Overbevolking in Brusselse gevangenissen 'minder dramatisch dan gemiddeld'

Ons land telt gemiddeld 14 procent meer gedetineerden dan er plaatsen zijn in de gevangenissen. In sommige gevangenissen loopt de overbevolking zelfs op tot 70 procent. Brussel scoort iets beter, met gemiddeld 6,5 procent overbevolking in de sites van Vorst, Sint-Gillis en Berkendael.

Dat blijkt uit nieuwe cijfers waarover De Tijd bericht. De cijfers komen van minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD).

De Belgische gevangenissen tellen op dit moment iets meer dan 9.500 plaatsen die bijna 11.000 gedetineerden huizen. Dat zorgt voor een structurele overbevolking van zo’n 14 procent. De gevangenissen van Brugge, Hasselt, Gent, Lantin en Bergen schieten ruim boven dat gemiddelde. Antwerpen zit met 309 gedetineerden teveel aan een overbevolking van wel 70 procent. En ook kleinere gevangenissen zoals die van Mechelen en Ieper overschrijden hun maximumcapaciteit fors. Er wordt geïmproviseerd met matrassen op de grond.

In de gevangenis van Vorst is dat sinds enkele jaren niet meer het geval. Gedetineerden slapen er alleen op cel – als compensatie voor de erbarmelijke staat van het gebouw. Ze hebben wel geen eigen toilet ter beschikking. Met momenteel 174 gedetineerden voor 180 beschikbare plaatsen, is er geen overbezetting in Vorst.

In het arresthuis van Sint-Gillis is dat wel zo. Voor de 840 plaatsen zijn er nu 893 gedetineerden (door de korte verblijfsduur varieert dat cijfer meestal rond de 900, red.). Dat komt neer op een overbezetting van 6,3 procent.

Lokale besturen in Brussel namen de voorbije jaren regelmatig maatregelen tegen overbevolking. Zo beval burgemeester van Sint-Gillis Charles Picqué (PS) eind 2021 nog dat de overbevolking beperkt moest worden.

Berkendael overbevolkt

“De situatie in Brussel is een pak minder dramatisch dan in een aantal andere gevangenissen,” zegt woordvoerder Kathleen Van De Vijver van het Gevangeniswezen aan BRUZZ. In Vorst, Sint-Gillis en Berkendael samen bedraagt de overbevolking gemiddeld 6,5 procent. In de vrouwengevangenis van Berkendael is dat wel fors hoger. Daar verblijven 88 gedetineerden op een capaciteit van 64 plaatsen: een overbezetting van 37,5 procent.

"Met de opening van Haren (de nieuwe gevangenis, red.) zal dat helemaal weggewerkt worden,” zegt Van De Vijver. “Daar is plaats voor 1.190 mensen. De capaciteit zal dus hoger zijn dan het aantal Brusselse gevangenen."

De verhuis naar Haren is voorzien in het najaar. De site van Sint-Gillis blijft nog tot 2024 open met ongeveer 250 plaatsen, als maatregel tegen overbevolking. Berkendael wordt een detentiehuis. Op de lange termijn moeten nieuwe gevangenissen in Antwerpen, Leopoldsburg en Vresse de capaciteit in ons land verder verhogen.