Vuilnisophalers, collega en familieleden brengen weinig nieuwe info aan

Op het proces rond de aanslagen van 22 maart 2016 hebben maandagnamiddag familieleden en kennissen van een aantal beschuldigden getuigd, net als twee Brusselse vuilnisophalers die materiaal van de terreurcel aantroffen. Veel nieuwe info brachten die getuigenissen echter niet op.

17.16 Onduidelijkheid over compromitterende USB-stick die werd gevonden bij Bayingana Muhirwa

De getuigenis van Yannick G., de neef van beschuldigde Hervé Bayingana Muhirwa, heeft voor wat onduidelijkheid gezorgd over een compromitterende USB-stick die werd aangetroffen in het appartement van Bayingana Muhirwa. Tijdens de profielschets van Bayingana Muhirwa werd die USB-stick, waarop naast de film Jurassic World ook gewiste IS-propaganda stond, aan Bayingana Muhirwa toegewezen. In zijn verhoren had zijn neef eerst aangegeven dat het niet zijn USB-stick was om daar later op terug te komen. Tijdens zijn getuigenis maandag verklaarde hij dat hij niet meer wist van wie de stick nu precies was.

"Ik heb gevraagd om de USB-stick te zien, maar kan niet zeggen of hij van mij is of niet, want ik heb in die periode meerdere USB-sticks gemanipuleerd", verklaarde Yannick G. Hij zei zich wel te herinneren Jurassic World te hebben gedownload. Daarnaast gaf Yannick G., die zich net als Bayingana Muhirwa heeft bekeerd tot de islam, ook toe dat hij propagandavideo's van IS heeft bekeken, net als zijn neef, en dat ze daar ook met elkaar over hebben gepraat. "Maar er is nooit sprake geweest van sympathie. Hervé heeft me ook altijd gezegd dat ik moest opletten en niet zomaar iedereen moest volgen."

De gewiste jihadistische content op de USB-stick is van belang, omdat Bayingana Muhirwa tijdens zijn eerste verhoren ontkende dat hij de ideeën van IS deelde. Desalniettemin troffen de onderzoekers zowel op zijn gsm, laptop als de USB-stick in kwestie verschillende 'nasheeds' of islamitische gezangen aan, die het martelaarschap verheerlijkten. Het gaat onder meer om de nasheed 'Tends ta main pour l'allégeance', over trouw zweren aan IS.

De onderzoekers zijn van mening dat Bayingana Muhirwa, bij wie medebeschuldigden Osama Krayem en Mohamed Abrini een tijdlang ondergedoken zaten, de nieuwe rekruut van de terreurcel is die volgens de audioboodschappen uit de laptop van de Max Roosstraat trouw gezworen zou hebben aan IS. Maar Bayingana Muhirwa heeft dat altijd ontkend.

Yannick G. kreeg ook de vraag voorgeschoteld of Bayingana Muhirwa als bekeerde moslim een extra druk zou hebben gevoeld om Abrini en Krayem te herbergen? "Ik denk dat het feit dat hij moslim is geen impact heeft gehad op zijn beslissing. Hij deed het gewoon om hen een dienst te bewijzen. Zo is hij nu eenmaal." Zelf gaf Yannick G. ook aan niet het gevoel te hebben gehad dat hij zich als 'nieuwe' moslim extra moest bewijzen.

Eerder op maandagnamiddag waren de verhuurders van het appartement in de Tivolistraat de revue gepasseerd. Die gaven aan Bayingana Muhirwa amper gekend te hebben. Ze hadden het over een "goede huurder" die nooit problemen heeft veroorzaakt.

17.05 Neef die Abdeslam onderdak bood wist niets van verder plan: 'Zochten enkel schuilplaats'

De neef van Salah Abdeslam die hem en Sofien Ayari opvang bood nadat ze op 15 maart 2016 wegvluchtten na de schietpartij in de Driesstraat, had geen weet van andere projecten van Abdeslam. "Hij zocht enkel maar opvang tot alles wat kalmeerde", zei Abid Aberkane.

Aberkane werd in het Belgische luik van het proces over de aanslagen in Parijs veroordeld tot drie jaar met uitstel omdat hij Abdeslam en Ayari opvang bood. De man legde tijdens zijn getuigenis uit hoe Abdeslam en Ayari op 15 maart plots aan zijn deur stonden. Aberkane was op dat moment op zijn werk en besliste om de twee onder te brengen in de kelder van zijn moeder, waar ze bleven tot hun arrestatie op 18 maart.

Ze waren die dag volgens hem in paniek en op de vlucht. "Ik vroeg hen of ze niet ergens anders naartoe konden, bijvoorbeeld naar Mohamed Abrini, maar ze zeiden dat ze niet wisten waar die was", aldus de nu 41-jarige man. "Ik voelde me wat geblokkeerd, ik wist dat ze gezocht werden, maar ik kon moeilijk nee zeggen."

Aberkane hielp Abdeslam en Ayari enkel door voedsel en kleren te voorzien. "Salah had een klein wapen gevraagd om zich te kunnen verdedigen, maar dat heb ik niet gegeven. Ik heb hem niet geholpen in een terroristische context maar in een familiale context." Over Ayari kon de neef weinig zeggen: hij sprak niet veel met hem en Ayari zei zelf ook niet veel.

