Gemeentes kunnen voortaan optreden tegen schijnerkenning baby’s

Sinds 1 april is in België een nieuwe wet van kracht die moet voorkomen dat mannen een kind erkennen om een van beide ouders aan een verblijfsvergunning te helpen. Voortaan kan een gemeente beslissen om een erkenning uit te stellen of te weigeren. "Hier zaten we al lang op te wachten", reageren Brussel-Stad en Schaarbeek, de twee grootste gemeenten van het gewest. Een aantal organisaties hebben wel nog beroep aangetekend tegen de nieuwe wet.

De Brusselse gemeenten waren al langer vragende partij voor een wet, en die is er nu. Voortaan kan een ambtenaar van de burgerlijke stand die twijfelt of er sprake is van een schijnerkenning, de beslissing rond de erkenning twee maanden uitstellen. In die periode voeren politie en procureur des Konings een onderzoek. Zij geven een advies, dat de ambtenaar in de meeste gevallen volgt.

Bovendien kan de procureur des Konings ook een eerdere erkenning terug intrekken, als "uit een geheel van omstandigheden blijkt" dat de vader kennelijk enkel uit is op papieren voor zichzelf, het kind of de partner. Wie een erkenning geweigerd ziet, kan nog beroep aantekenen om zo al dan niet via een DNA-test alsnog te bewijzen dat hij de vader is.

“Deze wet vult een leemte in”, zegt Schaarbeeks schepen van Burgerlijkse Stand Bernard Guillaume (LB, Libéraux Schaerbeekois). Hij bestrijdt al jaren schijnhuwelijken, en -samenwoonsten. Twee jaar geleden riep hij de pers bijeen over de schijnerkenningen, die hij als een ander facet van hetzelfde probleem ziet. “Er zijn twee types situaties. Aan de ene kant heb je koppels die verdacht worden van een schijnhuwelijk, die een kind krijgen om hun aanvraag geloofwaardiger te maken.”

“Daarnaast zijn er verdachte vaderschapserkenningen los van juridische procedures. Een Belg van Afrikaanse afkomst uit Schaarbeek heeft bijvoorbeeld 18 kinderen erkend bij 17 vrouwen, van wie er 16 geen papieren hebben. Die moeders kunnen dan ook de nationaliteit verwerven.”

Volgens Guillaume zijn er de laatste tien jaar jaarlijks 10 à 15 verdachte vaderschapserkenningen in Schaarbeek. "Maar tot nu toe konden we daar niets aan doen."

Ook in Brussel-Stad zaten de stadsdiensten te wachten op een wettelijke aanpak. “We pasten deze wet al toe voor hij gepubliceerd is, al een tweetal maanden”, zegt schepen van Burgerlijke Stand Alain Courtois (MR) vanop zijn vakantieadres. In die periode zijn er volgens de schepen wel nog geen vaderschapserkenningen geweigerd.

'Stap in goede richting'

Halina Benmrah, voorzitster van een Franstalige vzw voor slachtoffers van schijnhuwelijken en verblijfsbaby’s, noemt de nieuwe wet een stap in de goede richting. Maar er is nog werk aan de winkel voor haar.

“Deze wet bestrijdt vooral frauduleuze erkenningen waarbij de erkenner niet de echte vader is. Maar er zijn ook een heel aantal mensen die effectief een kind verwekken om aan papieren te komen. Daarvoor moet het hele wettelijke kader rond vaderschap op de schop, zodat het kind beter beschermd wordt tegen dergelijke ouders.”

De nieuwe wet wordt overigens nog aangevochten door 11 organisaties, onder meer Unicef België en de Kinderrechtencoalitie Vlaanderen. Volgens hen druist de nieuwe wet in tegen de Belgische grondwet en het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties. De maatregelen in de nieuwe wet zijn voor de organisaties "geheel buiten verhouding en onnodig".