Recordaantal zonnepanelen geplaatst in Brussel

Steeds meer Brusselaars en Brusselse bedrijven laten zonnepanelen installeren. Het afgelopen jaar kwam er zo 42 megawatt aan zonne-energie bij in het gewest, een record. Of die trend ook zal aanhouden is nog maar de vraag, nu de regering de subsidiekraan een beetje dichtschroeft. “Eigenlijk zou je zonnepanelen moeten verplichten op elk dak dat er zich toe leent.”

Het totale vermogen aan fotovoltaïsche zonnepanelen in het gewest groeide de vorig jaar aan tot 172 megawatt, een recordsprong met 42 megawatt. Dat blijkt uit cijfers van energieregulator Brugel die we opvroegen. Het totale aantal installaties bedraagt nu al 8928. Zowel het vermogen als het aantal installaties groeide zo met een vierde op één jaar tijd en bedraagt nu ruim 10 procent van het huishoudelijk verbruik in het gewest.

De groei zit hem vooral bij de privébedrijven die steeds vaker grote dakoppervlakten van zonnepanelen voorzien. Maar ook het aantal privépersonen en overheidsbedrijven dat voor zonnepanelen op het dak kiest zit in de lift, weet Brugel.

“De subsdieregeling via groenestroomcertificaten was al jaren niet meer veranderd, terwijl de prijs van de zonnepanelen wel steeds lager werd,” verklaart Pascal Misselyn van Brugel de evolutie. “Die combinatie is natuurlijk een serieuze stimulans om zonnepanelen te leggen.”

Nog een factor die de groei voortstuwde was de opkomst van de ‘gratis zonnepanelen’. Bedrijven als Brusol leggen zich sinds 2019 toe op het kostenloos plaatsen van zonnepanelen bij privépersonen en bedrijven. Het bedrijf behoudt daarbij de subsidies van de groenestroomcertificaten, terwijl de gebruiker de geproduceerde stroom gratis krijgt. “De meeste mensen die afgelopen jaar zonnepanelen lieten leggen, deden dat via zo’n derde investeerder,” weet de Brugelwoordvoerder.

Brussel schroeft genereuze subsidies terug

Of de groei van het aantal zonnepanelen ook dit jaar nog de hoogte zal blijven inschieten, is nog maar de vraag. De Brusselse regering besliste immers om het erg voordelige systeem van de groenestroomcertificaten te hervormen. Sinds begin 2021 is de steun via de certificaten verminderd met 20 tot 46 procent, al naargelang het vermogen van de installatie in kwestie.

Toch was de hervorming voor Misselyn nodig. “De steun was zo genereus dat een installatie al na vier jaar was afbetaald. Bij sommige grote installaties was dat zelfs al na twee of drie jaar. Brugel raadde de vorige minister van Energie Céline Fremault (CDH) ook al eens aan om de steun te verminderen, maar die wou daar niet van weten.” Opvolger Alain Maron (Ecolo) schroeft de subsidiekraan nu wel – een beetje – dicht. Met de verminderde subsidies moeten installaties na zeven jaar afbetaald zijn, terwijl de levensduur ruim 20 jaar bedraagt.

Vlaanderen schafte de steun voor kleine installaties via groenestroomcertificaten overigens al in 2014 af om dezelfde redenen. “Maar dat Brussel nog steeds meer steun geeft dan de andere gewesten, houdt wel steek,” vindt Eric Monami van Edora, de Franstalige federatie voor hernieuwbare energie. “Zonnepanelen leggen in Brussel is nu eenmaal duurder en moeilijker, onder meer door de gebouwenschaduw en de bereikbaarheid van de daken.”

In de toekomst verwachten experts veel van zogenaamde energiegemeenschappen, die moeten toelaten dat lokaal geproduceerde stroom nog meer lokaal wordt gebruikt en gedeeld. “Vandaag hebben zonnepanelen iets elitairs en individualistisch,” legt Michel Huart, docent aan de ULB uit. “Vooral eigenaars die een heel huis bewonen profiteren van de panelen én de subsidie. Maar als we het reglementair kader veranderen kunnen er energiegemeenschappen ontstaan, waarbij bijvoorbeeld mede-eigenaars in een installatie investeren en er samen van genieten. Je kan daarbij systemen bedenken waarbij minder kapitaalkrachtigen niet mee investeren, waar de elektriciteit wel gebruiken.” Energieminister Alain Maron bereidt vandaag een ordonnantie rond voor die energiegemeenschappen.

'Maak zonnepanelen verplicht'

Als het aan Michel Huart ligt, mag de regering trouwens nog wat verder gaan. “Eigenlijk zou je alle eigenaars van gebouwen waar zonnepanelen zin hebben gewoon moeten verplichten om er ook te leggen, bijvoorbeeld tegen 2030. We hebben er de installateurs voor, de investering is al bij al klein en eigenlijk is het een cadeau aan die eigenaars, want ze verdienen dat geld ook terug.”