Milieuorganisaties vragen meer ambitie voor schone waterlopen in Brussel

Meer ambitie om de talrijke 'overstorten' van Brussels rioolwater in de Zenne en het kanaal versneld aan te pakken. Dat vraagt Canal It Up, de actiegroep die ijvert voor een schoon kanaal dinsdag in een open brief aan minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo) en minister-president Rudi Vervoort (PS). De brief is eveneens ondertekend door 14 andere organisaties, waaronder Coördinatie Zenne, Bral, WWF, Pool is Cool, en Natuurpunt Brussel.

"Vandaag ligt de politiek niet wakker van de lozingen van rioolwater", schrijft Pieter Elsen van Canal It Up in de brief.

"Brussel lijkt in slaap gewiegd door de nieuwsberichten van de laatste jaren over de verbetering van de waterkwaliteit van de Zenne. Dat is simpelweg omdat er in 2000 en 2007 twee waterzuiveringsstations in gebruik genomen zijn, daarvoor kwam al het rioolwater van de Brusselaar rechstreeks in de Zenne terecht. Was het niet hoog tijd om deze te bouwen?"

Canal It Up nam het initiatief voor de open brief omdat in februari-maart het Brussels Waterbeheerplan 2022-2027 afgewerkt wordt. Dat plan moet ervoor zorgen dat Brussel voldoet aan de Europese kaderrichtlijn rond water.

"Volgens deze richtlijn moeten de Zenne, het kanaal en de Woluwe de goede status bereiken tegen 2027", stelt de actiegroep. "De Zenne en het kanaal zijn vandaag nog ver verwijderd van deze goede status, door de lozingen van rioolwater, en met de huidige loop van zaken zal 2027 nooit gehaald worden. Daarom vragen wij naar meer politieke ambitie en het opstellen van een degelijk plan om de riooloverstorten stop te zetten en onze waterlopen op te waarderen naar waterlopen vol leven en biodiversiteit."

Binnenkort wordt de Zenne opengelegd in het Maximiliaanpark om de openbare ruimte op te waarderen en om de biodiversiteit van de Zenne te verbeteren. Maar net stroomopwaarts van het Maximiliaanpark, zegt Canal It Up, stroomt bij regenval aan Sainctelette jaarlijks 2 miljoen kubieke meter rioolwater rechstreeks in de Zenne en dus rechtstreeks naar het Maximiliaanpark.

"Dit komt overeen met een volume van 780 olympische zwembaden. En net stroomafwaarts van het Maximiliaanpark bevinden zich de grootste overstorten van Brussel, de Maalbeek en Molenbeek-overstorten die jaarlijks een equivalent van 2.050 en 860 Olympische zwembaden rechstreeks in de Zenne lozen."

Waterpleinen als stormbekken

Ook in Parijs was dat in de jaren tachtig-negentig het geval, zegt de actiegroep. "Maar zij hebben dat met forse investeringen kunnen terugdringen, van 15 à 20 miljoen kubieke meter overstorten toen naar 1 tot 3 miljoen kubieke meter overstorten nu. Na het vervolledigen van het laatste stormbekken dat momenteel in aanbouw is onder het Marie-Curieplein, zullen er in 2023 geen overstorten meer zijn naar de Seine. In Brussel, een veel kleinere stad met een veel kleinere bevolking, bedraagt het volume overstorten vandaag 10 miljoen kubieke meter per jaar."

Andere steden, zoals Rotterdam, renoveren pleinen en straten en maken er waterpleinen of regentuinen van. Dit komt erop neer dat er kleine lager gelegen bekkens aangelegd worden die bij hevige regenval dienstdoen als stormbekken, en het regenwater zo tegenhouden zodat het niet naar de riolering loopt.

Rogier- en Jourdanplein

"In Brussel wordt regenwater bij nieuwe projecten zeer zelden anders behandeld", aldus Canal It Up. "Integendeel, het regenwater van de nieuwe straten en pleinen, zoals het Rogier- en Jourdanplein om er maar twee te noemen, stroomt opnieuw onmiddellijk naar de riolering. Dit is geen stilstand, maar wel achteruitgang."

Organisaties Coördinatie Zenne, Grenzeloze Schelde, Kanaal Ecologische corridor, Bral, WWF, Pool is cool, Surfrider Foundation, Natuurpunt Brussel, Jeunes et Nature, Roodbaard, le Cercle des régates Bruxelles kayak, de Union Nautique de Bruxelles, Natagora en de Buûmplanters hebben de open brief mee ondertekend.

Woensdag stellen meerdere parlementsleden in de commissie Leefmilieu van het Brussels parlement minister Maron vragen over de hoeveelheid afval in het kanaal en over het lozen van rioolwater naar de Zenne en het kanaal.