augustus voorspelden wiskundigen van de universiteiten van Hasselt en Antwerpen dat er een nieuwe, vierde coronagolf in Brussel zou komen. Die zou een piek bereiken begin oktober. Als Brussel de coronamaatregelen van de maand augustus aanhield en niet verder versoepelde, zoals is gebeurd, zouden er nog altijd 400 patiënten in het ziekenhuis belanden, voorspelde hun model.

Intussen zijn de scholen al een maand weer open, zijn de hogescholen en universiteiten weer opgestart en neemt het toerisme lichtjes toe. De extra mobiliteit laat zich nog niet voelen in een nieuwe piek: het aantal coronapatiënten in de Brusselse ziekenhuizen blijft sinds begin september relatief constant. Vandaag is er wel een kleine sprong naar 236 patiënten. Dat is nog altijd heel wat minder dan de gevreesde piek van 400 opnames.

“De voorspelde piek blijft inderdaad gelukkig uit”, zegt onderzoeker biostatistiek Lander Willem (UAntwerpen), die de projecties mee ontwikkelde. “We kunnen zeggen dat het aantal nieuwe gevallen in september beter meeviel dan verwacht, en dat de vaccinatiegraad nu hoger ligt dan in de zomer. Het gaat momenteel in de goede richting.”

Ziekenhuizen

De onderzoekers werken nu aan nieuwe, geüpdatete modellen om de ziekenhuisopnames voor de komende weken te berekenen. Resultaten zijn er voorlopig niet. “Het risicogedrag van september zal zich pas nu beginnen vertalen in nieuwe hospitalisaties”, zegt Willem. “Daar hoort vrij veel onzekerheid bij.”

In de ziekenhuizen blijven de opnames al enkele weken hangen op een plateau. De stijging in het aantal opnames begon eind augustus en is sindsdien niet meer gezakt. Momenteel zijn er geen transfers nodig van Brusselse patiënten naar ziekenhuizen buiten het gewest.

De vaccinatiegraad is in de loop van september licht toegenomen met 4 à 5 procentpunten in heel Brussel. Vandaag zijn 55,1 procent van alle Brusselaars minstens één keer gevaccineerd tegen Covid-19. “Dat blijft veel minder dan Vlaanderen, maar de huidige vaccinatiegraad kan toch al een dempend effect hebben op de ziekenhuisopnames”, zegt viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven). “Ik ben blij dat de voorspelling niet is uitgekomen. Dat betekent dat de mensen nog opletten en dat het een goede zaak is dat Brussel niet mee heeft versoepeld met de rest van het land.”

Dat denkt ook biostatisticus Lander Willem. “Er waren in september geen grote aanpassingen in het risicogedrag van de mensen, want anders hadden we nu een stijging gezien. Dat is op zich positief.”

Voorzichtig beleid

Of het dan binnenkort mogelijk is om in Brussel verder te versoepelen, kan Willem niet zeggen. Daarvoor wacht hij eerst op de nieuwe projecties. Onder meer de heropstart van het hoger onderwijs zal zich pas over enkele weken laten voelen in de ziekenhuiscijfers. “Die effecten zagen we vorig jaar ook pas rond eind oktober”, zegt Willem.

Ondertussen moeten de Brusselse leerlingen wel nog altijd met een mondmasker in de klas zitten, terwijl dat in Vlaanderen niet moet. “Je kan het ook omdraaien”, zegt viroloog Van Ranst. “Dat de dingen die voorspeld zijn, niet gebeurd zijn, is het een teken dat die extra maatregelen nodig waren. Een voorspelling dient altijd om de mensen te waarschuwen, maar je hoopt natuurlijk dat ze niet uitkomt.”

Van Ranst denkt verder dat het mooie weer van de laatste weken heeft geholpen tegen nieuwe besmettingen en opnames. “Het is pas nu de horeca de deuren echt gaat dichtdoen, dat we de effecten zullen zien”, zegt de viroloog, die er meteen voor pleit om de huidige maatregelen niet te lossen. “Er zal nog een stijging volgen, maar ik hoop dat die zal meevallen dankzij het voorzichtige beleid van Brussel.”