Brussel-Stad bant als eerste alle wegwerpplastic op evenementen

De Stad Brussel duldt geen wegwerpplastic meer op openbare evenementen en schuift, naast herbruikbaar servies, ook borden, bekers en bestek van bamboe of karton naar voren als alternatief. “Goed dat de Stad het milieu­bewustzijn wil aanwakkeren bij de bevolking,” zegt milieueconoom Johan Eyckmans van de KU Leuven. “Maar bamboe en karton zijn ook niet de ideale oplossing.”

Het verbod op wegwerpplastic trad op 1 juli in werking. Deze zomer zouden er dus geen plastic bekers, bakjes, bestek, rietjes of ballonnen te zien mogen zijn op festivals en andere publieke evenementen in de stad Brussel. Wie ze toch aanbiedt, riskeert een boete of een administratieve sanctie, zo staat in het nieuwe reglement. Voor foodtrucks en andere ambulante handelaars geldt de nieuwe maatregel niet, behalve als ze zich op het terrein van een openbaar evenement bevinden.

Het initiatief voor de maatregel werd afgelopen herfst genomen door het vorige Brusselse gemeentebestuur (PS-MR), maar het huidige rood-groene college nam het principe over in zijn meerderheidsakkoord. “We willen van de hoofdstad dé pionier maken op het vlak van zero waste,” zegt Zoubida Jellab (Ecolo), schepen van Open­bare Netheid en Zero Waste.

Met het nieuwe reglement wil de Stad de hoeveelheid zwerfvuil reduceren, met name het rondslingerende plastic. De evenementen op het grondgebied van de stad genereren jaarlijks bijna 1.200 ton aan niet-gesorteerd afval, voornamelijk plastic wegwerpproducten. “De verwerking van die vuilnisberg kost de Stad en de Brusselaars telkens 100.000 euro, plus de kosten voor het milieu,” zo luidt het.

Volgens professor milieueconomie Johan Eyckmans is Brussel wellicht de eerste stad in ons land die een echt verbod instelt. “Veel andere steden en gemeenten moedigen hun organisaties wel aan om hun evenementen milieuvriendelijker te organiseren,” zegt hij. Dat moet ook, want vanaf 2021 geldt er een Europees verbod op alle wegwerpplastic.

Recyclen is moeilijk

Voor Eyckmans is de grote verdienste van de Brusselse maatregel dat het milieubewustzijn wordt aangewakkerd, zowel bij de organisatoren als bij de bezoekers van evenementen. “Het is goed dat er gewezen wordt op de impact van plastic.”

Plastic kan weliswaar gerecycleerd worden, maar de verwerking wordt volgens hem steeds moeilijker. “Om tot hoogwaardig gerecycleerd plastic te komen, moet je het ingezamelde materiaal nauwgezet sorteren op kleur en soort. Dat gebeurt best handmatig. In Europa zijn de kosten van arbeid erg hoog, vandaar dat veel landen hun plastic afval exporteren naar Azië. Lange tijd werd het gerecycled in China, maar die route is opgedroogd, omdat China geen afval van andere landen meer accepteert. Dus gaat het nu richting Indonesië, de Filipijnen of Vietnam. In die landen is de recyclage echter minder goed uitgebouwd en bestaat de kans dat er toch een deel van het moeilijk afbreekbare plastic in het milieu en de oceaan terechtkomt.”

Voor elk van de verboden producten geeft de Stad alternatieven: herbruikbaar servies, maar ook kartonnen bordjes en bekers of bestek en rietjes in bamboe. Eyckmans is niet helemaal overtuigd door die laatste opties. “Bamboe en karton zijn iets beter dan plastic, maar ook niet ideaal qua afval- en milieu-impact. Recyclage van bamboe bestaat bij mijn weten niet. Bamboe messen en vorken belanden in Brussel dus in de witte zak en vervolgens in de verbrandingsoven. Omdat het materiaal op biomassa gebaseerd is, is het wel CO2-neutraal. De kartonnen borden en bekers dan, die kunnen ook niet gewoon bij het papier, omdat er een coating op zit om te beletten dat het karton lekt.”

Het blijft dus experimenteren met alternatieven, zegt Eyckmans. Voor hem is er maar één echt duurzame oplossing: herbruikbare spullen aanbieden of vragen dat iedereen zijn eigen bord en beker meebrengt. “Natuurlijk, die moeten afgewassen worden met detergent en warm water, ook dat is weer een belasting van het milieu.”