De hitsige heggenmus voelt de lente al

Een beetje vogelliefhebber spitst deze weken de oren: zingt de heggenmus al? Die hitsige en polyamoureuze tuinliefhebber is zowat de eerste voorbode van de lente.

Vogels die in de stad overwinteren, die zijn er genoeg. Maar als zo’n gevederde stadsbewoner al in februari of zelfs januari gaat zingen, dan is de kans groot dat het om de heggenmus gaat.

Het beestje houdt van dicht struikgewas en hagen en is dan ook een vogel die zich vooral in stedelijke tuinen thuis voelt. “In Laken waar ik woon is de dichtheid bijvoorbeeld erg groot”, merkte bioloog Mathias Engelbeen van Leefmilieu Brussel. “Het lijkt soms alsof er in elke tuin wel een heggenmus zingt. Die hoge dichtheden vind je enkel in onze streken. In Zwitserland moet je bijvoorbeeld al boven de 1.000 meter om heggenmussen te spotten. En in Griekenland springen ze een halve meter hoog als ze een exemplaar zien.”

De vroege zang van de heggenmus betekent dat de vogel heel goed aanvoelt wanneer de dagen beginnen te lengen. "Dat is het startschot voor de zang, die bij het afbakenen van het territorium hoort”, weet Engelbeen. “De heggenmus gaat vervolgens erg vroeg broeden, soms al vanaf maart.”

Tijdens de paarperiode houden de kleine vogels niet van half werk. De koppels hebben dan één à twee keer per uur geslachtsverkeer en dat tien dagen na elkaar, weet Natuurpunt. Opmerkelijk ook: een koppel heggenmussen tolereert vaak een tweede mannetje rond het nest, het zogenaamde bèta-mannetje. Dat slaagt er doorgaans in om ook te paren met het vrouwtje en neemt zelfs een deel van de broedzorg over. Zowel mannetjes als vrouwtjes kunnen verschillende partners hebben.

Al dat paren resulteert twee keer per jaar in een nest met turquoise eitjes. “Het nest is doorgaans zo goed verstopt in dicht struikgewas, dat de eieren zelf niet gecamoufleerd moeten zijn”, vertelt Engelbeen.

Wie interesse heeft in tuinvogels kan zelf meetellen tijdens het grote vogelweekend van Natuurpunt op 28 & 29 januari.