Broer van slachtoffer Aline Bastin woedend op bepaalde politici van de Brusselse PS en Ecolo

Vandaag getuigen op het proces van de aanslagen van 22 maart 2016 opnieuw nabestaanden van verschillende slachtoffers van de aanslagen in Maalbeek. De nabestaanden van Aline Bastin (29), de vrouw die omkwam bij de aanslag in metrostation Maalbeek, blijven met veel vragen zitten over het optreden tegen het brein achter de aanslagen, Oussama Atar.

18.37 uur, Jonge vrouw getuigt over 'apocalyptische lichtflits' gevolgd door 'doodse stilte'

Op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016 heeft een jonge vrouw donderdagnamiddag getuigd over de angstgevoelens die ze overhield aan de aanslag in metrostation Maalbeek. De vrouw, die in de achterste wagon op de achterste bank zat, zei dat ze getuige was van "absolute horror" toen ze uit het metrostation kwam.

De 34-jarige Anne-Sophie getuigde dat ze die ochtend de metro nam naar haar werk. Normaal nam ze altijd de tweede wagon, waar de kamikaze zich zou opblazen, maar die dag ging ze uitzonderlijk in de laatste wagon zitten, op de achterste bank. Ze was naar muziek aan het luisteren toen er plots een knal klonk en ze naar voren viel, op een persoon die tegenover haar zat. De vrouw getuigde over een "apocalyptische lichtflits", daarna een "doodse stilte" en de doordringende geur van de resten van explosieven. Ondertussen zag ze haar leven aan zich voorbij flitsen.

Een man hielp haar door een raampje van de metro naar buiten kruipen. Op het perron nam een andere man de vrouw, die zich gedesoriënteerd voelde, bij de arm en leidde hij haar naar boven. Daar trof ze de "absolute horror" aan, met schreeuwende, gewonde en verminkte mensen. Samen met andere reizigers ging ze in de buurt op zoek naar een dokter. Het leek eindeloos te duren vooraleer de hulpdiensten aankwamen, getuigde ze. Een derde man bracht haar uiteindelijk in veiligheid in een ondergrondse parking. Al die tijd is ze bang voor een scenario zoals in de concertzaal Bataclan, waarbij ze in de rug geschoten zou worden.

Vandaag ondervindt Anne-Sophie nog steeds de psychologische gevolgen van wat ze ervaren heeft. "Soms komt het terug, denk ik dat het gaat ontploffen en ben ik op mijn hoede. Ik kijk rond me heen om te kijken of iemand er verdacht uitziet. Een banaal traject op de metro is nu een hindernissenparcours."

De vrouw getuigde dat ze vertrouwen blijft hebben in de toekomst, maar dat ze nooit nog dezelfde zal zijn. Ze getuigde ook over haar strijd met de verzekeringen en over het gevoel dat ze zich voortdurend moet rechtvaardigen, als overlevende die niet fysiek gewond raakte, ook bij mensen die haar goedbedoeld moed willen inspreken. Ze zei ook dat ze bij slachtofferorganisatie Life4Brussels echte steun vond. Via de organisatie vond ze de nodige psychologische hulp en advies over haar rechten als slachtoffer.

16.37 uur, Moeder slachtoffer: 'Melanie is een wrede dood gestorven en ik kon haar hand niet vasthouden'

Mijn dochter is een wrede dood gestorven, in de chaos, en ik kon haar hand niet vasthouden. Dat heeft de moeder van Mélanie Defize donderdag gezegd tijdens haar getuigenis. Samen met de broer en de werkgever van Mélanie schetste ze het beeld van een beloftevolle jonge vrouw en muzikante, die de wereld nog veel had kunnen bieden.

"Mélanie was zorgzaam, gevoelig en hield van het leven. Ze wilde de wereld mooier maken en cultuur meer toegankelijk. Het is ondraaglijk om te weten dat ze zo'n wrede dood gestorven is, dat ze in zo'n chaos terechtkwam en moest lijden, zonder dat ik haar hand kon vasthouden", zei de moeder tijdens haar heel emotionele getuigenis.

Ze betreurde ook dat haar dochter het leven niet heeft kunnen leiden waarvoor ze voorbestemd was. "We kennen haar eventuele kinderen niet, ze is de meter niet kunnen worden van een van de kinderen van Thomas (haar broer, red.). Die gedachten zijn hartverscheurend."

De moeder van Mélanie vraagt zich zeven jaar na de aanslagen nog steeds af hoe haar dochter haar laatste momenten heeft beleefd. "Is ze alleen naar buiten kunnen gaan? Heeft er iemand voor haar gezorgd?"

