Nieuw Maximiliaanpark: buurtkantine en fietspad langs opengelegde Zenne

Het Gewest heeft een beslissing genomen over de herinrichting van het Maximiliaanpark en zijn omgeving, waarin de Zenne over een paar jaar over een lengte van ongeveer 700 meter weer bovengronds zal stromen. Er komt een publieke kantine aan een nieuw buurtplein aan de rivier, nieuwe beplantingen en sportfaciliteiten. Langs de Zenne zal een fietspad lopen dat het park doorkruist, en wandelaars zullen kunnen struinen op de eerste ‘voetgangersboulevard’ van het gewest.

Met het project ‘Max aan de Zenne’ worden 9,5 hectare aan openbare ruimte, van de kleine ring tot aan het Becodok en de Redersbrug, heringericht. De Zenne, de kern van het project, zal over 700 meter worden opengelegd. Zo moet de waterloop zijn plaats in de stad terugkrijgen, en zou tegelijk de kwaliteit en biodiversiteit van het water moeten verbeteren.

De hertekening van het park en zijn omgeving gebeurt in het kader van een stadsvernieuwingscontract. De laureaat werd gekozen na een projectoproep, gelanceerd door de Stad Brussel en de gewestelijke agentschappen Leefmilieu Brussel en Brussel Mobiliteit, onder begeleiding van de bouwmeester.

Het gaat om een Frans-Belgisch consortium. Aan Franse kant bestaat het consortium uit het bureau OLM paysagistes, de vzw Dédale en het architectenbureau HBAAT, aan Belgische kant uit het Brusselse bureau Ouest.

Voor het openleggen van de Zenne moet het paviljoen van de helihaven worden ontmanteld en moeten bomen worden herplant, maar ook gekapt. Er zal meer worden herplant dan gekapt, stelt Leefmilieu Brussel. De gekozen planten en bomen moeten de biodiversiteit bevorderen, maar zullen ook minder worden besproeid. Op termijn wil het agentschap helemaal niet meer hoeven sproeien in het nieuwe park.

De zuidelijke ingang van het park bevindt zich aan het metrostation IJzer, in de vochtige zone die zal worden uitgebreid. De bezoekers zullen die zone kunnen doorkruisen dankzij een voetgangersbrug. Ze komen zo terecht aan de oude kinderboerderij, die getransformeerd zal worden tot een publieke kantine, aan een nieuw buurtplein met een zicht op de Zenne.

Verhuis kinderboerderij

De kinderboerderij van het Maximiliaanpark krijgt een nieuwe, grotere, rustigere plek vlak bij de WTC-torens en de sociale woningen daar dichtbij. Via de dieren, moestuinen en fruitbomen zal de boerderij haar pedagogische rol blijven vervullen, zegt Leefmilieu Brussel, en moet ze tegelijk zorgen voor meer sociale cohesie tussen de bewoners van de wijk.

Aan de noordzijde van het vernieuwde park komt een boomrijk landschap, met een ruime graszone. Op een nieuw voorplein aan de ‘Klavertje Vier’-school komen er speelzones en terrassen, afgeschermd van het verkeer.

Volgens Tine Cooreman, projectleidster bij Leefmilieu Brussel, zullen heel wat materialen worden hergebruikt. “De koker van de Zenne blijft behouden en wordt opnieuw leesbaar in het landschap. De paviljoenen in het park worden op sobere wijze gerenoveerd en krijgen een nieuwe publieke bestemming. De bestaande kasseien zullen worden hergebruikt voor de aanleg van nieuwe paden.”

Herinrichting wegen Noordwijk

Ook Brussel Mobiliteit is betrokken bij het project, dat ook een herinrichting van de wegen rondom het park in de Noordwijk omvat.

“De Simon Bolivarlaan zal van uitzicht veranderen: het autoverkeer wordt er luwer, de wijk wordt vergroend en er komt meer ruimte voor het openbaar vervoer en de fietsers”, vat minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen) het samen.

Voetgangers zullen dan weer kunnen rondwandelen op de eerste ‘voetgangersboulevard’ van het gewest, dixit de minister. Die zal op termijn de Thurn en Taxis-site verbinden met het Noordstation en het Rogierplein. (Lees verder onder de afbeeldingen)

Een fietspad zal het nieuwe park doorkruisen, langs de nieuw opengelegde Zenne. Het Rederskruispunt zal helemaal worden hertekend met, tegenover het kanaal, recreatieve ruimten in de plaats van de huidige geasfalteerde verkeerswegen. Maar de doorstroming van het verkeer zal daardoor volgens het Gewest niet worden gehinderd.

Participatief traject

Hoewel de contouren en een aantal belangrijke elementen van het plan al zijn vastgelegd, worden de Brusselaars vanaf het voorjaar van 2021 uitgenodigd om samen met Leefmilieu Brussel mee de toekomst van de site uit te tekenen.

“Van 2021 tot 2023 zal een ‘projecthuis’ op de site worden geïnstalleerd”, zegt projectleidster Tine Cooreman van Leefmilieu Brussel aan BRUZZ. “De precieze locatie daarvan staat nog niet vast. Het is de bedoeling dat nog heel wat in samenspraak met de burger wordt beslist, rond recreatie- en sportfaciliteiten, of faciliteiten voor kinderen, of wie de paviljoenen op het terrein kan gebruiken. Er zullen ateliers worden georganiseerd, een onderzoek naar het collectieve geheugen rond het Maximiliaanpark, en er zullen kunstenaars worden uitgenodigd.”

De eerste spadesteek is gepland voor de zomer van 2023. De werkzaamheden zullen naar verwachting twee jaar duren en kosten 20 miljoen euro, voornamelijk ten laste van het Gewest. De Stad draagt 300.000 euro bij.