5G: Maron kondigt publiek debat aan over stralingsnormen

Volgens minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) zetten gsm-operatoren druk op het Brussels Gewest om de stralingsnormen hier te verlagen, zodat ze makkelijker en goedkoper 5G kunnen uitrollen. Maar een dergelijk gsm-netwerk is ook mogelijk onder de huidige normen, zegt de minister. Om de discussie sereen te voeren, gaat de regering een publiek debat organiseren over het thema.

Parlementsleden van bijna alle partijen stelden woensdag in de commissie-Leefmilieu vragen over de uitrol van een 5G-netwerk in Brussel, dat weer bovenaan de politieke agenda staat door de uitrol tijdens de coronacrisis van een '5G light' door Proximus in 30 Belgische gemeenten. Door de strenge stralingsnormen kon dat sowieso niet in Brussel, maar door stevig protest in Wallonië gebeurt de test van een verbeterd 4G-netwerk voorlopig bijna alleen in Vlaamse steden en gemeenten.

Eerder had ook de aankondiging van telecomregulator BIPT van een openbaar onderzoek rond 'voorlopige gebruiksrechten' voor 5G veel stof doen opwaaien in Franstalig België. Op die manier probeert de regulator de uitrol van 5G mogelijk te maken. De veiling van 5G-licenties is geblokkeerd, hoofdzakelijk omdat de politieke partijen en verschillende regeringen in België het niet eens raken over hoe de inkomsten van naar schatting 680 miljoen euro onderling verdeeld moeten worden.

'Interne kakofonie binnen regering'

Aurélie Czekalski (MR), Tristan Roberti (Ecolo), Véronique Lefrancq (CDH), Cieltje Van Achter (N-VA), Jonathan de Patoul (Défi), Martin Casier (PS), Lotte Stoops (Groen) en onafhankelijk parlementslid Victoria Austraet hadden vragen voor minister Maron over de evolutie van het 5G-dossier.

Czekalski en Van Achter waarschuwden voor de achterstand die Brussel mogelijk oploopt wat het 5G betreft door de strenge stralingsnormen in het gewest. Lefrancq klaagde daarbij de "interne kakofonie" binnen de regering aan.

"Minister van Werk Bernard Clerfayt (Défi) zei eerder in de media voorstander te zijn van testzones voor 5G, terwijl Maron op de rem stond. Clerfayt zei later openlijk dat Brussel de stralingsnormen moet aanpassen om 5G mogelijk te maken", somde Lefrancq op. Cieltje Van Achter voegde eraan toe dat minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) in een interview vanochtend op BRUZZ pleit voor 5G om "de cybersecurity te garanderen voor de Navo of de Europese Commissie, of voor mobiliteits- of medische issues". "Wat is nu eigenlijk het standpunt van de regering?", vroegen Van Achter en Lefrancq.

Van Achter verwees ook naar hoorzittingen die in de Kamer rond het thema georganiseerd zijn, en stelde voor die verslagen in commissie te bespreken. De Patoul benadrukte het belang van werkgroepen waarin kenners hun expertise gebruiken, Stoops vroeg om de risico's op vlak van milieu (energieconsumptie), gezondheid, privacy en geopolitiek goed in kaart te brengen en dan een open en transparant debat te voeren met de burger.

Minister Maron zei in de commissie dat er een publieke mobilisatie tegen 5G op touw is gezet die hij over geen enkel ander onderwerp ooit zag. "Van burgers en verenigingen, maar ook van publieke overheden. Vorst en Ukkel vragen een moratorium op 5G, Sint-Lambrechts-Woluwe wil een publiek debat, en de Conferentie van de 19 Burgemeesters heeft me aangeschreven om meer consultaties én een controle op de naleving van de huidige stralingsnorm te vragen."

Taks op antennes

"Voor de duidelijkheid: de licenties zijn nog niet verdeeld omdat er federaal inderdaad geen akkoord gevonden wordt tussen de overheden", zei Maron. "Maar als een operator eenmaal zo'n licentie heeft en 5G wil uitrollen in Brussel binnen de huidige stralingsnormen, dan mag dat."

"De hypocrisie moet stoppen. De druk van operatoren is heel groot, maar al is het technisch wat moeilijker, het is mogelijk om 5G onder de huidige normen uit te rollen. Het is niet mogelijk voor de verbeterde 4G die Proximus '5G light' noemt, omdat die op andere bandbreedtes opereert. Maar 5G kun je wel uitrollen met de kleine dynamische MIMO-antennes. Het is voor een operator alleen makkelijker en goedkoper als wij de stralingsnormen zouden aanpassen."

Maar daarover wil Maron een "sereen publiek debat", kondigde hij aan. "Het Gewest is niet bevoegd voor de 5G-licenties op zich, enkel voor de stralingsnormen, de vergunningen die nodig zijn voor de antennes, en het fiscale aspect. Persoonlijk ben ik er voorstander van dat de taks op de antennes een gewestbevoegdheid wordt, want nu doet elke gemeente haar zin en lopen er daardoor verschillende rechtszaken. Maar het is minister Clerfayt van Lokale Besturen die daarvoor bevoegd is."

'Serene beslissingen'

"De coronacrisis verplicht me tot deze stap. Ik denk dat we het publieke debat moeten openen om tot serene beslissingen te komen. Ik denk dat veel burgers ook niet weten wat 5G precies is en waarvoor het kan dienen."

Hoe dat publieke debat eruit moet zien, laat Maron nog open. "Het kan in de vorm van een volksraadpleging, een openbaar onderzoek, hoorzittingen of een traditionele onderzoekscommissie."

"De regering gaat de geschikte vorm bespreken en zo rap mogelijk de knoop doorhakken. Experts zullen zeker betrokken worden in het debat." De kabinetten van betrokken ministers beginnen deze week met onderling overleg. Op een timing voor het debat wil Maron zich niet laten vastpinnen, maar "dit is geen vertragingsmechanisme", benadrukt hij. "De licenties zullen immers nog deze legislatuur worden uitgereikt."