Twee jaar geleden kwam ze te weten dat arts Tine Gregoor, die op 22 maart toevallig bij Maalbeek was, in haar boek 'Bommen in Brussel' sprak over Mélanie. "Volgens het boek is ze overleden op de parking (en niet in de ziekenwagen onderweg naar het ziekenhuis, zoals aan de familie werd meegedeeld, red.). Mélanie haatte harde geluiden en vieze geuren, die plek moet vreselijk zijn geweest voor haar", aldus de moeder in tranen. "Ik ga die vrouw ontmoeten, heb dat nog niet gedaan omdat ik schrik had dat ik daarna niet meer durfde getuigen. Maar ik weet dat iemand haar hand heeft vastgehouden."

13.55 uur, Familie van Yves Ciyombo "verwoest" op 22 maart: 'Hij was onze locomotief'

In een erg emotionele getuigenis heeft de familie van Yves Ciyombo, die op 22 maart 2016 leeftijd omkwam bij de aanslag in metrostation Maalbeek, verteld over het verlies van hun zoon en grote broer. "We zijn onze locomotief kwijt."

De moeder, vader, broers en zus van de 28-jarige Yves Cibuabua Ciyombo, die afkomstig was uit Congo maar in Sambreville woonde, getuigden over het zwarte gat dat zijn dood achterliet. "Mijn leven is voorbij sinds 22 maart 2016", zei zijn zwaar bedroefde moeder Laurence (57).

"Ik hield zoveel van hem, hij was een mirakel voor mij", zei ze over haar eerste kind. "Hij was verstandig, luisterde naar mij en gaf me advies. Hij was de locomotief van onze familie."

Yves was een harde werker, die nooit veel vroeg. Omdat er in Congo geen werk is, zeiden we dat hij moest studeren, vertelde mama Laurence. "Hij ging naar de Belgische school in Kinshasa." In België behaalde hij een master Financiën aan de UCL.

Toen de zaterdag na de aanslagen de bevestiging van zijn dood kwam, stortte voor zijn moeder de wereld in. "Ze hebben mijn baby vermoord. Sinds die dag zie ik af, ik ben mezelf niet meer, ik heb pijn en ik slaap slecht."

Yves' jongste zus Ornella (21) was slechts 13 jaar op het moment van de feiten en woonde alleen met haar ouders in Kinshasa. "Van zodra ik het nieuws hoorde, wilde mama en papa dagenlang niet meer eten. Ze zij sindsdien hun vreugde verloren. Mijn broers vroegen me om voor onze ouders te zorgen, maar ik was zo jong."

Op de dag van de begrafenis in België moest Ornella alleen in Congo blijven bij een tante. "Het was een van de eerste keren dat ik huilde. Ik wilde me tot dan sterk houden voor mijn ouders."

Haar broer was hun locomotief, bevestigde Ornella. "Hij verdiende dit niet. Ze hebben twee kleine meisjes hun vader afgepakt."

Yves wilde altijd voor iedereen zorgen, zei My's (32), de oudste van de drie overblijvende broers. "Ik ging in Brussel studeren en hij heeft me onder mijn vleugels genomen. Hij heeft me alles geleerd."

Op de dag van de aanslagen kreeg hij een telefoontje van Yves: "Er is een aanslag geweest in Zaventem. Mijn metro (Yves stond op dat moment in metrostation Schuman, red.) heeft vertraging. Ik ga de volgende nemen."

De metro was intussen op verschillende plaatsen stilgelegd, "maar helaas niet op zijn lijn", betreurde My's. "Ik zei: 'Bel naar je werk dat je niet kunt komen'." Yves neemt uiteindelijk toch de metro naar het werk. "Je moet terugvechten", zou hij gezegd hebben.

My's en zijn broers en zus verloren een broer, zei hij, maar ook veel meer dan dat. "Mijn moeder is een kind verloren, zijn vrouw haar man, en zijn dochtertjes hun vader. Ze hebben onze volledige familie verwoest."

De pijn gaat nooit meer weg, zei vader Jean-Pierre (62). "Wat we ook doen, we zien Yves. Maar we moeten voortleven voor zijn kinderen, want zij leven nog wel."

De getuigenis werd afgesloten met een video gemaakt door oudste broer My's. "Zijn vrouw Larissa had me dat gevraagd om Yves bij zich te kunnen houden."

