Brusselse rechtbank: 'Facebook eerbiedigt Belgische privacywetgeving niet'

Facebook eerbiedigt de de Belgische privacywet niet. Dat is het oordeel van de Brusselse rechtbank van eerste aanleg. Facebook moet nu stoppen met het volgen en registreren van het internetgebruik van personen die surfen vanuit België tot zolang ze haar beleid niet in overeenstemming brengt met de Belgische privacywet, en moet alle onwettig verkregen persoonsgegevens vernietigen.

De rechtbank volgt daarmee de argumentatie van de Belgische Privacycommissie. Die had een proces aangespannen tegen Facebook Inc., Facebook Ireland Ltd en Facebook Belgium Bvba.

"De rechtbank heeft het standpunt van de Privacycommissie volledig gevolgd", zegt Anouk Devenyns, persrechter van de Brusselse Nederlandstalige rechtbank van eerste aanleg. "Allereerst heeft de rechtbank zich bevoegd verklaard. De rechtbank heeft immers geoordeeld dat zij wel degelijk kan nagaan of Facebook de Belgische privacywet eerbiedigt wanneer zij het surfgedrag van internetgebruikers in België volgt."

'Vind ik leuk'-knop gedeeld met derden

"Vervolgens heeft de rechtbank op basis van het onderzoek van de Privacycommissie vastgesteld dat Facebook de Belgische privacywet niet eerbiedigt", gaat de persrechter verder. "Uit dit onderzoek blijkt dat Facebook over ons allemaal informatie verzamelt wanneer wij surfen op het internet. Facebook gebruikt daarvoor verschillende technologieën, zoals de bekende "cookies", de zogenaamde "social plug-ins", zoals de "vind ik leuk"-knop of de "delen"-knop, of ook nog de "pixels", die voor het blote oog onzichtbaar zijn."

"Facebook gebruikt deze op zijn eigen website maar ook en vooral op websites van derden. Het onderzoek toont bijvoorbeeld aan dat ook als je nog nooit het Facebook-domein bezocht hebt, Facebook je surfgedrag toch kan volgen zonder dat je het beseft, laat staan wilt, aan de hand van die onzichtbare pixels, die Facebook op meer dan 10.000 andere websites geplaatst heeft."

"De rechtbank komt echter tot het besluit dat Facebook ons onvoldoende informeert over het feit dat het informatie over ons verzamelt, over de aard van de informatie die het over ons verzamelt, over wat het met die informatie doet en over hoe lang het die informatie bewaart", aldus nog persrechter Devenyns. "Bovendien verkrijgt Facebook ook geen geldige toestemming om al die informatie te verzamelen en verwerken."

Dwangsom van maximaal 100 miljoen euro

Facebook moet nu stoppen met het volgen en registreren van het internetgebruik van personen die surfen vanuit België, tot zolang het zijn beleid niet in overeenstemming brengt met de Belgische privacywet, en moet ook alle onwettig verkregen persoonsgegevens vernietigen. Daarnaast moet het bedrijf ook het volledige vonnis, dat 84 bladzijden telt, publiceren op zijn eigen website en de drie laatste bladzijden ervan met de bevolen maatregelen in Belgische Nederlandstalige en Franstalige papieren dagbladen.

Doet het bedrijf dat niet, dan moet het een dwangsom betalen van 250.000 euro per dag vertraging, met een maximum van 100 miljoen euro.

Privacycommissie tevreden

"Het is prettig vast te stellen dat de rechtbank tot dezelfde conclusie komt als wij", zegt Willem Debeuckelaere, de voorzitter van de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer. "Dit was geen makkelijke zaak, geen doordeweekse stroperszaak, maar de stropers zijn nu wel gevat. Deze mensen en bedrijven verzamelen en bewaren op grote schaal persoonsgegevens. Nu doen ze dat nog voor direct marketing maar wie weet wat het volgende is?"

Ook staatssecretaris voor Privacy Philippe De Backer (Open Vld) reageert opgetogen over de veroordeling van Facebook. Op Twitter spreekt De Backer over een "belangrijke mijlpaal voor de privacy in ons land en Europa".

De voorzitter van de Privacycommissie verwacht wel dat Facebook in beroep zal gaan. "Deze zaak is voor hen te principieel en ik vermoed dat minstens een aantal van de maatregelen die de rechtbank oplegt, voor hen moeilijk te accepteren zijn. Bovendien verandert alles op 25 mei, wanneer de nieuwe Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG of GDPR) van de EU in werking treedt. Dan zijn niet langer de nationale privacycommissies bevoegd om op te treden, maar alleen de privacycommissie van de lidstaat waar een bedrijf zijn hoofdzetel heeft."

In het geval van Facebook is dat de Ierse privacycommissie en die houdt er een ander standpunt op na dan de Belgische. "We zullen dan in de schoot van het Europese overlegorgaan van de verschillende privacy-overheden moeten bekijken of het Ierse standpunt gevolgd wordt."

Facebook teleurgesteld

Facebook laat weten inderdaad in beroep te zullen gaan. De techreus is bovendien teleurgesteld dat de Belgische overheid zijn inspanningen niet heeft gezien. "De afgelopen jaren hebben we hard gewerkt om mensen te helpen begrijpen hoe we cookies gebruiken om relevante content te tonen en om Facebook te beveiligen," zegt Richard Allan, vice-president voor of Public Policy EMEA. "Zo hebben we teams van mensen samengesteld die zich richten op de bescherming van privacy, van ingenieurs tot ontwerpers. En we hebben hulpmiddelen ontwikkeld die mensen keuzemogelijkheden en controle geven."