Stad Brussel mocht erfpacht Ghelamco voor Eurostadion opzeggen

De beslissing van de stad Brussel om in 2018 de erfpacht op te zeggen die aan Ghelamco was gegeven om op het terrein van Parking C een voetbalstadion op te richten, was volledig rechtsgeldig. Dat heeft de Nederlandstalige rechtbank van eerste aanleg Brussel vrijdag beslist. "De rechtbank oordeelt dat de overeenkomsten mochten opgezegd worden omdat er zich een geval van overmacht had voorgedaan", zegt persrechter Els De Breucker. "De omgevingsvergunning voor het stadion was immers geweigerd."

Het Eurostadion moest een nieuw voetbalstadion worden waar wedstrijden van het EK voetbal in 2020 gehouden zouden worden. De nieuwe voetbaltempel zou er komen op parking C van de Heizel. Die grond is eigendom van de stad Brussel maar ligt in de Vlaamse gemeente Grimbergen.

In 2016 gaf de stad Brussel de grond voor 99 jaar in erfpacht aan bouwbedrijf Ghelamco, om er het nieuwe stadion te bouwen. De Vlaamse overheid weigerde echter de omgevingsvergunning voor het stadion af te leveren. Ghelamco vocht die beslissing aan tot bij de Raad van State, maar ving telkens bot.

Intussen hadden de stad Brussel en Brussels Expo in 2018 besloten een einde te stellen aan de erfpachtovereenkomst. Ghelamco verzette zich daartegen maar de rechtbank heeft de stad en Brussels Expo nu gelijk gegeven.

Onoverkomelijk obstakel

"De rechtbank oordeelt dat de stad Brussel en Brussels Expo de overeenkomsten met Ghelamco mochten opzeggen omdat er zich een geval van overmacht had voorgedaan dat een 'definitief en onoverkomelijk obstakel' vormde voor de uitvoering van een essentiële verbintenis van Ghelamco", zegt persrechter Els De Breucker. "Ghelamco had zich volgens de rechtbank ertoe verbonden om, binnen een afzienbare tijd, een stadion te realiseren dat zou voldoen aan de UEFA-vereisten (...). Het 'definitieve en onoverkomelijke obstakel' bestond uit de weigering van de omgevingsvergunning voor het stadion."

Bovendien was het niet realistisch dat er, ten tijde van de opzegging in 2018, binnen afzienbare tijd wél een vergunning zou kunnen komen voor een dergelijk stadion. "De bevoegde Vlaamse minister weigerde immers de vergunning omdat het aantal vierkante meters 'recreatie' dubbel zo groot was als toegestaan door het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan", gaat de persrechter verder. "Een wijziging van het GRUP om dit maximum te verhogen, werd niet in het vooruitzicht gesteld. Het liet zich bovendien niet aanzien dat een stadion zou kunnen worden gebouwd dat kon voldoen aan de UEFA-vereisten, dat zou passen in het contractuele kader, én onder de grens van 50.000 vierkante meter voor recreatie zou kunnen blijven."

Buurtweg

De stad Brussel en Brussel Expo konden ook niets doen om te voorkomen dat het project niet zou worden vergund, omdat parking C op het grondgebied van de gemeente Grimbergen ligt en bijgevolg onderworpen is aan de stedenbouwkundige regels van het Vlaams Gewest, alsnog de rechtbank, die dan ook alle schadeclaims van Ghelamco tegen de stad en Brussels Expo afwees.

Weliswaar liep het project vertraging op omdat over Parking C een buurtweg liep die juridisch niet was afgeschaft. "Die vertraging droeg ertoe bij dat de beslissing over de omgevingsvergunning uiteindelijk werd genomen op een ogenblik dat het te laat was om nog een stadion te kunnen bouwen dat zou kunnen dienen voor het 'Euro 2020'-toernooi. Maar dat stadion was ook zonder de buurtweg tot mislukken gedoemd door de strijdigheid van het project met de maximaal toegelaten vloeroppervlakte voor recreatie."

Ghelamco moet Brussels Expo zelfs een vergoeding betalen omdat het op de parking een archeologisch onderzoek had laten uitvoeren en Brussels Expo kosten heeft gemaakt om die schade te herstellen. Om de grootte van die vergoeding te bepalen, wordt een gerechtsdeskundige aangesteld.

Erfpacht teruggeven

Burgemeester Philippe Close (PS) reageert alvast tevreden. "We gaan nu verder bekijken wat er op parking C zal gebeuren, maar het staat vast dat het geen voetbalstadion gebouwd door ghelamco zal zijn", aldus Close.

Ook schepen van sport Benoit Hellings (Ecolo) is verheugd met de uitspraak van de rechter. Via Twitter herinnert hij aan het bestuursakkoord, waarin staat dat "de Stad Brussel onmiddellijk een einde maakte aan het Eurostadion-avontuur."

Of het programmapunt hiermee is uitgevoerd, is wel nog niet helemaal zeker. Als Ghelamco het vonnis volgt, moet het de erfpacht over parking C effectief teruggeven aan de Stad Brussel, waardoor die weer het volle genot heeft over parking C. Maar Ghelamco kan ook nog in beroep gaan. De Ieperse bouwfirma onthoudt zich voorlopig van commentaar en wil eerst het vonnis grondig doornemen.