Brusselse milieuvriendelijke melkvervanger: ‘Een latte met erwtenmelk graag’

In hippe koffiebars is het ondertussen doodnormaal om de keuze te krijgen tussen koeienmelk of een alternatief, zoals havermelk of sojamelk. Als het aan de jonge ondernemers Louis Curtil en Arnaud Muylaert ligt, komt daar snel een nieuwe optie bij: hun extra milieuvriendelijke erwtenmelk Tiptoh. “Velen denken eerst aan een groen brouwsel, maar dat is dus niet het geval.”

Onderhand is het wel duidelijk dat 'melk is goed voor elk' niet helemaal klopt. Denk bijvoorbeeld maar aan al degenen onder ons met lactose-­intolerantie. Bovendien is de massaproductie van melk niet bepaald een goede zaak voor het welzijn van koeien en dat van onze planeet. De melkindustrie veroorzaakt een grote uitstoot van CO2 en methaangassen, waardoor ze bijdraagt aan de klimaatverandering.

De laatste jaren raken de verschillende plantaardige alternatieven, zogenoemde melkvervangers of alt-melk, steeds meer ingeburgerd. Sojamelk nog altijd op kop, maar onder meer havermelk, amandelmelk en rijstmelk winnen almaar aan populariteit. Meer recent is daar ook de optie van erwtenmelk bijgekomen. Enkele weken geleden lanceerden de vrienden Louis Curtil (29) en Arnaud Muylaert (24) hun eigen merk van erwtenmelk: Tiptoh.
“Omdat onze moeders beste vriendinnen zijn, hebben we al sinds onze jeugd veel tijd samen gespendeerd,” vertelt Curtil in zijn woning in Jette, waar hij ook zijn eerste levensjaren doorbracht – en waarnaast ook de Tiptoh-opslagplaats ligt. “Ondertussen is Arnauds zus ook mijn vriendin geworden.” Zowat familie dus, en sinds kort zijn ze ook zakenpartners.

De inspiratie voor Tiptoh komt van Curtil, die al lang gepassioneerd is door plantaardige voeding en milieuvriendelijke oplossingen in het algemeen. Als kinesist was hij tijdelijk werkloos tijdens de eerste lockdown, zo'n anderhalf jaar geleden, en begon hij meer intensief te experimenteren met het maken van plantaardige melk. Met de steun van Muylaert, als handelsingenieur onderlegd in zakelijke aspecten zoals marktonderzoeken en ondernemingsplannen, ging het snel. Ondertussen hebben ze twee varianten erwtenmelk op de markt gebracht, de 'Original' en een chocolademelk. In januari komt er een suikervrije versie aan.

Maar waarom kozen ze precies voor erwtenmelk? “Ik weet dat het voor velen in eerste instantie raar klinkt, waarbij ze aan een groen brouwsel denken. Dat is dus voor alle duidelijkheid niet het geval.” De Tiptoh-melk wordt zelfs niet van de klassieke groene erwten gemaakt, maar van gele spliterwten, waar je bijvoorbeeld ook Griekse fava van kan maken – een smakelijke puree en een persoonlijke favoriet van schrijver dezes.

Minder water

Behalve melkkoeien overbodig maken, waardoor veel uitstoot van schadelijke gassen vermeden wordt, hebben gele spliterwten nog andere belangrijke ecologische voordelen. “Ze kunnen zonder problemen in Europa geteeld worden. Zeventig procent van ons erwtenpoeder komt van dichtbij, uit Noord-Frankrijk, en de rest komt uit andere plekken in Europa.” De teelt vergt ook veel minder water dan bijvoorbeeld rijst en heeft een verrijkend effect op de bodemkwaliteit.

“Het is onze hoofdmissie om bij te dragen aan een kleinere ecologische voetafdruk, vandaar dat we ook gekozen hebben voor de naam Tiptoh.” Tiptoh is een verbastering van het Engelse 'tiptoe', wat zoveel betekent als 'op de tippen van je tenen staan'. De oprichters plannen ook een zogenoemde life cycle assessment (LCA), een onderzoek dat een gedetailleerd beeld van de ecologische voetafdruk van Tiptoh zal geven.

De nieuwe erwtenmelk is ook ideaal voor onze lichamelijke gezondheid, geven de makers aan. “Zowel de Original als de Chocolate hebben Nutri-Score A, wat voor chocolademelk eerder uitzonderlijk is,” zegt Curtil. “We hebben de erwtenmelk verrijkt met calcium en de vitamines D en B12. De aanwezigheid van B12 is ideaal voor veganisten, die hier dikwijls een tekort aan hebben.”

Een bijkomend voordeel tegenover koemelk en andere alt-melkproducten is dat de erwtenmelk vrij is van alle grote allergenen en stoffen die intolerantie veroorzaken – zoals gluten, soja, noten, koeieneiwit en lactose. Handig is bovendien dat je de melk eveneens in de keuken kunt gebruiken voor zoete of hartige gerechten, voor pannenkoeken of bechamelsaus bijvoorbeeld, wat niet altijd het geval is bij alt-melk.

Allemaal goed en wel, maar is het ook lekker? Een hoogst subjectieve proefneming valt positief uit, waarbij ik de chocolademelk zelfs niet kan onderscheiden van een versie met koemelk. Een erwtensmaak hebben de drankjes alleszins niet.

“Een goeie smaak vinden was niet evident, het was snel duidelijk dat we er met experimenten in mijn keuken niet zouden komen,” lacht Curtil. “Gelukkig konden we terecht bij het foodlab Proef in Schellebelle.” Proef is een soort laboratorium dat foodies met ideeën voor innovatieve voedselproducten helpt om hun plannen waar te maken. Voor de productie van de melk klopten ze aan bij de zuivelfabriek Olympia in het Vlaams-Brabantse Herne.
Om hun opstart te financieren, verzamelden de jonge ondernemers geld bij familie en vrienden, en vroegen subsidies aan bij het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (Vlaio). Curtil investeerde naar eigen zeggen ook al zijn spaargeld in het project.

Tot nu toe is er 9.000 liter Tiptoh-melk geproduceerd. De melk is momenteel te koop via de Tiptoh-webshop, boodschappen­bezorger Gorillas (via de gelijknamige app) en op verschillende markten. Voor de Original betaal je 3 euro per brik van 1 liter, voor de Chocolate 3,5 euro. In café-restaurant The Wild Lab in Sint-Gillis kan je ook al onder meer een latte of flat white met erwtenmelk bestellen.

Moderne melkboer

Volgend jaar mikken de ondernemers erop om minstens 270.000 liter erwtenmelk te verkopen. Daarvoor trekken ze nu in eerste instantie naar zelfstandige supermarkten. “Op langere termijn zouden we graag met abonnementen werken, waardoor we een soort moderne melkboer zouden worden. We willen in de toekomst ook andere zuivelproducten, zoals yoghurt en boter, produceren. Kaas misschien ook, maar dat ligt een stuk ingewikkelder.”

De concurrentie is echter niet mals. Het Zweedse merk Sproud was hier als eerste beschikbaar, maar in mei dit jaar kwamen daar nog eens Wunda (Nestlé) en de Erwtendrink van Albert Heijn bij. “Dat was best een zwarte periode,” zegt Curtil. “Maar we konden het al snel relativeren en er het positieve van inzien: het betekent namelijk dat de markt voor erwtenmelk sterk groeit. En wij maken het verschil met onze hogere kwaliteit en lokale productie.”