Van Tigchelt en Brussels parket zetten in op digitalisering: ‘Nooit meer zo'n fout maken'

“Wat er gebeurd is, mag nooit meer gebeuren.” Kersvers minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) belooft dat de grote fout die Justitie in het dossier van terrorist Abdesalem Lassoued gemaakt heeft, zich niet meer zal herhalen. Het parket van Brussel zal verder inzetten op digitalisering, met een nieuw informaticasysteem dat in de loop van 2024 wordt uitgerold. Zo mogen dossiers niet meer blijven liggen. “Maar elke fout uitsluiten is onmogelijk.”

Ruim een jaar geleden ontving het parket een uitleveringsverzoek van Tunesië voor Abdesalem Lassoued, de man die vorige week maandag een terroristische aanslag pleegde waarbij twee Zweden om het leven zijn gekomen. Maar heel die tijd was het dossier blijven liggen in de kast met lopende dossiers, een zware fout die tot het ontslag van voormalig minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) heeft geleid.

“Zijn ontslag was het enige juiste signaal, om te beginnen met het herstel van het vertrouwen,” zegt zijn opvolger Paul Van Tigchelt tijdens een persconferentie in het gebouw van het Brussels parket. Door daar het woord te nemen voor een tiental camera’s wil hij zijn steun betuigen aan iedereen die er werkt. “Dat zijn er 500, magistraten en administratief personeel, die elke dag het beste van zichzelf geven. Zij zijn bijzonder aangedaan door wat er gebeurd is. Maar, wat er gebeurd is, mag nooit meer plaatsvinden.”

De fout waarbij het dossier in de kast is blijven liggen mag zich nooit herhalen, aldus Van Tigchelt. Daarvoor zal het parket verder blijven inzetten op digitalisering. “Wat de digitalisering van Justitie betreft, weten we dat we van ver komen. Alle grote projecten in het verleden zijn een voor een mislukt en we hebben niet meer de luxe om te mislukken,” aldus de minister. “Er lopen nu 29 digitaliseringsprojecten, 29 bouwstenen die al in ontwikkeling waren. Het is niet alsof we plots in actie zijn geschoten na de dramatische gebeurtenissen van vorige week.”

Virtuele kast

Het belangrijkste digitaliseringsproject dat nu volop ontwikkeld wordt heet JustOne. “Een opvolgingstool voor en door magistraten, waar we al een tijd mee bezig zijn,” legt Stephanie Vanthienen uit. Zij is ICT-verbindingsmagistraat van het openbaar ministerie. “Met een soort van dashboard biedt JustOne een overzicht van alle dossiers. Nieuwe dossiers worden opgelijst in een soort van virtuele kast.”

*lees verder onder fotogalerij

In het nieuwe digitale systeem zullen magistraten kunnen zien welke taken nog niet uitgevoerd zijn en welke gerechtelijke- en opsporingsonderzoeken er lopen. Daarnaast krijgen ze ook een overzicht van allerlei databanken. “Dossiers kunnen als prioritair aangeduid worden, wat voordien niet kon. Daarnaast is er een planningstool waarbij langlopende onderzoeken kunnen worden opgevolgd,” gaat Vanthienen verder. In het systeem is ook een ‘alarmbelsysteem’ uitgewerkt. “In elk dossier krijgt men een overzicht van opdrachten die zijn uitgestuurd, bijvoorbeeld naar de politie. Elke opdracht moet beantwoord worden en krijgt een alarmbel met een kleur. Groen betekent dat iets binnen de termijn behandeld is, geel betekent dat iets lang op zich laat wachten en bij rood zijn er termijnen overschreden.”

“Het is een alomvattende digitalisering, die voor meer opvolging, meer overzicht en betere behandelingstermijnen zal zorgen,” voegt Brussels procureur des Konings Tim De Wolf toe. “Het is onmogelijk om elke fout uit te sluiten, maar dit zorgt ervoor dat alles traceerbaar is. We willen de kans op een fout zo goed mogelijk beperken.”

Meer personeel: 'It takes some time'

JustOne is het belangrijkste systeem van de 29 digitaliseringsprojecten die nu ontwikkeld worden. Ook JustOne zit nog in de ontwikkelingsfase en wordt vandaag nog getest. De bedoeling is dat het tegen eind dit jaar of in de loop van begin 2024 operationeel wordt. In afwachting daarvan wil het parket van Brussel de foutenmarge beperken door op korte termijn vijftien extra parketjuristen aan te werven. “De oproep is gisteren gelanceerd,” zegt De Wolf. “In afwachting kunnen we de beste ondersteuning van juristen krijgen. Het gaat om een bijzonder aantrekkelijk beroep binnen de magistratuur.”

Afgelopen weekend kondigde de federale regering daarnaast aan dat ze middelen vrijmaakt om het kader van het parket van Brussel uit te breiden met 15 extra magistraten. Vandaag telt dat kader 119 magistraten, waarvan er slechts 95 ingevuld zijn. En daarvan zijn er maar 82 aan het werk. Het Brusselse magistratenkorps volledig invullen zal tijd vergen. “De middelen zijn er om het parket van Brussel te geven wat hen toekomt, maar als het gaat over de aanwerving van die mensen: it takes some time,” aldus minister Van Tigchelt.

“Tussen de publicatie van een vacature en de eedaflegging zitten vijf tot zes maanden. Om een nieuwe procureur te vinden moet eerst een nieuw wetsvoorstel worden ingediend,” aldus de minister nog. Die nam de audiovisuele media nog mee naar een lokaal in het parketgebouw met allerlei archiefkasten in. “Ter illustratie,” klinkt het bij de communicatiemensen, want de eigenlijke kast met lopende dossiers waar ook het dossier van Lassoued een jaar lang in is blijven liggen, kreeg de pers niet te zien.