Twee verdachten vrijgelaten door problemen met overbrenging naar justitiepaleis

Twee verdachten in omvangrijke drugdossiers die donderdag voor de Brusselse raadkamer moesten verschijnen, zijn door die raadkamer vrijgelaten omdat ze niet konden overgebracht worden naar het justitiepaleis. De laatste maanden zijn er zowat dagelijks problemen met de overbrenging van gedetineerden vanuit de gevangenis naar het justitiepaleis, en vanuit de cellen in het paleis naar de zittingszalen.

Het nieuws wordt bevestigd door de advocaat van een van de verdachten.

Eén van de verdachten zou lid zijn van de grote criminele organisatie die op 26 oktober 2021 werd opgerold. Die organisatie zou actief geweest zijn in de cocaïnehandel tussen Zuid-Amerika en Europa, en kon ontmanteld worden dankzij de informatie die speurders haalden uit de duizenden ontcijferde berichten van het gekraakte SKY ECC-netwerk. De tweede verdachte werd in februari 2022 opgepakt in een ander onderzoek, naar een andere criminele organisatie, die ook kon opgerold worden dankzij de informatie uit de SKY ECC-kraak.

Beide personen moesten donderdag voor de raadkamer verschijnen in het kader van hun voorlopige hechtenis. Geen van beiden was echter aanwezig op de zitting omdat ze niet vanuit de gevangenis konden overgebracht worden naar het justitiepaleis. De raadkamer besloot daarop hen vrij te laten, zonder voorwaarden. Let wel: dit is niet hetzelfde als een vrijspraak, waarover enkel een rechter ten gronde een oordeel kan vellen.

Personeelstekort

"De raadkamer betreurt dat de Belgische gevangenissen niet in staat zijn om gedetineerden naar de zitting te laten overbrengen door personeelstekort", staat in beide beschikkingen. "Het gaat daarbij niet meer om overmacht, maar om een systematisch probleem. Aangezien de rechten van verdediging hierdoor geschonden worden, wordt de verdachte vrijgelaten."

Magistraten, advocaten en tolken zijn al wekenlang ontstemd over de aanhoudende problemen om gedetineerden in persoon op de zitting te laten verschijnen. In zowat alle kamers van de Nederlandstalige en Franstalige correctionele rechtbank moeten bijna dagelijks processen worden uitgesteld omdat gedetineerden niet naar het paleis kunnen gebracht worden, of niet vanuit de cellen in het paleis naar de zittingszalen kunnen overgebracht worden. Advocaten wordt om de haverklap gevraagd om hun gedetineerde cliënten te vertegenwoordigen voor de behandeling van hun dossier of de uitspraak van hun vonnis.

Voor de gerechtstolken die opgeroepen zijn om te vertalen in dossiers met gedetineerden, is de situatie al even frustrerend. Vaak zitten zij urenlang te wachten om te tolken in een dossier, om dan te horen dat de gedetineerde waarvoor ze opgeroepen zijn, niet kan verschijnen. Als dat gebeurt, worden die tolken enkel betaald voor hun verplaatsing en hun wachttijd.

Begin november overkwam dat nog een tolk Papiamento, een taal die wordt gesproken op Curaçao, Bonaire en Aruba. De tolk, die in Nederland woont, was opgeroepen voor het proces van twee drugsmokkelaars en had 185 kilometer afgelegd om in Brussel te geraken. Daar kreeg ze na een voormiddag wachten te horen dat de beklaagden niet konden overgebracht worden vanuit de gevangenis van Sint-Gillis, waarna de tolk 185 kilometer naar huis mocht rijden, voor een vergoeding van 37 euro.

Derde keer op een week tijd

Het probleem stelt zich niet enkel op de correctionele rechtbank. Zo moest donderdag een groot proces voor het hof van beroep voor de derde keer op een week tijd uitgesteld worden omdat de gedetineerden niet op de zitting geraakten.

Eva Kaili, de voormalig voorzitster van het Europees Parlement die op verdenking van corruptie in de cel zit, kon vorige week woensdag niet voor de raadkamer verschijnen omdat ze niet naar het paleis kon overgebracht worden. Haar zaak werd uitgesteld naar donderdag, en had om 09.00 uur moeten beginnen, maar vatte met een uur vertraging aan omdat Kaili niet eerder in het gerechtsgebouw geraakte.

Daarnaast heeft het justitiepaleis donderdag al voor de derde maal op een week tijd niet om 08.00 uur maar pas rond 08.45 uur zijn deuren kunnen openen. Eén en ander zou te maken hebben met een personeelsprobleem bij de DAB, de dienst van de federale politie die instaat voor de bewaking van de gerechtsgebouwen en de overbrenging van de gedetineerden. Alleen al donderdag zouden er bij die dienst meer dan 30 afwezigen geweest zijn.

"Het klopt dat er af en toe vertragingen ontstaan in het Brusselse Justitiepaleis", klinkt het bij de persdienst van de federale politie.

"Dat komt niet door een vakbondsactie maar inderdaad door personeelstekort bij de Directie Beveiliging (DAB). De problemen worden momenteel vooral veroorzaakt door afwezigheid van zieken en langdurig zieken. Bovendien heeft de directie het momenteel extra druk omdat ze ook bijstand leveren bij het proces rond de aanslagen. Door dit personeelstekort zijn vertragingen mogelijk, maar DAB doet haar uiterste best om deze tot een minimum te beperken en oplossingen te voorzien."