Yves Cibuabua Ciyombo liet een vrouw en twee jonge dochters van 3 en 5 jaar na.

13.48 uur, Slachtoffer Maalbeek: 'Er ontbreekt een beschuldigde, de Belgische staat'

Er ontbreekt een beschuldigde in deze zaal, en dat is de Belgische staat. Dat zei Christian Manzanza, een slachtoffer van Maalbeek, donderdagnamiddag op het proces. De overheid is nalatig geweest door terroristen te laten doen en ze niet op te volgen, zei hij.

Manzanza was op de dag van de aanslagen onderweg naar zijn werk met de metro en was in de tweede wagon, waar Khalid El Bakraoui zijn bom deed ontploffen. "Ik zag oranje en plots was alles donker", zei hij over het moment van de ontploffing. "Ik besefte meteen wat er was gebeurd." Manzanza verloor enkele minuten het bewustzijn en zag vreselijke taferelen toen hij wakker werd. Maar zijn hersenen blokkeerden ook veel beelden, zei hij. "Ik had pijn aan mijn buik, ik wilde de hel zo snel mogelijk verlaten, maar had schrik dat er nog terroristen waren in het station."

Toen hij buiten was zag hij in de reflectie van een raam zijn zwaar verbrand gezicht en handen.

De eerste maanden na de aanslagen leefde Manzanza volop, in een euforie, omdat hij besefte dat het leven kort maar mooi was. Daarna kwam de woede. Hij was kwaad op iedereen, op de daders, hij wilde wraak, dacht er zelfs aan om hen iets aan te doen. Maar door zijn religieuze opvoeding is die zin om te doden verdwenen, zei hij. Door de geboorte van zijn dochter, drie maanden na de aanslagen, werd Manzanza gedwongen om terug te keren naar de realiteit. Vandaag probeert hij een hoofdstuk af te sluiten.

Aan de beschuldigden, "jullie daar in de box", vroeg hij of ze beseffen wat ze hebben gedaan en of ze nog steeds trouw zijn aan hun dodelijke ideologie. "Zo ja, neem dan jullie verantwoordelijkheid". Ook de zus van Manzanza, Jessie, sprak tijdens haar getuigenis de beschuldigden aan. "Ze wilden sterven als martelaren. Maar ik zie hier geen helden of martelaren", zei ze. Aan de advocaten van de verdediging zei ze dat het lijkt alsof ze de beschuldigden in een slachtofferrol plaatsen.

Er ontbreekt bovendien een beschuldigde in de zaal: de Belgische staat, aldus Christian. "Die was nalatig, door terroristen niet voldoende op te volgen. En ze heeft ons als slachtoffers ook in de steek gelaten."

13.20 uur, Ouders Aline Bastin getuigen over verdriet: 'Als vogel zonder vleugels'

"Morgen ga je gelukkig zijn, kan je eindelijk je handtekening zetten voor de aankoop van je appartement. Maak jezelf mooi en slaapwel." Het waren de laatste woorden van de mama van Aline Bastin aan haar dochter, de avond voor haar dochter omkwam in metrostation Maalbeek.

Vader Pierre (62) en zijn zoon Eric Bastin (40) getuigden donderdagochtend samen voor het assisenhof over de aanslagen van 22 maart 2016. Pierre Bastin zei dat haar moeder "de kracht niet" had om te getuigen en dus las hij haar getuigenis voor.

Pierre Bastin, dokter van beroep, omschreef zijn dochter als "intelligent, grappig, levenslustig, iemand die hield van het leven". "We missen haar", zei hij. Hij vertelde hoe de journalistiek de roeping was van zijn dochter, dat ze later ook nog bedrijfscommunicatie studeerde, en werkte bij de Gemeenschap van Europese Spoorwegen (CER) in Brussel. Ze hield van Brussel en zijn kosmopolitische karakter, was gepassioneerd door literatuur en cinema, en reisde graag.

Pierre Bastin las nadien de getuigenis voor van zijn echtgenote. Ze had nog gedacht om haar dochter te bellen toen ze hoorde over de aanslag in Zaventem, maar wist al hoe ze zou reageren. "Haar kennende, was ze niet bang geweest."

Maar toen ze later in de ochtend hoorde dat er ook een explosie was in Maalbeek had ze onmiddellijk een slecht voorgevoel. "Een moeder voelt het als haar kind in gevaar is, meer nog dan de vader. Het was een soort telepathie, ik wist dat ze in de metro zat."