Voorzitster Laurence Massart wilde weten of er gesproken werd over toekomstplannen, specifiek over plannen van Abdeslam om naar Syrië te gaan. "Hij was na Parijs op de vlucht, ik denk niet dat hij andere plannen had. Hij zocht enkel opvang tot alles wat kalmeerde om daarna een nieuwe plek te zoeken", aldus de man, die niets wist over plannen om naar Syrië te reizen.

De voorzitster vroeg ook of Abdeslam en Ayari iets verteld hadden over de omstandigheden in de Driesstraat. "Ze waren daar met drie, hij die dood is (Mohamed Belkaid, red.), Salah en de andere (Ayari, red.). Voor mij was er niemand anders, want als die er wel waren geweest, waarom zouden ze dan naar mij zijn gekomen?"

Delphine Paci, de advocate van Salah Abdeslam, benadrukte in haar commentaar dat Abdeslam, als meest gezochte persoon van Europa, niet naar de Kazernenlaan of de Max Roosstraat trok, waar de terroristen van Zaventem en Maalbeek zich schuilhielden, omdat hij niet op de hoogte was van die onderduikadressen.

Laura Severin, advocate van Sofien Ayari, gaf dan weer aan dat haar cliënt het land niet kent en dat hij dus afhankelijk was van iemand zoals Abdeslam om onderdak te vinden. De getuigenis zorgde ook voor wat wrevel tussen de verdediging en het openbaar ministerie. Zo rakelde federaal procureur Paule Somers in haar commentaar op dat Aberkane niet zo maar iemand is en de entourage kent van de beschuldigden.

Tijdens de vragen werd Aberkane ook op de rooster gelegd over IS-filmpjes die werden teruggevonden op zijn gsm. "Het lijkt wel alsof we op het proces van meneer Aberkane zitten", zei Paci. Ze stelde ook dat na de getuigenis leek alsof Aberkane een 'heuse reisagent' was voor Abdeslam. "In het arrest van Parijs bis staat dat hij een eerder lage intelligentie heeft. Hij heeft gedaan wat hij kon, hij had niet de capaciteiten of competenties om om het even wat te organiseren."

12.05 uur: Neef van El Haddad Asufi ontkent dat hij vraag kreeg om wapens te bezorgen

Op het proces heeft Anass A. maandag ontkend dat zijn neef Ali El Haddad Asufi hem gevraagd heeft om wapens te leveren. De Nederlander onderstreepte verder het "zorgzame" karakter van zijn neef en verklaarde dat hij "in een slechte film" is terechtgekomen.

Een Rotterdamse rechtbank had de 33-jarige Anass recentelijk vrijgesproken voor zijn mogelijke rol bij de aanslagen van Parijs en Brussel, omdat er geen duidelijkheid is over wat bedoeld wordt met "Clio's" in sms-verkeer tussen hem en El Haddad Asufi. Volgens de Franse en Belgische onderzoekers een codewoord voor wapens, maar El Haddad Asufi en Anass blijven er echter bij dat ermee naar drugs verwezen wordt.

Tijdens zijn getuigenis kroop Anass meermaals in de slachtofferrol en benadrukte hij dat hij "in een slechte film" terechtgekomen is en "mentaal gekraakt" werd. "Ik heb vier maanden achter de tralies gezeten, in isolatie. Dat heeft mijn leven veranderd. Het heeft vijf jaar geduurd voor de waarheid boven water kwam. Ook mijn neef zit vast voor iets waar hij naar mijn mening niets mee te maken heeft, dat is toch absurd", klonk het.

Anass omschreef El Haddad Asufi als een "zorgzaam" type, die altijd klaarstond voor zijn moeder, grootmoeder en tantes. "Hij kwam uit een warm en liefdevol gezin. Ik kan mijn neef echt niet plaatsen in hoe hij volgens de media in kaart wordt gebracht. De familiebanden zijn altijd sterk gebleven. Mijn neef bracht me ook altijd naar buiten als ik naar Brussel kwam en ging met mij Vlaamse friet en wafels eten. Hij was heel zorgzaam naar mij toe als kind."

Op de vraag of El Haddad Asufi hem ooit vroeg om wapens voor hem te bezorgen, antwoordde hij steevast "dat zijn neef nooit zulke dingen zou vragen". Ook over de inhoud van een teruggevonden spraakbericht aan zijn neef, op 15 maart 2016, de dag van de inval in Vorst, waarin hij aangeeft "niets te hebben gevonden wat hij gevraagd heeft", antwoordde hij ontkennend: "Ik zou niet weten waarover dit ging, het kan over vanalles gegaan zijn." Anass liet daarna wel ontvallen dat het mogelijk over een levering van drugs ging, wat El Haddad Asufi zelf ook blijft verklaren.

De Nederlander eindigde zijn getuigenis met aan te geven hoe "die slechte film" een impact heeft gehad op zijn huwelijk, zijn vriendenkring en zijn professionele netwerk. "Ik hoop dat het duidelijk wordt dat er meerdere slachtoffers zijn. Mijn neef zit intussen zeven jaar achter de tralies, maar welk gevaar voor de samenleving is hij?", vroeg hij zich af. Anass stelde zich ook de vraag "welke toegevoegde waarde" zijn tijdelijke celstraf heeft gehad. Bij het verlaten van de zaal gooide Anass nog kushandjes naar zijn neef, die in de beschuldigdenbox zit.