Ziekenhuizen vrezen dat niet iedereen bij vijfde golf nog intensieve zorg kan krijgen

Een mogelijke vijfde coronagolf met de hoog besmettelijke omikronvariant kan resulteren in een triage van patiënten die nog intensieve zorg kunnen krijgen. Daarvoor waarschuwt koepel Zorgnet-Icuro dinsdag. "Geven we omikron te veel speelruimte, dan kunnen we in een scenario terechtkomen van bikkelharde dilemma's in de zorg."

Volgens Zorgnet-Icuro krijgen burgers de laatste weken de indruk dat de vierde golf zo goed als voorbij is, door de vele berichten over dalende coronacijfers. "Niets is minder waar in de ziekenhuizen," meldt de zorgkoepel dinsdag in een persbericht.

"Op dit moment liggen er om en bij de 2.600 covidpatiënten in de Belgische ziekenhuizen. Maandag lagen er nog 732 patiënten in een intensief bed. Pas een week geleden zette de daling zich in op intensieve zorg. Sinds begin november werd in de ziekenhuizen de planbare zorg stelselmatig afgeschaald en uitgesteld."

Door een personeelsuitval van ongeveer 15 procent zijn er bovendien enorm veel problemen om op te schalen en te reorganiseren. Er waren de afgelopen weken 1.800 IC-bedden in plaats van de gebruikelijke 2.000 beschikbaar. Hierdoor waren er slechts 1.100 IC-bedden beschikbaar voor niet-covid-zorg, terwijl er in een normale winter permanent ongeveer 1.400 bedden worden ingenomen door gewone patiënten.

'Enorm hoge druk'

"Aan het huidige 'dalingstempo' zouden we ruw geschat nog zes weken nodig hebben vooraleer de zorg helemaal kan hernemen." Maar de opkomst van de omikronvariant zal dat hoogstwaarschijnlijk verhinderen, zegt de zorgkoepel. "Prognoses tonen dat de exponentiële stijging van besmettingen al tegen begin januari een enorm hoge druk zal geven op de eerste lijn. Vanaf de tweede week van januari verwachten de ziekenhuizen een toestroom van patiënten met de omikronvariant."

Veel ziekenhuizen zitten momenteel in fase 2A, met 60 procent van de IC-capaciteit voorbehouden voor corona. Verder opschalen is volledig onrealistisch, zegt Zorgnet-Icuro. "Zoals al zo vaak gesteld in deze crisis gaat het niet om de infrastructuur (ruimten en bedden) maar om geschoold personeel dat de mensen moet verzorgen. Na 22 maanden zijn de limieten bereikt."

'Bikkelharde dilemma's'

Omdat de limieten van het zorgsysteem in zicht komen, vraagt Zorgnet-Icuro steun aan de politici. "De overheid moet weten welke risico's ze wil nemen," zegt gedelegeerd bestuurder Margot Cloet.

"Geven we omikron te veel speelruimte, dan kunnen we in een scenario terechtkomen van bikkelharde dilemma's in de zorg. De ziekenhuizen hebben de risico's afgewogen; we weten wat er zal gebeuren in een slecht scenario. Het is de plicht van de politici om aan de bevolking uit te leggen wat die mogelijke risico's zijn, en hun beslissingen hierop te baseren. En remember de les van de vorige golven: wanneer de besmettingen exploderen, is het voor de ziekenhuizen al te laat. Laat ons het zekere voor het onzekere nemen."