Het duurde tot zaterdag voor de familie van Aline Bastin bevestiging kreeg dat ze in Maalbeek was omgekomen. Haar ouders leefden al die tijd niet, "functioneerden als robots". De moeder getuigde dat ze nog een zoon heeft, en van hem houdt, "maar dat haar hart gebroken is". "Ik mis haar voor altijd, ik ben als een vogel zonder vleugels", zei ze.

Een tweetal weken na haar dood gingen de ouders het appartement van hun dochter leeghalen. "De kerselaars stonden in bloei, de vogels floten. Het was heel triest, heel contrasterend."

11.31 uur, Broer slachtoffer Aline Bastin: 'Dood kleine zus heeft onze familie gebroken'

De nabestaanden van Aline Bastin (29), een van de slachtoffers van de aanslag in metrostation Maalbeek, blijven zitten met veel vragen over het optreden van België tegen Oussama Atar. Vader Pierre noemde het vermoedelijke brein achter de aanslagen, die bij verstek terechtstaat, "het schaap dat een wolf bleek".

Vader Pierre (67) en broer Eric Bastin (40) getuigden samen. De broer van Aline zou aanvankelijk niet getuigen - hij had plaatsgenomen op de achterste rijen van de publiekstribune - maar toen de voorzitster hem naar voren riep en zei dat hij opgeroepen was, besloot hij te blijven zitten. Hij getuigde later alsnog.

Vader Pierre Bastin uitte tijdens zijn getuigenis nog enkele vragen over de rol van Oussama Atar, het vermoedelijke brein achter de aanslagen, "het schaap dat een wolf bleek". "Waarom hebben ze hem tientallen keren in de gevangenis zijn neven laten bezoeken (kamikazes Ibrahim en Khalid El Bakraoui, nvdr), terwijl hij beschuldigd was voor deelname aan een terroristische groepering bij zijn terugkeer?", vroeg die. Ook zijn zoon Eric Bastin had zware kritiek op de Belgische staat, en in de eerste plaats op bepaalde politici van de Brusselse PS en Ecolo die ijverden voor de terugkeer van het vermoedelijke brein Oussarma Atar uit Irak, omdat hij ziek zou geweest zijn.

Eric Bastin getuigde dat hij schippert tussen woede en verdriet. Hij getuigde dat de dood van zijn vier jaar jongere zus de hele familie heeft gebroken. Hij zei dat het hem pijn deed om zijn ouders zo verdrietig te zien, op een leeftijd dat ze zouden moeten genieten van hun laatste professionele jaren, van hun kinderen en kleinkinderen, "die ze niet zullen hebben van Aline".

Op het einde van zijn getuigenis richtte Pierre Bastin zich nog tot de beschuldigden. Hij zei dat hij volgende week naar Maalbeek gaat voor het zevende jaar op rij voor de herdenkingen, "omdat jullie het leven van mijn dochter hebben afgenomen" en "bijna ook mijn leven vernield". Maar Bastin zei dat hij geen haat heeft, niemand dood wil. "Ik wil enkel gerechtigheid. Ik ben fier en tevreden dat u verdedigd wordt door goede advocaten en berecht wordt door een onpartijdige jury, volgens de regels van de rechtstaat die jullie hebben willen kapotmaken".

De vader van Aline Bastin zei ook dat hij niet in een positie staat om te vergeven. Geen vergiffenis zonder misdrijf en benadeelde, klonk het. "En de eerste benadeelde ligt op het kerkhof. Ik heb niet de legitimiteit om te vergeven in naam van de doden", zei Pierre Bastin. Hij zei ook dat hij niet wist of vergeving de beschuldigden interesseert: "Er is tot nu toe alleen gesproken over de overbrengingsvoorwaarden uit de gevangenis". Hij wenst ook toe dat ze zich ooit zullen realiseren wat ze aangericht hebben, en welk mechanisme hen daartoe gedreven heeft.

06 uur: Vandaag opnieuw getuigenissen nabestaanden van slachtoffers Maalbeek

Donderdag is de eerste dag met enkel slachtoffers en nabestaanden van de aanslag in Maalbeek, nadat woensdag de laatste slachtoffers van Zaventem aan het woord waren gekomen. Naast slachtoffers die aanwezig waren in de metro, getuigen verschillende familieleden van dodelijke slachtoffers Aline Bastin, Yves Cibuabua Ciombo en Mélanie Defize.

De getuigenissen van de slachtoffers duren normaal gezien tot eind maart. Op woensdag 22 en donderdag 23 maart is er geen zitting vanwege een Europese top.