BIG CITY. Wat gebeurt er met het afval van de oranje zak?

In Brussel gooien we ons organisch afval in de oranje zak. Net zoals het vuilnis uit de andere zakken, wordt ook dat afval gerecycleerd. Al gebeurt dat niet bij de deur, maar wel zo'n 130 kilometer verder in Ieper.

Bijna de helft van onze witte vuilniszak is voedingsafval. Zonde, want er zijn verschillende manieren om etensresten te recycleren tot een groen alternatief. Dat kan je zelf doen, door bijvoorbeeld een compostbak in je tuin of een wormenbak op je terras te zetten. Maar je kan ook met je emmertje een wandeling maken naar een compostpunt bij jou in de buurt. Zo zijn er in Brussel meer dan tweehonderd. De kans is dus groot dat er om de hoek een is, zonder dat je er weet van hebt.

Als die opties je niet liggen, is er nog altijd de oranje vuilniszak. Sinds 2015 mag je er etensresten, groenten en fruitschillen, theezakjes, keukenpapier en koffiedik ingooien. Zit dat nog niet in je vuilnisroutine, maak er dan snel werk van, want de inhoud van de oranje zak wordt omgezet in biologische energie en compost voor de land- en tuinbouw. Dat gebeurt helaas niet bij ons om de hoek, omdat het proces een specifieke vergistingsinstallatie vraagt, die er in de regio rond Brussel nog niet is. Daardoor wordt het afval elke week vervoerd naar Ieper. Na een tocht van bijna twee uur komt het aan in het afvalverwerkingsbedrijf IVVO. Ook afval uit West-Vlaamse gemeentes, Gent en Antwerpen wordt daar verwerkt.

Energie en compost

Hoe afval uiteindelijk energie wordt, is een indrukwekkend proces. Eerst wordt het materiaal dat niet in de zak thuishoort of waar niets mee kan worden gedaan, eruit gefilterd. Dat begint al met de plastic zak zelf. Is dat filteren gedaan, dan wordt het afval in water gegooid, waardoor het een soort van soep wordt. Steentjes, metaal, hout en zand worden daaruit gevist. Wat overblijft is een pulp die wordt vergist in vergistingsinstallaties. Daar heerst een constante temperatuur van 37 graden. Bacteriën zorgen ervoor dat uit die pulp biogas wordt onttrokken. Motoren zetten dat gas om in elektriciteit. Een ton afval is genoeg om tweeduizend gezinnen van elektriciteit te voorzien. Het bedrijf werkt volledig op de energie die het zelf opwekt en de rest wordt toegevoegd aan het energienet.

Na het proces van vergisting blijft nog een donkere vloeistof over. Daarin wordt het vloeibare materiaal gescheiden van het vaste materiaal. De vloeistof wordt hergebruikt voor de 'soep', eerder in het proces. Het overblijvende, vaste materiaal wordt in grote serres gecomposteerd. Door de dampen die dat veroorzaakt, loopt de temperatuur in die serres op tot 70 graden. Dat proces duurt tien tot twaalf weken.

Daarna wordt wat er overblijft in hallen gelegd, waar het elke dag wordt omgewoeld en kan rijpen. Het eindproduct is een compost van hoge kwaliteit die gebruikt wordt in de land- en tuinbouw. “Die compost voeg je toe aan de aarde,” vertelt Johan Del'haye, verantwoordelijke bij IVVO. “Het kan gebruikt worden in de landbouwteelt, maar ook particulieren kunnen een hoopje komen halen. Het bevordert niet alleen de groei van de planten, het is ook een ideaal product om te gebruiken tijdens droge zomermaanden. Door de consistentie ervan wordt het vocht in de grond beter opgehouden.”

Binnenkort in Brussel?

Een ton afval is goed voor vierhonderd kilo compost. Zeker de moeite dus om nog meer Brusselaars ervan te overtuigen het biologische afval zelf te composteren of in de oranje zak te gooien, zodat het kan worden gerecycleerd. De belofte dat Brussel dat in de toekomst op eigen houtje zal doen, is er al langer. Onlangs werd dat idee weer opgeworpen in de Commissie Leefmilieu. Bevoegd minister Alain Maron (Ecolo) lichtte toe dat er vanaf 2026, 50.000 ton gft-afval door Brussel verwerkt moet kunnen worden. Benieuwd hoelang dat idee nog zal moeten vergisten tot een concreet plan.

• VOLGENDE KEER: Was er ooit een schaatsbaan in het centrum van de stad?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie.

De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag via het formulier.

> Meer over Big City